Sır küpünün sır gecesi

“Darbe istihbaratını eniÅŸtemden aldım”, “Ä°stihbarat zaafı var”, “MÄ°T MüsteÅŸarı’nı aradım ama ulaÅŸamadım”. CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan’ın darbe giriÅŸiminden sonra çıktığı televizyon yayınlarında söylediÄŸi bu sözler Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilâtı (MÄ°T) MüsteÅŸarı Hakan Fidan’ın darbe giriÅŸimi gecesi yaptıkları ve yapmadıkları ile ilgili soru iÅŸaretlerini beraberinde getirdi.

Daha önce Al Jazeera’ye darbe giriÅŸimi konusunda ilk bilgiyi eniÅŸtesinden aldığını söyleyen CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan, Reuters’a yaptığı açıklamada ise baÅŸka ayrıntılar verdi. 

"EniÅŸtemden bir telefon aldım, bu telefonda 'Ä°stanbul’da bazı sıkıntılar var. Beylerbeyi Sarayı’nın orada askerler tarafından yollar kesiliyor. Araçlara köprüye geçit vermiyorlar'. Bu haberi alınca doÄŸrusu inanmadım da. Ve ben MÄ°T MüsteÅŸarımızı aradım, ulaÅŸamadım. Genelkurmay BaÅŸkanımızı aradım, ulaÅŸamadım. Çünkü telefonlarına cevap veremiyorlardı. Bir yerde beklemeye de girdik. BaÅŸbakanımızla iletiÅŸim kurma gayretinde olduk. Sıkıntılı da olsa irtibat kurduk."

Bu açıklamanın öncesinde hem MÄ°T’ten bazı basın mensuplarına yapılan açıklamalarda hem de Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılan bilgilendirmelerde darbe istihbaratının saat 16’da alındığı, ardından Hakan Fidan’ın Akar’ı makamında ziyaret ettiÄŸi belirtilmiÅŸti. Yani darbe istihbaratı darbe günü alınabilmiÅŸti. Bu CumhurbaÅŸkanı’nın iÅŸaret ettiÄŸi istihbarat zafiyetinin önemli gerekçelerinden biri.

Hulusi Akar’ın darbeci askerler tarafından derdest edilmesinin de bu görüşmenin bitiminden bir süre sonra olduÄŸu biliniyor.

Fidan neden CumhurbaÅŸkanı’na bilgi vermedi?

Bu durumda akıllara gelen ilk ve en önemli soru Fidan’ın Akar ile görüştüğü halde çok yakın olduÄŸu bilinen CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’a darbe konusunda neden bilgi vermediÄŸi. Bu konuda MÄ°T’ten yapılan resmi bir açıklama yok.

Ancak Milliyet Gazetesi Ankara temsilcisi Serpil Çevikcan 21 Temmuz günü konuyla ilgili olarak “doÄŸrudan kaynaklardan” aldığı bilgilere dayanarak bir yazı yazdı. Buna göre elde edilen istihbarat her zaman yapıldığı gibi, “istihbarat çarkı” denilen bir sistemle analiz edildi, teyit edilmek istendi. Önce kaynağına gidilip soruldu. Fidan bu arada Genelkurmay BaÅŸkanı’nı saat 16’da telefonla aradı, 18 sularında ise karargâha gitti. Görüşme sonrasında PerÅŸembe günü Türk Silahlı Kuvvetleri’nden yapılan açıklamada da yer aldığı ÅŸekilde hava sahasının kapatılması, askeri uçakların havalanmaması gibi tedbirler alındı. Aynı açıklamaya göre uçuÅŸların durdurulmasına iliÅŸkin iÅŸlemler saat 19:26 itibarıyla tamamlandı. 

ErdoÄŸan neden Fidan’a ulaÅŸamadı?

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın açıklamasında dile getirdiÄŸi baÅŸka bir nokta daha var. ErdoÄŸan, BaÅŸbakan’a sıkıntılı bir ÅŸekilde ve geç de olsa ulaÅŸtığını ancak MÄ°T MüsteÅŸarı’na ulaÅŸamadığını söyledi. 

Bu durumda birkaç soru iÅŸareti var. MÄ°T kaynaklarından Serpil Çevikcan’a verilen bilgiye göre Hakan Fidan, Marmaris’te bulunan CumhurbaÅŸkanı’nın koruma müdürü Muhsin Köse’yi bizzat aradı. Darbe giriÅŸiminden söz etmedi ama “Karadan, havadan, ya da denizden gelebilecek bir tehdide karşı önleminiz var mı?” diye sordu. Köse’nin verdiÄŸi yanıt, “Önlemlerimiz var” oldu. 

 BaÅŸbakan da ulaÅŸamadı

Bunun dışında CumhurbaÅŸkanı’nın nasıl olup da MÄ°T MüsteÅŸarı’na ulaÅŸamadığı da ayrı ve yine önemli bir baÅŸlık. MÄ°T tarafından verilen bilgilere göre Fidan, Ankara Emniyeti’ne yönelik saldırı haberi alındıktan sonra makamından operasyonu yönetebileceÄŸi güvenli bir yere geçti. Buradan telsiz ve uydu telefonu kullanarak bir yandan havadan yapılan saldırılara karşılık veren MÄ°T operasyon birliklerini yönetti, diÄŸer yandan da CumhurbaÅŸkanı ve BaÅŸbakan ile sürekli temas etti. 

Ãœstelik MÄ°T MüsteÅŸarı’na ulaÅŸamayan sadece CumhurbaÅŸkanı deÄŸil. Hürriyet Gazetesi yazarı Abdülkadir Selvi’nin köşesinde yer alan bilgilere göre BaÅŸbakan Binali Yıldırım da Fidan’ı aramış ancak ulaÅŸamamış. BaÅŸbakan’ın bu konuda Bakanlar Kurulu üyelerine “Ä°lk olarak Genelkurmay BaÅŸkanı’nı aradım ama ulaÅŸamadım. MÄ°T MüsteÅŸarı ile saat 23’e doÄŸru görüşebildim” dedi.

Bu durumda CumhurbaÅŸkanı’nın ve BaÅŸbakan’ın Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilâtı MüsteÅŸarı ile ne kadar süre ve neden konuÅŸamadığı soruları yanıtsız.

Kaynak: Al Jazeera