Sosyal Medya

Güncel

Kitabın tapusu ve müzesi

21-06-2016 08:31

Eklibris, kitapların iç kısmına yapıştırılan ve onun sahibinin kim olduğunu gösteren adeta bir tapu. Tasarımlarıyla göz dolduran bu sanatın Türkiye’de müzesi bile var. Müzenin yöneticisi Prof. Dr. Hasip Pektaş “Ekslibris iletişim ve kültürel paylaşım aracıdır” diyor.



Kitapların iç kısmına yapıştırılan ekslibrise ‘kitabın tapusu’ da denilir. Tarihsel serüveni M.Ö. 1400’lere kadar uzanan bu sanatın Türkiye’de müzesi de açıldı... Işık Ãœniversitesi bünyesindeki Ekslibris Müzesi’ni, Ä°stanbul Ekslibris DerneÄŸi’nin kurucusu Prof. Hasip PektaÅŸ yönetiyor. Bu iÅŸin üniversitede dersini de veren PektaÅŸ, aynı zamanda bir ekslibris sanatçısı. PektaÅŸ, müzede 14 binden fazla ekslibris örneÄŸini ziyaretçiler için kataloglama çalışmalarını yürütüyor.
 
KÜÇÜK BOYUTLU RESİM
Peki, ekslibris tam olarak nedir? Osmanlılarda el yazması kitaplarda mühürler vardı. Bunlar mülkiyet iÅŸaretiydi. Bir nevi ekslibris örneÄŸi… Türkiye’de ise Ömer Koç, Enis Batur, Semavi Eyice ve Güven Turan’ın kitapları için ekslibris yaptırdığı biliniyor. “Ekslibris, kitapların iç kısımlarına yapıştırılan, üzerinde sahibinin isminin bulunduÄŸu küçük boyutlu resimlerdir” diyen Hasip PektaÅŸ, tasarımlarda mutlaka ‘ekslibris’ ve adına yapılan kiÅŸinin ismi-soyadı yazması gerektiÄŸini belirterek ÅŸunları söylüyor: “Dünyada 10 müzesi var. En büyüğü Danimarka’daki Frederikshavn. Bünyesinde 500 bin civarı örnek bulunuyor. Sanatçılar ise en çok ABD, Çin, Rusya ve tüm Avrupa ülkelerinden. Dünyada 40 ekslibris derneÄŸi faaliyet gösteriyor. Ä°nsanlar buralarda tanışıp paylaşım yapıyor. Birbirlerine en güzel ekslibris örneklerini veriyor. Bu da toplumlararası kültür paylaşımını beraberinde getiriyor. Ekslibris aynı zamanda bir iletiÅŸim aracı. Kompozisyonlar, adına yapılan kiÅŸilerin, kiÅŸilik özellikleri, hobileri, beÄŸenileri ve beklentileri üzerine kurulur. Bu bazen bir aÅŸk bazen bir müzik grubu bazen de sevdiÄŸi tarihsel bir kiÅŸilik için olabilir. Tasarımlarda sınır olmaz. Zenginlik sanatçının hayal gücüyle doÄŸru orantılı.”
 
GAZETE Ä°LANIYLA BAÅžLADI
Prof.  Dr. Hasip PektaÅŸ, ekslibris yolculuÄŸuna 1983’te baÅŸladığını söylüyor: “Bir gazetedeki ilanda gördüm. Belçika’daki Sint-Niklaas Müzesi yarışma düzenliyordu. Ben de çalışmalarımı gönderdim. Ama kurallara uymayan örneklerdi. Bilmiyordum. Bu yarışma vesilesiyle öğrendim. Herkesin çalışmasının üstünde ‘ekslibris’ ve isim-soyisim yazıyordu. Yarışma bitince iki sanatçıdan mektup aldım, bana üç adet harika örnek gönderip ‘Siz de bize gönderin’ dediler. Böylelikle benim de yolculuÄŸum baÅŸladı. Türkiye’de ekslibris’i yaymayı misyon edindim. Uluslararası yarışmalar düzenliyoruz. Katılım hayli fazla oluyor. Ve ekslibris her geçen gün giderek daha da yayılıyor.”
 
3D BASKI DA OLUR
Ekslibris, sözcük olarak ‘nın-kitaplığından’ anlamına gelir. Adına yapılan kiÅŸilerin özelliklerini yansıtır. Dijital ortamlarda da tasarlanır, 3D baskıları da bulunur. AraÅŸtırmacılar kağıt üzerine bilinen ilk ekslibris örneÄŸinin M.Ö. 1400 yıllarında yapıldığını belirtiyor. Albrecht Dürer, Pablo Picasso ve Gustav Klimt gibi sanatçıların yaÅŸadıkları dönemde ekslibris yaptığı biliniyor. Türkiye’de ekslibris’in tanınması dışarıdan alınan kitaplar sayesinde oldu.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.