Åžifreli elektrik geliyor

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, enerji hatları üzerinden yapılan teknik olmayan kayıplar ile yasadışı kullanımları önlemek veya azaltmak amacıyla enerjinin kriptolanacağı bir proje üzerinde çalıştıklarını açıkladı.

Albayrak, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından pilot olarak uygulanması hedeflenen projeyle trafo çıkışlarında enerjinin şifreleneceğini, bu şifrenin son kullanıcının sayacında çözüleceğini bildirdi. Dicle bölgesinin kapsadığı iller Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak olarak sıralanıyor.

‘Kayıp-kaçak düşecek’

Bakan Albayrak, kayıp ve Kaçak elektrikle mücadeleye iliÅŸkin Meclis’teki soru önergesi yanıtında konuyla ilgili detaylı bilgiler verdi.

“Kayıp-kaçak miktarı, dağıtım sistemine giren enerji ile dağıtım sisteminde tüketicilere tahakkuk ettirilen enerji miktarı arasındaki farkı göstermektedir. Her bir bölge için hedef kayıp-kaçak oranları belirlenmiÅŸtir. Böylece, tüketicilerin daha düşük kayıp-kaçak bedeline maruz kalmaları saÄŸlanırken bu hizmeti yerine getiren dağıtım ÅŸirketlerine de riskler yüklenmiÅŸtir” diyen Albayrak, sözlerine şöyle devam etti:

“Kayıp-kaçak oranlarının azalması konusu öncelikli hedeflerimizin başında gelmekte olup bu alandaki yoÄŸun çalışmalarımız ve alınan tedbirler neticesinde ülke genelinde kayıp kaçak oranları yüzde 23-25 düzeylerinden yüzde 14-15 düzeylerine kadar düşürülmüştür.

Bu yöndeki çalışmalarımız titizlikle sürdürülmektedir. Kaçak ve kayıt dışı elektrik kullanımının önlenmesi amacıyla elektrik dağıtım ÅŸirketleri tarafından elektrik abonelerinin ölçü sistemleri kaçak kullanımı engelleyecek ÅŸekilde kontrol edilmekte ve kaçak kontrol takibi için kayıp kaçak tarama çalışmaları periyodik olarak devam etmektedir.”

Şifre sayaçta çözülür

Albayrak, Türkiye genelinde 2015 yılında kayıp-kaçak gerçekleşme oranının yüzde 14.1 olarak gerçekleştiğini belirtirken, teknik ve teknik olmayan kayıpların azaltılmasına yönelik Ar-Ge projeleri sayesinde bu konuda önemli aşama kaydetmeyi planladıklarını ifade etti.

Dicle bölgesinde pilot uygulaması gerçekleÅŸtirilecek olan enerjinin kriptolanması sistemi, “Enerji hatları üzerinden yapılan teknik olmayan kayıplar ile illegal kullanımları önlemek veya azaltmak amacıyla trafoların çıkışlarında enerjinin ÅŸifrelenip son kullanıcının sayacında (sayacın içinde veya öncesinde) ÅŸifrenin çözülmesi metodunun incelenerek uygulamasının analiz edilmesi” için kullanılacak.

Sistem nasıl çalışacak

- Trafodan elektriğin iletimi sırasında enerji kripto sistemiyle şifrelenecek.
- Sözkonusu enerji abonenin akıllı sayacına ulaştığında şifrenin çözülmesi beklenecek.
- Her iki taraftaki ÅŸifreler eÅŸleÅŸtiÄŸinde aboneye elektrik hizmeti verilecek. 
- Trafo, sayaçtaki ÅŸifreyi tanımazsa aboneye elektrik verilmeyecek. 

Elektronik mühür sistemi de geliyor

Bakan Albayrak, ÅŸifreli elektrik sisteminin yanı sıra farklı bölgelerde deÄŸiÅŸik uygulamalara imza atacaklarını da anlattı. Buna göre, Akdeniz elektrik dağıtım bölgesinde, “Akıllı Elektronik Mühür Sistemi Projesi” uygulamaya alınacak. Böylece, ölçümlerde yetkisiz iÅŸlem yapılmasına izin vermeyen, yapılan iÅŸlemin kim tarafından yapıldığı bilinen ve taklit edilemeyen elektronik mühür sistemi geliÅŸtirilerek. 

Dicle, Van Gölü ve Aras bölgesindeki, “Önleyici Çalışmalar Projesi” sayesinde de, anlık ölçüm yapılarak teknik olmayan kayıp enerjinin anında görülmesi, önlenmesi ile ÅŸebekenin esnekliÄŸinin ve verimliliÄŸinin geliÅŸtirilmesinin önü açılacak.

Bakanlığın üzerinde çalıştığı ve yine Dicle, Aras ve Vangölü bölgelerinde pilot olarak denemesi yapılacak olan “Metodoloji ve Yazılım GeliÅŸtirilmesi Projesi”ise, enerjide teknik kayıp ile teknik olmayan kayıpların ayrıştırılması ile ilgili olarak gerçek ve anlık verilerin alınmasını saÄŸlayacak. 

Milliyet