AB'ye tamam mı devam mı?

İngiltere bugün Avrupa Birliği üyeliğine davam mı tamam mı sorusuna yanıt vermek için yapılan referandum için oy kullanıyor.

Ä°ngiltere (Britain) ve çıkış (exit) kelimelerinin birleÅŸtirilmesinden oluÅŸturulan Brexit eÄŸer gerçekleÅŸirse, yalnızca Avrupa BirliÄŸi’nin deÄŸil, dünya ekonomisinin da zorlanabileceÄŸi tahminleri yapılıyor.

Konuyla ilgili yapılan anketlere göre, kalmaktan yana olanlarla AB’den çıkmaktan yana olanlar baÅŸa baÅŸ gidiyor. Ancak özellikle AB’de kalma yanlısı olan ve bu yönde propaganda yapan İşçi Partisi Milletvekili Jo Cox’un öldürülmesinden sonra ibre az da olsa ‘AB üyeliÄŸine devam’ diyenlerden yana döndü.

Ä°ngilizler ayrıca yürütülen kampanyaların niteliÄŸini ve içeriÄŸini de sorgulamaya baÅŸladı.  

Uzun süren tartışmanın getirdiği referandum

Ä°ngiltere, AB üyeliÄŸini, üye olduÄŸu günden beri tartışıyor. Bu tartışmalar, Avrupa BirliÄŸi, henüz Avrupa TopluluÄŸu aÅŸamasındayken de yapılmıştı. Ä°ngiltere, Avrupa TopluluÄŸu’na kurulmasından altı yıl sonra 1973’te katıldı. Fakat iki yıl sonra da toplulukta kalıp kalmamayı referanduma götürdü. Bu referandumdan sonra, Ä°ngiltere baÅŸka hiç bir konuda referandum yapmadı. Sonuçta yüzde 67 ile kalma kararı çıktı. Ancak tartışmalar o zamandan beri zaman zaman hız kaybetse de hiç bitmedi.

Ä°ngiltere’de geçen sene  Mayıs ayında yapılan genel seçimler sırasında da AB üyeliÄŸi yoÄŸun bir biçimde tartışma konusu yapıldı. Güç kaybeden Ä°ngiltere BaÅŸbakan David Cameron, konuyu referanduma götürme sözü vermek zorunda kaldı. Åžimdi de bütün gücüyle referandumdan hayır çıkması için çalışıyor. Ama kendi partisi içinde bile AB’den çıkışı destekleyenler var.

TAM EKRAN GÖRMEK İÇİN GRAFİĞE TIKLAYIN.

 

 

Kampanyalar

AB içinde kalma yanlısı olanlar “Britanya Avrupa’da daha güçlü” kampanyasını yürütüyor. Ayrılmayı savunanların kampanyasıysa “Ayrılmayı oyla”.

AB’de kalmayı savunanlar arasında BaÅŸbakan Cameron da, İşçi Partisi’nin yükselen lideri Jeremy Corbyn de var. Fakat bu konuda partiler bölünmüş durumda. Hem Muhafazakâr Parti içinde hem de İşçi Partisi içinde ayrılma taraftarı olanlar var.

Tartışmalar hemen her konuda

Ayrılmak isteyenler, Ä°ngiltere’nin AB bütçesine yaptığı doÄŸrudan yardımların cepte kalacağını; göçmen politikasını Ä°ngiltere’nin kendisinin belirleyeceÄŸini; AB’nin baÄŸlayıcı, kısıtlayıcı kuralarından kurtulunca daha çok yatırım çekileceÄŸini; ulusal egemenliÄŸin yeniden kurulacağını savunuyorlar.  

Kalmak isteyenlerse, AB’den çıkınca vergi ve gümrük avantajlarının kaybedileceÄŸini; ikili ticaret anlaÅŸmaları yapılırken diÄŸer ülkelerin Ä°ngiltere’ye insaflı davranmayabileceÄŸini; bu anlaÅŸmalar yapılıncaya kadar oluÅŸacak belirsizlik ortamında kayıplar yaÅŸanacağını; AB içinde kalıp, politikaları etkileyerek Ä°ngiltere’nin nüfuzunu artırmanın bağımsız olmaktan daha etkili olacağını; göçmenlerin ekonomiye pozitif katkısının olduÄŸunu ve bir çok Ä°ngiliz’in de AB’ye diÄŸer ülkelerde yaÅŸadığını söylüyorlar.

Tüm AB’de artçı dalgalar hissedilebilir

Yıllık 3 trilyon dolarlık bir ekonomiye sahip Ä°ngiltere, Birlik’ten ayrılma kararı verirse, bu 58 yıllık AB tarihinde de bir ilk olacak. Bu nedenle ayrılmanın sonuçları üzerine de farklı tahminler yapılıyor. 

Ä°ngiltere’nin ayrılma kararı vermesi durumunda, AB’ye üye baÅŸka ülkelerde de örneÄŸin Fransa, Ä°spanya, Yunanistan ve Ä°talya’da da, ayrılma yanlılarının güç kazanabileceÄŸi tahmin ediliyor. Ä°ngiltere’nin Birlik’ten ayrılması durumunda Fransa ve Almanya’nın AB’yi ayakta tutabilmek yeni politikalar geliÅŸtirmesi gerekecek. Bu iki ülkenin üzerlerindeki AB sorumluluÄŸunun daha da artması bekleniyor. Ancak Almanya ve Fransa her konuda anlaÅŸabilen ülkeler deÄŸil. Bu da AB'nin geleceÄŸine iliÅŸkin soru iÅŸaretlerini artırıyor.

Ayrıca, referandumdan hayır çıkması durumunda Ä°skoçya'da bağımsızlık arayışlarının yeniden gündeme gelmesi de bekleniyor. Zira Ä°skoçya, anketlere göre AB içinde kalmak istiyor. AB içinde kalmanın yolu da, Ä°ngiltere'nin birlikten ayrılması durumunda bağımsızlık. 

Ä°ngiltere'nin çıkma kararı vermesi Ä°rlanda Barışı'nı da etkileyebilir. Çünkü ayrılma kararı çıkarsa Ä°rlanda Cumhuriyeti ve Kuzey Ä°rlanda arasında yeniden sınır kontrolleri baÅŸlayacak. 

Olası bir ayrılma kararı dünya ekonomisini de etkileyebilir. IMF BaÅŸkanı Christine Lagerde, Ä°ngiltere’nin AB’den ayrılması durumunda, dış finansmanda düşüş yaÅŸanacağı için sterlinin deÄŸerinde de düşüş olacağını, küresel çapta yatırım ve tüketimde daralma olacağını söyledi.

Geçen ay Japonya’da toplanan G7 Zirvesi sonuç bildirgesinde de Ä°ngiltere’nin AB’den çıkmasının ‘küresel büyüme ve dünya ekonomisi için ciddi tehdit olacağı’ vurgulanmıştı.

Ayrılma hemen olmayacak

Referandumdan ayrılma kararı çıkarsa, AB ve İngiltere yeniden müzakere masasına oturarak, çıkışın nasıl olacağını, AB ve İngiltere arasındaki ilişkilerin nasıl düzenleneceğini konuşacak. Bu müzakere sürecinin de iki yılı alabileceğini tahmin ediliyor. Müzakereler sonuçlanıncaya kadar İngiltere hâlâ AB üyesiymiş gibi davranacak.

Kaynak: Al Jazeera