Burkina Faso'da Çamurdan Yapılma Bir Cami

Mescitler, mekândan münezzeh olan Allah ile kullarını buluÅŸturan mekânlardır. Kimi taÅŸla, kimi aÄŸaçla mescidini inÅŸa eder. Oralar, sadece namaz kılma mekânı deÄŸil, aynı zamanda Ä°slam’ın birer mührüdür. Hicretin akabinde hemen mescidin inÅŸası gibi… Fetihten sonra Ayasofya’nın camiye tahvili gibi… Sonradan onun bu anlamının yozlaÅŸtırılması gibi… Hepsi de özel ve psikolojik anlamlar içerir.

Afrika… Ah! kanı emilmiÅŸ topraklar. Burada yaÅŸayan Müslümanlar, kendileri için büyük bir mescit yapmaya karar vermiÅŸler. Ancak ellerinde olan tek imkân topraktır, çamur ve aÄŸaç dallarıdır.

Çamurdan inÅŸa edilen bu özel mescitler, çok da deÄŸil. Mali’nin Timbukti ÅŸehrinde olduÄŸunu biliyorum. Ama güvelik nedeniyle bölgeye ulaÅŸmak zor... Ziyaret edip çamurdan yapılan bir camide namaz kılmak isterseniz sizi Burkina Faso’ya davet edelim. Burkina Faso’nun Bobo Cilasu kentinde var böyle bir cami. Geçen haftalarda ziyaret etmek nasip oldu.

Yapımı 10 yıl sürmüş

Çevrede bulunan 22 köyün ortak çabasıyla 1880’li yıllarda bitirilmiÅŸ. Her köy altı ay çalışmış. Size garip gelecek ama inÅŸaatında çalışırken Müslüman halkla beraber, o köylerde yaÅŸayan Hristiyan ve putperest vatandaÅŸlar da destek vermiÅŸ.  Bu topraklarda, bize garip gelecek, farklı tahammül sınırları var. Cami böylesi bir ortak çalışmanın ürünü olarak 10 yıl süren bir çalışmayla tamamlanmış.

42 adet çamur direk üzerinde yükseliyor cami. Her direğin arasında sadece bir saf Müslüman namaz kılabilir. Kare şeklindeki direklerin yerdeki kenarı bir buçuk metre kadardır. Özel ışıklandırma delikleri var tavana açılan. Minarelerinde ve duvarların dışında uzanan bir metrelik dallar ayrı ve özel bir görüntü oluşturmuş.

Caminin mihrabında imamın namaz kılarken kullandığı seccadesi bir koyun postu. Ama bunun da ayrı bir özelliği var. Her yıl kurban bayramı namazından sonra büyük bir koç kurban edilir. Bunun derisi de imam için post yapılır.

Her dört senede bir genel tamiratı yapılır caminin. Tavanın üst kısmı tam olarak orijinal özelliğini koruyamamış. Beton ile tanışınca, oraya da kısmi betonlar koymuşlar yağmur sularının daha kolay akması için.

Minarelerde odacıklar var

Cami duvarlarında ve minarelerde dışa doğru yer alan bir metre veya daha uzun bir şekilde yerleştirilmiş kazıklar var. Bunlar binanın yeniden tamiri sırasında iskele olarak da kullanılıyor. Sanırım biraz kendilerince mukavemet olsun istemişler. Biraz da ayrı bir görüntü oluşturmuş.

Minarenin büyük olanında beÅŸ katta birer oda var. Küçük olanı ise dört kat. En üstünde dokunulmazlıkları olan arı yuvası varmış. Urfa’da balıklara dokunulmadığı gibi buradaki arılara da dokunulmuyor. Sadece genel tamirat esnasında balları alınabiliyor. Küçük bir iç merdivenden, minarenin üst odalarına çıkmak mümkün...

Camiye girip kimseyle meÅŸgul olmadan ve kimsenin de dikkatini çekmeden sadece rabbinizle baÅŸ baÅŸa kalmayı düşünecekseniz burası harika bir yer. İçerisi çok loÅŸ, karanlığa yakın ve aralar da dar. Dua ederken aÄŸlamak mı geldi içinizden, salın kendinizi… Çünkü sizi sadece o duyacak. Ä°nsanların görüp ne düşüneceÄŸine takılmayacaksınız. Dünyanın gailesinden kaçmak için hoÅŸ bir yer. Kendinizi sadece O’na bırakacaksınız. Sizi en iyi anlayacak birisine de sığınmış oluyorsunuz. Galiba onun için bu kadar loÅŸ ve araları dar olarak yapmışlar.

Haşim Akın

dunyabizim.com