Sosyal Medya

Güncel

İspanya İç Savaşı, Suriye'de neyi kanıtlıyor!

05-10-2016 19:59

Halep savaşı bütün hışmıyla sürerken gözümüzü İspanya iç savaşında başka bir Akdeniz şehri olan Barselona'ya bir çevirmemizde fayda var.



GeçtiÄŸimiz Temmuz ayında Ä°spanya iç savaşının 80. Yılını geride bıraktık, 1936-1939 arası. Milliyetçi General Franco ve arkadaÅŸları sol eÄŸilimli Cumhuriyet hükümetine karşı zaferle çıktıkları mücadele onları iktidara taşıdı. 
Cumhuriyet hükümeti iktidarını korumak için orduya baÅŸ vurmaktan çekinmezken, anarÅŸist eylemler ve komünist hareketler ülkeyi hızla  bir iç savaşın içine sürükledi. 
''Tarih tekerrür ediyor!'' gibi bir kliÅŸeyi kullanmaktan imtina ederim. Bunun yerine Ä°spanya'nın geçmiÅŸini Suriye'nin ÅŸimdisini ele alarak bazı karşılaÅŸtırmalar yapıp bu savaÅŸların neden bittiÄŸi veya neden devam ettiÄŸini aydınlatmaya çalışacağım. 
 
BENZERLÄ°KLER 
 
Öncelikle iki olay arasında karşılaÅŸtırmalar yapacağım. Ä°ki önemli siyaset bilimci Laila Ballcels ve Stathis Kalyvas, şöyle yazar: Ä°spanya iç savaşı Avrupa'nın odak noktasıdır, çünkü dünyanın vakaya bakışı ideolojik olarak faÅŸist ve anti-faÅŸist iki düşüncenin çarpışma alan olmasındandır. Bugün Suriye, Sünni ve Åžii mezheplerin çarpışma alanına ev sahipliÄŸi yapıyor.'' 
 
Ä°lk benzerlik, Ä°ki savaşın yabancı güçler tarafından finanse edilmesidir. Ä°spanya iç savaşında birçok yabancı vekilin müdahalesini görürken Suriye'de de Ä°ran ve Suudi Arabistan'nın oynadığı rol ortadadır.  
 
Sovyet Rusya Cumhuriyetçileri desteklerken Naziler ve FaÅŸist Ä°talya General Franco'yu Ä°spanya iç savaşında askeri olarak desteklediler. Franco hükümete karşı çıkan isyancı grubun başındaki kiÅŸiydi bu baÄŸlamda askeri donanım olarak onun birliklerini bugün El Nusra Cephesine benzetebiliriz. Öte yandan Franco'nun silahlı kuvveti büyük oranda hava gücüne dayanması açısıyla yine Esad rejimine benzemektedir. Franco'nun hava gücü, büyük oranda onun birliklerine katılan FaÅŸist Ä°talya ve Nazi Almanya'sının varlığına dayanmaktadır. 2015 yılından bu yana Rusya hava kuvvetleri Esad lehine operasyonlarına katılmaktadır. 
 
Ä°ki iç savaÅŸta da merkezler, baÅŸkentler olan Madrid ve Åžam kaynaklı iken mücadeleyi veren isyancıların kendilerine merkez olarak seçtikleri bölgeler ülkenin iki önemli ÅŸehir Halep ve Barselona'dan oluÅŸuyor. Yine Ä°spanya iç savaşında Cumhuriyetçiler Sovyetlerin yardımıyla anarÅŸistleri Barselona'da maÄŸlup etmeyi baÅŸarırken DAEÅž, Halep'te rejimin büyük oranda hakimiyetini yeniden saÄŸlamasında önemli bir rol oynadı. 
 
FARKLILAR 
 
Franco'nun birliklerinin güçlerine raÄŸmen Ä°spanya iç savaşı 1938 yılında tamamen içinden çıkılmaz bir hal aldı, ancak bir yıl sonra Milliyetçilerin Madrid'i iÅŸgal etmesiyle büyük oranda zaferlerini ilan ettiler. Ä°spanya iç savaşı yaklaşık üç yıl sürdü peki, Suriye savaşı neden bu kadar uzun sürdü? 
 
Suriye iç savaşının bu kadar uzun sürmesinin bir çok sebebi var. CoÄŸrafik, ekonomik ve askeri farklılıklar bunlardan bir kaçı olarak sayabiliriz. 
 
Öcelikle askeri gücün zıt bir tablo sergilemesi. Esad rejimi, birlikleri merkeze yerleştirirken kaybettiği bölgeleri geri alabilmek için isyancıların üzerine varil bombaları atmaktan çekinmedi. Franco kendi ülkesine Fas üzerinden geçip Madrid'i ele geçirmişti; ama böylesi bir pozisyonu herhangi bir güç Suriye'de yapamayacak kadar zayıf durumda.
 
Ä°kinci olarak Ä°spanya'nın yalnızca Fransa ve Portekiz'e sınırları bulunmaktaydı. Ä°lki Cumhuriyetçilere çok az destek saÄŸlayabiliyorken, diÄŸeri Milliyetçileri destekliyordu. Oysa Suriye'yi çevreleyen pek çok ülkenin sınır hattı bulunmakta; Türkiye, Lübnan, Irak ve Ãœrdün. Her biri iç savaÅŸta müdahil olarak açılan hatlarda silah akışları olup ve savaşçılar geçmekte. Bunun dışında Suudi Arabistan, Ä°ran, ABD, Rusya ve Katar kendi güvenlik politikaları çerçevesinde Suriye iç savaşına müdahale olmaktadır. 
 
Üçüncü olarak, savaşın bu kadar uzun sürmesindeki diÄŸer farklılık ekonomik faktör. Suriye'de bugün sayısız savaÅŸ aÄŸları ve ülkenin mikro ekonomik açıdan kendi gruplarını destekleyen pek çok güç unsuru var. 
 
Hiç şüphesiz, tarafların ekonomik baÄŸlantıları kesilirse iki taraf da politik açılardan  Ã§Ã¶züm üretmeye ve uzlaÅŸmaya yanaÅŸacaklardır. Ä°spanya iç savaşında anarÅŸitler ve koministler sınırlı kaynaklarla kendi mikro ekonomilerini oluÅŸturmak zorundaydı. 
 
2.DÃœNYA SAVAÅžI'NIN PROVASI 
 
Ä°spanya iç savaşı, Almanya ve Ä°talya için sivil merkezlerin bulunduÄŸu bölgeler üzerinden silah ve güçlerini test etme fırsatı buldukları bir savaÅŸ sahasıydı. Bu taktik 2. Dünya Savaşı boyunca uygulanacak bir taktiÄŸin provasıydı. 
 
Gözlemcilerin iddiası, Rusya; Suriye üzerinden yeni silahlarını test etme imkanı bulurken ABD ve NATO gibi kendisine rakip olarak gördüğü güçlere bu yolla mesaj göndermekte. 
 
Bir tarihçi olarak ''Tarih tekerrürden ibarettir!'' demekten nefret ederim; çünkü bu fazlasıyla determinist bir yaklaşım olup tarihi olaylardaki aktörlerin oynadıkları etkiyi reddeder. 
 
Ä°BRAHÄ°M AL-MARASHÄ° /AL JAZZERA
 
 
 
 
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.