İngiltere önce işgal etti şimdi analiz ediyor

İngiltere'nin Irak Savaşı'na yönelik aldığı ve uyguladığı kararlar, 7 yıl aradan sonra bugün ilk kez kamuoyu ile paylaşılacak. 2003 yılındaki Irak Savaşı'na ışık tutacak Sir John Chilcot başkanlığında soruşturma komisyonu tarafından hazırlanan raporda, dönemin İngiltere yönetiminin eleştirilmesi bekleniyor. Sir John Chilcot, Irak Savaşı'yla ilgili istihbarat ağırlıklı Butler Raporu'nu hazırlayan ekipte de yer almıştı.

BBC'nin bildirdiğine göre, 2 milyon 600 kelimeden oluşan raporda, dönemin bazı üst düzey yetkililerinin sert şekilde eleştirilmesi bekleniyor. Eleştirinin odağındaki isim dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair. Blair, savaş döneminde aldığı karar sebebiyle uzun süredir İngiltere kamuoyunda eleştiriliyordu. Raporda Irak'ın işgalinin yasal olup olmadığı konusunda bir yorum olmayacağı bildiriliyor.

Irak soruşturması başkanı ve adını rapora veren John Chilcot, BBC'ye, raporun gelecekte yapılabilecek askeri müdahalelerin yalnızca dikkatli bir analiz ve siyasi yargı sürecinden geçtikten sonra gerçekleşmesini umduğunu söyledi.

Chilcot, "Asıl umudum, gelecekte bu ölçekte ve ağırlıkta bir askeri müdahalenin veya siyasi bir manevranın, gerçekten zorlu ve dikkatli bir analiz sürecinden, deÄŸerlendirmeden ve kolektif siyasi yargı sürecinden geçmeden mümkün olmaması."dedi.

ARAŞTIRMA İÇİN 10 MİLYON STERLİN

Tony Blair'in 2007 yılında görevini bırakmasından sonra halefi Gordon Brown Haziran 2009'da Sir John Chilcot başkanlığında beş kişilik bir soruşturma komisyonu oluşturmuştu.

2001-2009 yılları arasındaki olayları inceleyen Chilcot Komisyonu'nun faaliyetleri İngiltere'ye yaklaşık 10 milyon sterline mal oldu.

Blair, Brown ve bazı eski bakanlar ile dönemin üst düzey askeri ve istihbarat yetkilileri dahil 150'den fazla kişi Komisyon'a ifade verdi. 150 binden fazla resmi belge de incelendi.

Başta bir sene sürmesi planlanan soruşturma tam yedi yıl sürdü. Bu süre içerisinde soruşturma komisyonun beş üyesinden biri (Sir Martin Gilbert) öldü. Irak'ın işgali sırasında bir dönem ülkede 46 bin İngiliz askeri olduğu açıklanmıştı.

UCM RAPORU DEÄžERLENDÄ°RECEK

Uluslararası Ceza Mahkemesi geçtiğimiz gün, sorumlularla ilgili olarak soruşturma açılıp açılamayacağını tespit etmek için raporu kapsamlı şekilde inceleceğini duyurmuştu. Irak'ta ölen 179 İngiliz askerinden 29'unu temsil eden avukatlar Chilcot Raporu'nun; Blair, bakanları ya da dönemin İngiliz hükümeti aleyhine dava açılmasına zemin hazırlayabileceğini söylüyor.