'Irak hükümetinin tam rızası ve koordinasyonuyla olmalı'

ABD BaÅŸkanı Barack Obama’nın IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, Türk askerlerinin Musul yakınındaki BaÅŸika’da yerel güçleri eÄŸitim amaçlı bulunmasııyla ilgili, deÄŸerlendirme yaptı. ABD DışiÅŸleri Bakanlığı'nın günlük basın toplantısına katılarak IŞİD’e karşı yürütülen kampanyayla ilgili bilgi veridkten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan McGurk, konuyla ilgili ÅŸunları söyledi:

"Bu konudaki temel prensiplerimiz çok açık. Irak’taki tüm askeri eylemler Irak hükümetinin tam rızası ve koordinasyonuyla olmalı. Biz Irak’ta koalisyon olarak Irak hükümetinin rızası olmadan hiçbir ÅŸey yapmıyoruz."

McGurk, bu konudaki diÄŸer prensiplerinin ise Irak’ın egemenliÄŸi ve toprak bütünlüğü olduÄŸunu belirtti.

BaÅŸika’daki konuÅŸlandırmanın bir yılı aÅŸkın bir süre önce gerçekleÅŸtiÄŸini ifade eden McGurk, bunun öncesinde yanlış iletiÅŸim veya baÅŸka bir ÅŸey olduÄŸunu ancak konuÅŸlandırmaya Irak hükümetinin rızasının olmadığını ileri sürdü.

McGurk, kampta yerel güçlerin eğitildiğini ve bunların Iraklıların komutasında operasyonlara katılacağının söylendiğini hatırlatarak, "Musul operasyonunda ana prensip şu, bir plan ve bir komuta var. Bunun dışındaki herhangi bir silahlı grup çok ciddi bir problem olabilir" dedi.

Brett McGurk, sorunu diplomatik yollardan çözmek için BaÄŸdat’taki ortaklarıyla yakın çalışma içerisinde olduklarını söyledi.

Bildiri krizi

Irak Parlamentosu Salı günü, Türk askerinin ülkedeki varlığını sonlandırmasını istediği bir bildiri yayınlamıştı. Bildiriye gerekçe olarak Ankara'nın Başika Kampı'yla ilgili son dönemdeki açıklamaları ve Irak'a yönelik tezkere kararının 1 Ekim'de TBMM'de uzatılması gösterilmişti.

Parlamento ayrıca, Türkiye'nin Bağdat Büyükelçisi'ne nota verilmesi, Türk güçlerinin 'işgâlci güçler' olarak nitelenmesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarının kınanması ve Türkiye ile ticari ve ekonomik ilişkilerin gözden geçirilmesi gibi Irak hükümetinden bir dizi talepte bulunmuştu.

Dışişleri'nden açıklama

Türk DışiÅŸleri Bakanlığı, aynı gün bildiriye sert tepki göstermiÅŸti. Bakanlığın yazılı açıklamasında, "Irak Temsilciler Meclisi’nin 4 Ekim 2016 tarihinde aldığı kararı kınıyoruz. Özellikle sözkonusu kararın Sayın CumhurbaÅŸkanımıza yönelik çirkin ithamlar içeren bölümünü ÅŸiddetle protesto ediyor ve kabul edilemez buluyoruz. Bu kararın, Türkiye’nin yıllardır her konuda yanında durduÄŸu ve elindeki tüm imkânlarla destek olmaya çalıştığı Irak halkının büyük bölümünün görüşlerini yansıtmadığını düşünüyoruz" ifadeleri yer almıştı.

Büyükelçi çağrıldı

Bunun üzerine Irak’ın Ankara Büyükelçisi HiÅŸam Ali Ekber Ä°brahim el-Alevi, ÇarÅŸamba günü DışiÅŸleri Bakanlığı'na çaÄŸrılmış ve kendisine bildiriden duyulan rahatsızlık iletilmiÅŸti.

Üst üste tepki geldi

Konuyla ilgili ÇarÅŸamba günü açıklama yapan DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, "Irak Meclisi'nin TBMM'de yenilenen tezkerenin tekrar kabul edilmesinden sonra yaptıkları açıklamayı iyi niyetli bulmuyoruz ve Irak halkının tamamını temsil etmediÄŸini çok iyi biliyoruz" demiÅŸti.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş da, "Başika meselesinde biliyorsunuz başından itibaren Kuzey Irak'taki yerel yönetimin, Barzani yönetiminin de Türk birliklerinden özellikle yerel güçlerin Musul'u kurtarmak için eğitilmesi konusunda destek istediği, yardım istediği de açıktır. Bu konu herhangi bir tartışma konusu değildir. Türkiye, Başika'nın tartışma konusu yapılmasına müsaade etmeyecektir" diye konuşmuştu.

BaÅŸbakan Binali Yıldırım da konuya PerÅŸembe günü tepkisini göstermiÅŸ, "Türkiye hakkında ileri geri laflar etmek, Irak hükümetinin haddi deÄŸil" demiÅŸti. Türk varlığının BaÅŸika'da kalmaya devam edeceÄŸini de eklemiÅŸti.

IKBY'den destek

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Hükümet Sözcüsü Sefin Dizayi, Türk askerlerinin konuÅŸlandığı Musul'a yakın BaÅŸika ve Duberdan eÄŸitim kamplarının, Irak merkezi hükümeti ve Savunma Bakanlığı'nın bilgisi ve rızası dâhilinde kurulduÄŸunu söylemiÅŸti.

ErdoÄŸan ne demiÅŸti?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Ekim'de TBMM'nin açılışında yaptığı konuşmada şunları söylemişti:

"Musul'a yapılacak bir operasyonun Telaferi de etkileyeceğini hatırlatmak isterim. Musul'un DAEŞ'ten kurtulabileceğine inanıyoruz. Türkiye olarak masanın dışında kalamayız. Diğerlerinin böyle bir sınırı yok. Ama onlar orada sonuç belirlemek istiyor, biz buna seyirci kalamayız. Bunun kararını da burası verecek. Türkiye olarak kendi sınırlarımız içerisinde huzur ve güven içerisinde yaşamak istiyorsak, bu doğrultuda ilerlemek zorundayız."

ErdoÄŸan, 28 AÄŸustos’ta Gaziantep’te düzenlenen mitingde ise konuyla ilgili ÅŸu ifadeleri kullanmıştı:

"DAEŞ'in Suriye ve Irak'tan temizlenmesi için yürütülen çalışmalara her türlü katkıyı vereceğiz. Cerablus'ta bunun için varız, Başika'da bunun için varız. Gerekirse diğer bölgelerde de aynı şekilde sorumluluk üstlenmekten kaçınmayacağız."

CumhurbaÅŸkanı, Aralık ayında Al Jazeera'ye verdiÄŸi mülâkatta da BaÅŸika'ya Irak'ın talebiyle Türk askerinin gittiÄŸini söylemiÅŸti:

"DAEŞ, Musul'a mâlum girmişti. Daha sonra bir yayılma politikasıyla DAEŞ Kuzey Irak'ta ağırlıklı olarak bir yayılma içerisine girdi. Ve 2014'te sayın İbadi Türkiye ziyaretinde bizimle bunları konuştuğunda, bizden kendileri için eğitim amaçlı talepleri oldu. Ve bu talepler sebebiyle de biz bu Başika Kampı'nı kurduk. Bunların hepsinden bilgileri var, haberleri var. Şimdi adama sormazlar mı, 'O Başika Kampı kurulduğunda siz neredeydiniz?' O günden bugüne hiç sesiniz çıkmadı. Ve şimdi yeni, bölgedeki bazı gelişmeler üzerine böyle bir adım atıyorsunuz. Ve biz Başika Kampı'nı güçlendirmek üzere buradaki eğitim ekiplerimizi daha da artırmış olduk. Ve bunlar tamamıyla bir muharip güç olarak orada değiller. Daha çok eğitici olarak oradalar."

Kaynak: AA, Al Jazeera