Türkiye-Rusya normalleşme süreci ekonomiye yarayacak

EMRE GÜRKAN ABAY - Türkiye ve Rusya arasında başlayan normalleşme sürecinin iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilere olumlu yansıması beklenirken, özellikle enerji projelerinin hareketlilik kazanacağı tahmin ediliyor.

Geçen yılın sonlarına doğru Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerde yaşanan bozulma, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri de olumsuz etkilemişti.

Temmuz ayına girilmesiyle iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde atılan adımlar, hem Türkiye hem de Rusya iş dünyası tarafından pozitif karşılanırken, özellikle enerji projelerine de olumlu yansıması bekleniyor.

AA muhabirine, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü (EPPEN) Başkanı Volkan Özdemir, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi sürecinde ekonomik iş birliğinin ön plana çıkacağını dile getirdi.

Rusya açısından Türkiye'nin, gerek boğazlardaki petrol trafiği gerekse de doğal gazdaki pazar büyüklüğü dolayısıyla enerjide vazgeçilmez bir konumda olduğunu vurgulayan Özdemir, Rus sermayesinin de Türkiye enerji sektöründe önemli yatırımları bulunduğuna dikkati çekti.

Özdemir, Türk vatandaşları için vize uygulamasının kaldırılmasının süreç açısından önemine işaret ederek, "BOTAŞ ve Gazprom tahkiminin kendi arasında fiyat anlaşmasına varması da başka bir önemli gösterge olacak." dedi.

Suriye ve Karadeniz'de yaşanan yumuşama sürecine rağmen jeopolitik farklılıkların devam ettiğini belirten Özdemir, Avrupa Birliği ve Rusya arasındaki yaptırımlara bağlı olarak, Türk-Rus normalleşme sürecinin kalıcılığının yıl sonunda netleşeceğini ifade etti.

- "Zor dönemde gelen iyi haber"

Rusya Dışişleri Bakanlığına bağlı Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Üniversitesi Dünya Ekonomisi Departmanı Uzmanı Nigyar Masumova da normalleşme sürecini, "iki ülke için de zor dönemde gelen iyi bir haber" şeklinde nitelendirdi.

Masumova, ikili ticari ilişkilerin normalleşmesinin Rusya ve Türkiye'deki yatırım ortamını daha iyi bir hale getireceğini belirterek, "İki ülke arasındaki turizm ilişkisi önümüzdeki yaz dönemine kadar normal seviyesine dönecektir." diye konuştu.

Türk Akımı projesinin, Rusya'daki ekonomik durum nedeniyle gecikebileceğine işaret eden Masumova, Türkiye'ye yönelik meyve ve sebze yaptırımlarının sonbaharda kalkacağı tahmininde bulundu.

- "Politik düzeltmeler şart"

Rus Uluslararası İlişkiler Konseyi Orta Doğu Uzmanı Yury Barmin ise ekonomik normalleşmenin ancak politik düzeltmelerle mümkün olacağını söyledi.

Rusya'nın, Türk turizminde yaşanan düşüş nedeniyle elindeki bu kozdan tümüyle faydalanmaya çalışacağını belirten Barmin, "Ekonomik olarak baktığımızda, Gazprom, Türk Akımı projesine devam etmek istediğini birçok defa dile getirdi. Suriye konusunda ise Rus tarafı Türkiye'den daha fazla esneklik talep edebilir ancak geçtiğimiz 7 ayda Rus medyasında ortaya çıkan Türkiye imajı nedeniyle, ilişkilerin tamamen normalleşmesi için biraz daha zaman gerekecektir." değerlendirmelerini yaptı.

- İki ülke ticareti geriledi

Geçen kasım ayında yaşanan uçak krizi sonrasında Rusya'nın Türkiye'ye yönelik bazı ekonomik yaptırımları devreye almasıyla iki ülke arasındaki dış ticaret hacminin daralması dikkati çekti.

Bu yılın ilk dört ayında Türkiye'nin Rusya'ya ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61,5 azalarak 484,6 milyon dolara geriledi.

Türkiye'nin Rusya'ya başlıca ihracat kalemleri olan dokumacılık ürünleri, gıda, otomotiv sanayisi, kimyasallar, hazır giyim, elektrikli cihazlar ve madencilik ürünlerinin birçoğunun ihracat miktarında da önemli düşüş görüldü.