Katil zanlısıyla selfie merakının sebebi ne?

İstanbul ve Ankara'da öldürülen üç kişinin katil zanlısı olarak aranan ve İzmir'de yakalanan Atalay Filiz'in, İzmir Emniyet Müdürlüğü'nde elleri arkadan kelepçeli hâlde beklerken 'selfie' çektirmesi, emniyet içinde soruşturma konusu oldu ama Filiz ile selfie arayışı bununla sınırlı kalmadı. Bina önüne gelen bazı vatandaşlar da o an orada olduklarını gösteren selfieler çektirdiler.

Uzmanlara, bir katil zanlısıyla uzaktan ya da yakından selfie çektirmemizin nedenlerini, anlamını sorduk.

"Patolojik deÄŸil"

Pskiyatr Profesör Kemal Sayar’a göre, post-modern ama patolojik sayılmayacak bir durum söz konusu:

“Kötü olan ÅŸey bile tartışıldıkça popülerleÅŸiyor, ikona dönüşüyor. Ä°nsanlar meÅŸhur olarak algılamaya baÅŸlıyor. Bu kadar kaçabilmiÅŸ olması, üzerinde konuÅŸulması zanlıyı ünlü yaptı. Polisler ‘biz yakaladık’ övünmesi yapmak istemiÅŸlerdir diye düşünüyorum. VatandaÅŸ da ‘bu şöhretten ben de pay kapıyorum, tanıklık ediyorum’ amacında. Ä°kona meftun olma hali.”

Gerçek dışı durum algısı var

Sosyolog Ayşegül Akdemir'e göreyse ilginin nedeni olayın şaşkınlık bir yaratan bir durum olarak algılanması.

Ben bu ilgiyi ÅŸaÅŸkınlık yaratan bir vaka olmasına baÄŸlıyorum. Türkiye’de adi suçlara yönelenler düşük sınıfsal konumlardan gelenlerle özdeÅŸleÅŸtirilir. Ãœst sınıflar daha çok vergi kaçırma gibi suçlarla özdeÅŸleÅŸtirilir. Türkiye’nin önemli okullarından mezun birisinin cinayet iÅŸlemesine dair bir ÅŸaÅŸkınlık sonucu yapıldığı kanaatindeyim. Selfie çektirenler için gerçek dışı ÅŸaka gibi bir durum var. 

Masum olmayan selfieler

Günümüz insanın çılgınlık hali selfie, adlı bir kitap çalışması bulunan Akdeniz Üniversitesi Fotoğraf bölümü Öğretim Üyesi Doç Dr. Uğur Günay Yavuz, selfieleri ikiye ayırıyor, hatıra amaçlı selfie ve sosyal medya için üzerinden varlık kanıtlamak için çekilen selfieler:

“Bir yere gidiyoruz, bir toplantıya katılıyoruz, keyifli bir zamanımızın anası olarak selife çekiyoruz. Bu masum ama doÄŸrudan sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle çektiÄŸimiz bazı selfiler var ki bir kısmı insanlığımızdan utandırır. Mesela ben can çekiÅŸen hastalarla bir görevlinin çektirdiÄŸi selfilere rastlamıştım. Bu insanlar bu fotoÄŸrafları çekip kendilerine saklamıyor sosyal medyada paylaşıyor. Kendini ön plana çıkarma, ‘bakın neler yapıyorum’ deme isteÄŸi, ne kadar çok arkadaşım var, ne kadar eÄŸlenceliyim deme merakı bu. Daha çok tıklanma, beÄŸeni alma istiyoruz. Bu örnekte de ilk seri katil olarak lanse edilen kiÅŸinin yakınlarında olma ve bunu gösterme isteÄŸi. Ha Tarkan, ha bu kiÅŸi. “

Doç. Yavuz’a göre, Türkiye’de bu tip fotoÄŸrafların sosyal medya hayatımıza bu kadar çok girmeden önce toplumsal hassasiyet noktaları vardı ama sosyal medyadan sonra bu sınırlar geniÅŸledi.

"Şaşırmak şaşırtıcı"

Oysa Kadir Has Ãœniversitesi öğretim üyelerinden yeni medya uzmanı Sarphan UzunoÄŸlu’na göre, asıl ÅŸaşırtıcı olan, ÅŸiddete yakın olanlarla selfie çekilmesine ÅŸaşırılması. Çünkü UzunoÄŸlu’na göre, ÅŸiddet baskın toplumsal kültürün bir parçası, eskiden beri vardı burada yeni olan, bunun yeni medya araçlarıyla yansıtılması:

“Bu durum dünyanın her yerinde geliÅŸen ÅŸiddet kültürünün bir parçası. MTV’de beÅŸ klipten üçünde silah, birbirini öldürenler görüyorsunuz. Åžiddetin meÅŸrulaÅŸtırıldığı yerde ÅŸiddet kendisini yeni medya kültürü ile ifade ediyor. Türkiye içinde zanlı ile fotoÄŸraf yeni bir durum deÄŸil ama bunu sosyal medyada paylaÅŸmak yeni. “

Kaynak: Al Jazeera