Yargıtay: Darbe suçtur, suçun bahanesi olmaz

12 Eylül 1980 askeri darbesine iliÅŸkin tarihi bir karara imza atan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, “Anayasa silah zoruyla deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Olaylar darbesiz de yatıştırılabilirdi” dedi. Kararın, 28 Åžubat gibi devam eden yargılamalar için de emsal teÅŸkil edeceÄŸi belirtildi.

Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın haberine göre, darbe suçunun deÄŸiÅŸik ülkelerden örneklerine yer verilen kararın gerekçesinde Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 12 Eylül darbesini mahkûm etti. 12 Eylül’de Evren ve arkadaÅŸlarının Anayasa’yı demokratik olmayan yollarla ve silah zoruyla deÄŸiÅŸtirdiÄŸine iÅŸaret edilen kararda, “12 Eylül tamamlanmış bir askeri darbedir ve darbe de yasalarımıza göre suçtur. Sanıkların eylemi Anayasa’yı silah zoruyla deÄŸiÅŸtirme suçu kapsamındadır” dendi.

Evren’in, “Ãœlkenin o tarihteki ve öncesindeki durumunu büyük Türk milleti bilmektedir. Büyük Türk milleti o olaylara layık deÄŸildi. Biz o gün doÄŸru olanı yaptık. Bugün de olsa aynı ÅŸekilde ihtilal yapardık” yönündeki savunmasına iÅŸaret edilen gerekçede, “Olaylar darbe gerçekleÅŸtirilmeden de yatıştırılabilirdi. Bu savunma yerinde deÄŸil” ifadesi kullanıldı.

Daire, her 2 sanığın da ölmesi nedeniyle davanın düşürülmesine karar verdi.

28 ŞUBAT İÇİN EMSAL OLACAK

Gerekçede, Åžahinkaya’nın, “12 Eylül müdahalesi Türk ve dünya tarihinde yerini almış büyük bir olaydır. Tarihi olayları ancak tarih yargılar’’ savunmasının da yerinde olmadığı vurgulandı.

Sanıkların “Kurucu iktidarız, eylemlerimizden dolayı yargılanamayız” yönündeki savunmalarına da dikkat çekilen kararda, “Anayasa demokratik olmayan yollarla deÄŸiÅŸtirildi. Bu eylemi kim gerçekleÅŸtirirse gerçekleÅŸtirsin cezai yaptırım ile karşı kaşıya kalacaktır” deÄŸerlendirmesine yer verildi.

Bu karar, 28 Şubat gibi devam eden yargılamalar için de emsal teşkil edecek.

SÜREÇ

12 Eylül 1980 askeri darbesinin sorumlularının yargılanmasını engelleyen Anayasa’nın geçici 15. maddesinin 2010’daki Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi referandumu ile kaldırılması sonrasında, Ankara Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı tarafından darbenin mimarları dönemin Genelkurmay BaÅŸkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Åžahinkaya hakkında dava açılmıştı. Kenan Evren, hastanedeki odasından duruÅŸmaya katılmış, telekonferans yöntemiyle ifade vermiÅŸti.

Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi, Kenan Evren ile Tahsin Åžahinkaya’yı, “Devlet kuvvetleri aleyhine cürümler” baÅŸlıklı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 146. maddesi uyarınca önce “ağırlaÅŸtırılmış müebbet” hapis cezasına mahkûm etti. Ceza, daha sonra iyi halden indirimle “müebbet hapse” çevrildi. Mahkûmiyetin sonucu olarak Evren ve Åžahinkaya’nın rütbelerinin de sökülmesi kararlaÅŸtırıldı.

YARGILAMA AŞAMASINDA ÖLDÜLER

Bu karar Evren ve Åžahinkaya’nın avukatlarınca temyiz edildi. Dava, Yargıtay’a taşındı. Temyiz süreci devam ederken, Evren 9 Mayıs 2015’te Ankara’daki Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde (GATA), Åžahinkaya 9 Temmuz 2015’te Ä°stanbul’da hayatını kaybetti. Åžahinkaya’nın ölümünün ardından yasal zorunluluk gereÄŸi davanın düşürülmesine karar verilmesi gerekiyordu.