Hangi kitabı okumalı, nasıl beslenmeli? - Ali Nur Kutlu

Bizim fikri gelişimimize göre, birikimimize göre kitapların sıralaması olurdu. Erken yaşta ihtilaflı, karmaşık, anlaşılması zor kitapları okutmazlardı. O konuları lise yıllarında değil de, üniversite yıllarımızda okunacak kitaplar listesinde görürdük.

Bizim yaşam koçlarımız

Biz ÅŸanslıydık. Bizimle sürekli ilgilenen “aÄŸabeylerimiz “vardı. Bugün o insanlara, “yaÅŸam koçu, mentor” deniyor. Onların hayat tecrübesi, fikir ve düşünce zenginliÄŸi ve örnek davranışlarıyla büyümek bizim için en bulunmaz nimetmiÅŸ.

Åžimdi gençlerimizin bu zenginlikten yoksun büyüdüğünü görüyor ve çok üzülüyorum. Ä°nsanın zora girdiÄŸinde, sıkıştığında, anlamadığında gidip baÅŸvuracağı birinin olmaması ne önemli eksiklik. Bu eksikliÄŸi hisseden gençlerimiz, sayısı az da olsa, var. Onlar da köşe yazarlarından, konferanslarda konuÅŸmacılardan kitap listesi, tavsiye, öğüt taleplerinde bulunuyor. Ne güzel bir çaba.

Fikri beslenme uzmanları

Gençlerimizin önemli bir kısmı sosyal medya üzerinden bilgi, tecrübe ve öğüt ihtiyacını karşılıyor. Ã–zlü sözlerden, büyüklerin tavsiyelerinden yapılmış capsler, klipler, videolar ÅŸimdi gençlerimize yol gösterir oldu. Bir yığın halinde duran bu bilgi denizinden, kontrolsüz rastgele faydalanıyorlar. Arada ne kadar zararlı, ne kadar sorunlu ÅŸeyler var, bunları bilemiyoruz.

Kitap okuma ve fikir sahibi olma çabasını çok kıymetli buluyorum. Böyle gençlerin gelecekte çok önemli akademisyen, fikir adamı, entelektüel olabileceğine inanıyorum. Ancak bu gençlerin iyi beslenmesi şartıyla.

Tıpkı insanın bedensel geliÅŸimini takip eden beslenme uzmanları gibi, fikri beslenme uzmanlarına da ihtiyaç var.Hangi yemek bu yaÅŸlarda yararlı, hangi kitap bu yaÅŸlarda zihin yapısına faydalı, onu bir uzamandan öğrenmek çok saÄŸlıklıdır. Kitaplar besinler gibidir, doÄŸru zamanda, doÄŸru ölçüde tüketilmeli.

Kitap listesi nasıl hazırlanır?

Gelelim kitap listesi meselesine.

Bu konuyu, liseyi henüz bitirmiş yeğenimle yeni konuştum. İzlediğimiz yolu ve oluşturduğumuz programı anlatayım.

Önce hangi konularda eksikliÄŸi olduÄŸunu karşılıklı tespit ettik. Ciddi anlamda genel kültür, güncel olaylar, siyaset, tarih ve coÄŸrafya eksikliÄŸi olduÄŸunu biraz da mahcup ÅŸekilde gördü. Lise dersleri, üniversiteye hazırlık derken, kiÅŸisel entelektüel geliÅŸimini çok ihmal etmiÅŸ.

Bunların hepsiyle ilgili eksikliÄŸini tamamlamak ve yoÄŸun bir okumaya girmek istiyor yeÄŸenim. Ancak eksiklik duyduÄŸu her bir alanda binlerce kitap var. Burada, bilgi ve kültür bombardımanı altında kalmış genç kuÅŸağın bir tercihte bulunması gerekiyor. UzmanlaÅŸacağı ve güçlü olması gereken alanı seçmeli.

Kişiye özel fikri beslenme modeli

Yeğenimin edebiyat yeteneği var. Ben, genel kültür alanında eksikliklerini gidermesini, ancak edebiyat alanında güçlenmesini önerdim. O da aynı fikirdeymiş. Sonra oturduk kitaplığımın karşısına, buna uygun liste yapmaya başladık.

Aynı anda iki kitap okunmasını tavsiye etmiÅŸimdir hep. Biri ciddi fikir kitabı, diÄŸeri zihnimizin daha rahat ÅŸekilde bir ÅŸeyler öğrendiÄŸi roman, hikaye, benzeri edebiyat kitabı.

Yeğenim, tarih konusundaki eksikliklerini gidermekle başladı işe. Ben her zaman ülkemizin son 300 yılının iyi bilinmesi gerektiğini düşünmüşündür. O yüzden bu dönemi en iyi özetleyen kitapları seçtik. Aynı dönemleri konu edinen edebiyat seçkisini de yaptık. Böylece hem konu bütünlüğü, hem de öğrenme sürecinde eşgüdüm oldu.

Tam tersi de olabilir. Yakın tarih okurken, bir yandan bilim kurgu romanlar okuyarak zihni tersten çalıştırma da yapılabilir. İşte burada kişinin özellikleri dikkate alınmalı.

Spor, sanat, doÄŸa ihmal edilemez

Bu kadarla kalmadık. Yeğenim güncel olaylardan koptuğu için, bir yandan da haber almanağı karıştırıyor. Geçmiş yılların en önemli olaylarını anlatan bu tür almanakları tavsiye ederim. Günlük gazete takibi, sportif faaliyetler ve bir sanat dalına yazılmayı da ihmal etmedi. Ayrıca yakında doğa yürüyüşlerine çıkacak. Çok vitaminli, çok çeşitli bir beslenme programı oldu!

Şimdi ben bu yazıyı yazarken, o, Kemal Tahir'in Devlet Ana'sını heyecanla okuyor. Elinin altında, Sina Akşin'in Yakın Türkiye Tarihi ve sehpada Suriye Olaylar Almanağı var.

Ben de mutluyum, o da çok mutlu.