Diyanet İşleri Başkanlığı: Sandalyede namaz olmaz

Son zamanlarda camilerde her geçen gün artan sandalye, tabure hatta özel banklar üzerinde namaz kılınması uygulamasına Diyanetten ikaz geldi. Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulu, “Namazı normal ÅŸekli ile ayakta kılmaya gücü yetmeyen kimse için asıl olan namazını oturarak kılmaktır. Böyle bir kiÅŸi namazını kendi durumuna göre diz çökerek veya baÄŸdaÅŸ kurarak yahut ayaklarını yana ya da kıbleye doÄŸru uzatarak kılar" dedi.

Sandalyede namaz kılmanın caiz olmadığına dair Diyanet'in sözlü ve yazılı uyarılarına rağmen camilerdeki sandalye ve tabureler her geçen gün artıyor. Hatta bazı camilerde evinden getirdiği sandalye ile namaza dâhil olanlar bile var.
 

İbadette samimiyet olmalı
Diyanet, zaman zaman din görevlilerine yazı göndererek, Türkiye'deki habere göre; “Kul Rabbi'ne ibadet ederken hem özde samimi olmalı hem de dinin belirlediÄŸi ÅŸekil ÅŸartlarını tam olarak yerine getirmeye özen göstermelidir. Özen ve hassasiyet eksikliÄŸinden dolayı Rabbine karşı sorumlu olacağı bilincinde olmalıdır. Bu sebeple namazını tabure, sandalye ve benzeri ÅŸeyler üzerinde kılan müminin ileri sürdüğü mazeretleri kendisini vicdanen rahatlatacak boyutta olmalıdır. Namazı asli ÅŸekline uygun olarak kılmaya engel olmayacak hafif bedenî rahatsızlıklar bu konuda meÅŸru mazeret olarak görülmemelidir" ikazında bulundu.

Namaz ibadetinin rükünlerinin neler olduÄŸu, nasıl uygulanacağının da bizzat Peygamber Efendimiz tarafından sözlü ve pratik olarak ortaya konulduÄŸunu hatırlatan Diyanet, “Peygamber Efendimiz de; namaz kılmayı öğrettiÄŸi bir sahabiye, sonunda nasıl teÅŸehhüd yapacağını gösterdikten sonra 'Bunu da yaptığında namazın tamam olur' buyurmuÅŸtur. Peygamberimiz nasıl namaz kılacağını soran hasta bir sahabiye 'Namazını ayakta kıl. EÄŸer gücün yetmezse oturarak, buna da gücün yetmezse yan üzere kıl' (Buhari, Taksiru'As-Salat, 19) buyurmuÅŸtur" sözlerinin altını çizdi.

Gücü yeten ayakta kılmalı
Namazın rükünlerden herhangi birinin mazeretsiz olarak terk edilmesi hâlinde namaz sahih olmayacağını dile getiren Diyanet, namazın rükünlerinden herhangi birini yerine getirmeye engel olan rahatsızlıkların da kolaylaÅŸtırma sebebi sayıldığını kaydederek, “Buna göre; namazı normal ÅŸekli ile ayakta kılmaya gücü yetmeyen kimse için asıl olan oturarak kılmaktır. Böyle bir kiÅŸi namazını kendi durumuna göre diz çökerek veya baÄŸdaÅŸ kurarak yahut ayaklarını yana ya da kıbleye doÄŸru uzatarak kılar" cümlelerine yer verdi.

Tabure ve sandalye konusundaki hassasiyetinde ısrar eden Diyanet son olarak, “Camilerde sandalyede namaz kılmak, göze hoÅŸ gelmeyen bir görüntü ortaya çıkarmakta ve cemaat arasında tartışmalara sebep olmaktadır. Özellikle üzerinde namaz kılmak amacı ile camilerde sıralar hâlinde sabit oturakların yapılması, cami doku ve kültürüyle baÄŸdaÅŸmamaktadır. Bu sebeple hastalık ve özürlülük gibi herhangi bir rahatsızlığı bulunan kimselerin, zorunlu olmadıkça namazlarını sandalyede deÄŸil, yere oturarak kılmaları uygundur" ifadelerini kullandı.
 

Peygamber efendimiz ikaz etti
Resulullah Efendimiz, bir hastayı ziyaret etti. Onun, eli ile yastık kaldırıp, üzerine secde ettiÄŸini görünce, yastığı aldı. Hasta, odun kaldırarak bunun üstüne secde etti. Odunu da alarak, “Gücün yeterse, yere secde et! Yere eÄŸilemezsen, yüzüne bir ÅŸey kaldırıp, bunun üzerine secde etme! Ä°ma ederek kıl ve secdede, rükûdan daha çok eÄŸil!" buyurdu. (Kaynak: Fethu'l-Kadir, Merakı'l-Felah, Halebi, Mecmau'l-Enhür)

'Kahvehaneye benzetecekler'
Konuyla ilgili deÄŸerlendirmelerde bulunan Ä°lahiyatçı Yazar Osman Ãœnlü, tabureyle namaz kılmanın dinen uygun olmadığını, fıkıh kitaplarında namazın nasıl kılınacağının yeteri kadar anlatıldığını söyledi. Kitaplarda yer alan namazı ayakta kılamayanlar için 'oturarak kılın' yazılarının yanlış yöne çekildiÄŸini kaydeden Ãœnlü, “Burada oturmaktan maksat baÄŸdaÅŸ kurarak namaz kılın anlamındadır. BaÄŸdaÅŸ da kuramıyorsa o zaman ayaklarını kıble istikametinde uzatın ve o ÅŸekilde namaz kılın. Secdeye de nasıl gider derseniz de secdeye gitmesine hiç gerek yok. Çünkü ayaklarını kıbleye istikametine uzatmıştır. Tekbirini oturduÄŸu yerde alır, ellerini baÄŸlar, rükû için de biraz eÄŸilir. Secde için de bundan biraz daha eÄŸilir buyuruluyor. Dinimizin, nasıl kılınacağı konusu anlatılırken ayakta duramayanlar için bu bildirilmiÅŸtir" diye konuÅŸtu. Her ÅŸeyin çok açık ve net bir ÅŸekilde yazıldığını ifade eden Ãœnlü, “Son zamanlarda bakıyoruz ki vatandaÅŸlar kendi inisiyatifiyle taburelerini alıyor camiye geliyor. Bir baktık ki bu iÅŸ çığırından çıkmış bir vaziyet alıyor. Ondan sonra da camilerde hususi yerler yapılmaya baÅŸlanılıyor. Neredeyse kahvehaneye, kafeye benzeteceklerdi. Bunun önüne geçmek için Diyanet Ä°ÅŸleri açıklamalarda bulundu. Oysaki kitaplara bakılsa bunlara hiç gerek kalmayacak" dedi.
 

1. Sandalyede namaz kılınabilir ama nasıl?
2. Dizlerini bükemeyen hasta, yere de oturamıyorsa sandalyede, koltukta veya yatakta nasıl namaz kılar?
3. Dizlerini bükemeyen hasta, yere oturarak veya yatağının içinde, ayaklarını kıbleye karşı uzatarak ima ile kılabilir. Rükû için az başını eğer, secde için biraz daha fazla eğer. Koltuğa, sandalyeye oturursa ayaklarını sehpaya veya başka bir koltuğa koyarak kılabilir. Bunları da yapamayan hasta yatarak ima ile kılar.
4.  
5. Tekerlekli sandalyede oturan felçli, ayaklarını önündeki sehpaya koyacak birisi olmazsa, ayaklarını sarkıtarak da kılar. Ayaklarını sehpaya koyabileninki caiz olmaz. Dizlerini bükebilen hasta da, kıbleye doğru uzatmaz. Kolayına geldiği gibi oturur. Mesela, namazda oturur gibi oturur, bu rahatsız ederse bağdaş kurar.
6.  
7. Yere oturunca kalkamayan, dizlerini de bükemeyen hasta, yandaki şekildeki gibi koltuğa veya sandalyeye oturup namazını kılar.