Cins Dergi'de Mehmet Zahit Kotku yazısı

Cins Dergi; Türkiye'nin ekonomik bağımlılığının doÄŸrudan kültürel bağımlılığa dönüşeceÄŸini anlatan, kültürel bağımlılığın da fark edilmez bir çürümeyle sonuçlanacağını söyleyen Mehmet Zahit Kotku'nun istikametinden koparılan bir ülkeyi yeniden yoluna çekmenin en büyük gayretini tek başına nasıl ortaya koyduÄŸunu anlatıyor.

BURSA'DA DOÄžDU, 3 YAÅžINDA ANNESÄ°NÄ° KAYBETTÄ°

Hani büyük konuÅŸup 'Türkiye Cumhuriyeti, ÅŸeyhler, müritler, derviÅŸler memleketi olamaz' demiÅŸlerdi ya. Hah, iÅŸte ÅŸeyhin de müridin de derviÅŸin de aslında ne olduÄŸunu göstererek pırıl pırıl bir çağı haber veren o büyük meÅŸaleyi yakan adamdı. Kafkas göçmeni bir ailenin oÄŸlu olarak 1897 yılında atalar yurdunun kadim baÅŸkenti Bursa'da doÄŸdu. 3 yaşındayken annesini kaybetti. Kendisine 'OÄŸlum Mehemmed' diye seslenen babası Ä°brahim Efendi'yi ise 1929 yılında. Soyadı kanunundan sonra 'Kotku'yu tercih etti ailesi. Cüzdana düşülen açıklama notu ise bir ömrün özetiydi: Mütevazı.

ASKERLÄ°K YILLARI

Cihan Harbi baÅŸladığında 17 yaşında taze bir talebe iken Bursa Sanat Mektebi'ni yarıda bırakıp askere gitti; harbin tam göğsüne. Bombardıman altında kaldı, yanı başında arkadaÅŸlarının ÅŸehit düşmesine sabretti, hastalıklar atlattı. Tam 6 yıl süren bir askerlik. Hani Hürriyet'in henüz 25'inde parmağı ojeli aydınlanmış genç muhabirinin iÅŸtahla yaptığı irtica haberlerinde devlete-millete düşmanmış gibi karikatürize edilen adam var ya, iÅŸte o. Yıllarca süren askerliÄŸin ardından Osmanlı ordusu, Suriye'den çekilince bin bir güçlükle Ä°stanbul'a geri dönebildi. Askerdeyken gün gün notlar tuttu, olan biten her ÅŸeyi kayıt altına aldı.

Ä°STANBUL'DA DERSLER VE SOHBETLER

AskerliÄŸinin son zamanlarını yaptığı Ä°stanbul'da çeÅŸitli dersler ve sohbetlere devam etti. 16 Temmuz 1920 yılında Ayasofya'da kıldığı Cuma namazının ardından gittiÄŸi Gümüşhanevi Tekkesi'nde tanıdığı Ömer Ziyaeddin Efendi'ye intisap ederek ehl-i tarikler arasına katıldı. Ömer Ziyaeddin Efendi kim miydi? (T24 yazarları için de belirtmek gerekirse Ömer Ziyaeddin Efendi, Åžeyh Åžamil'in oÄŸlu Gazi Mehmed PaÅŸa komutasında Ruslara karşı uzun yıllar savaÅŸmış, Arapça, Farsça ve Rusça konuÅŸabilen bir Türk lehçeleri uzmanıydı… Akif'in yakın dostu Abbas Hilmi PaÅŸa'nın da yakın dostuydu. Sultan Vahdettin'in ÅŸeyhülislamlık teklifini de geri çevirmiÅŸ bir adamdı. Kalpten yapılmış bir adam.)

BURSA'YA DÖNÜP EVLENDİ

27 yaşında hilafetnameyi almış, icazet aldığı kitapların derslerini Beyazıd, Fatih ve Ayasofya gibi camilerde sürdürmüştü. 1925 yılında Tekkelerin kapatılması üzerine Bursa'ya dönüp evlendi. 29'da babasının vefatı üzerine önce köyde sonra ÅŸehirde 1952 yılına kadar imamlık yaptı. 1952'de Gümüşhanevi Tekkesi postniÅŸini Kazanlı Abdülaziz Bekkine'nin vefatından sonra sevenlerinin ısrarı üzerine Ä°stanbul'a geri geldi. 1958'de Ä°skenderpaÅŸa Camii'ne tayin oldu ve vefat ettiÄŸi 1980 yılına kadar burada vazifesine devam etti. Mahmud Efendi'nin kıldırdığı cenazesi o zamana kadar Ä°stanbul'un nadir gördüğü kalabalıklardan birine ÅŸahitlik ederek Süleymaniye Camii'ne defnedildi.

SADE VE GÖSTERİŞSİZ BİR HAYAT..

Öğrencilik yıllarında yolu Ä°stanbul Kıztaşı'ndaki öğrenci evlerinden geçen herkesin muhakkak sohbetine iÅŸtirak ettiÄŸi Mehmed Zahid Kotku'nun sade ve gösteriÅŸsiz bir hayatı vardı. Derslerinde, Ahmed Ziyâüddîn Gümüşhânevî'nin derlediÄŸi Râmûzü'l-Ehâdis kitabını okuyup açıklardı. 'Selâmı yayınız' hadisini şöyle açıklıyordu mesela: “Selâm sâdece iyi dilek ve temennilerin sözle ifade edilmesinden ibaret kuru bir görev deÄŸildir. Gerçekte selâm, yolda karşılaÅŸtığımız bir kardeÅŸimizin ihtiyacının var olup olmadığını, varsa bizimle giderilebilecek bir tarafının bulunup bulunmadığını öğrenip elimizden geleni yaptıktan sonra yola devam edip gitmektir.”

Åžimdilerde Müslüman'ın antiemperyalist tavrını türlü maskaralıklara alet edenlere aldanmayınız lütfen. Emperyalizm karşıtlığı ya da kapitalizme itiraz mı dediniz? Belki süslü cümleler, parlak sloganları yoktu ama bu topraklardaki en uzun sessizliÄŸi de bozmayı o baÅŸarmıştı. Ferdi baÅŸarıların bir araya getirilerek 'toplum yararına' yatırımlara dönüştürülmesine iÅŸaret etti. “Bu kapının önünde cemaatin dizdiÄŸi otomobillerden rahatsız oluyorum! Yabancı diyarlara ekmek parası için giden işçilerin o diyarlara gitmemesi var iken buna mecbur kalınması beni üzüyor. O getirilen otomobillerin yerine atölyeler, fabrikalar kurulsa ve aç susuz vatandaÅŸlara iÅŸ bulunsa, hem onlar Ä°slam diyarında yaÅŸama imkânı bulur, hem de biz, yabancıların kölesi olmazdık” diyordu.

BATIYA TUTSAKLIKTAN KURTULMAK ADINA..

EÅŸyaya ve olaylara, Peygamberin baktığı gibi bakmayı öğretti. Türkiye'nin ekonomik bağımlılığının doÄŸrudan kültürel bağımlılığa dönüşeceÄŸini tane tane anlatıyordu. Kültürel bağımlılığın da fark edilmez bir çürümeyle sonuçlanacağını söylüyordu. Tüm bu sohbetleri ÅŸeyh postunda yapıyordu. Batıya tutsaklıktan kurtulmak adına Müslümanların kalkınması için birleÅŸmelerini, ibadet gibi algılamalarını istiyordu. “TeÅŸebbüsler, ÅŸirketleÅŸerek yapılırsa daha kalıcı, daha güçlü, daha heybetli ve daha güzel olur” diyordu. Milli sanayinin kurulmasını öneren bir ÅŸeyh efendi düşünün iÅŸte.

NECMETTİN ERBAKAN'DAN TURGUT ÖZAL'A..

Talebelerine makam, mevki ve para tutkunu olmanın tehlikelerini anlatan bu sakallı sarıklı hoca, bir yandan da Türkiye'nin yönetimine talip olmaya yönlendiriyordu onları. Necmettin Erbakan'dan Turgut Özal'a, Recai Kutan'dan Sabahattin Zaim'e kadar sayılamayacak kadar çok isim tedrisinden geçti. Talebeleri büyüdü. Cumhuriyet devrimlerinin gürültüsünden baÅŸka bir ÅŸey iÅŸitmemiÅŸ matruÅŸ suratlı bayların ve şık görünümlü bayanların uzaktan uzaÄŸa bir köylü kıyafeti içinde gördükleri, Türk filmlerinde kendilerine öğretilen ÅŸeyh imajı içinde deÄŸerlendirdikleri bu yaÅŸlı hoca, istikametinden koparılan bir ülkeyi yeniden yoluna çekmenin en büyük gayretini tek başına ortaya koymuÅŸtu.

Türkiye'nin ilk yerli motor fabrikasının kurulmasına öncülük eden bir ÅŸeyh efendi düşünün. Nasıl da bütün öğretilen o 'din adamı' imajlarını yerle bir ediyor deÄŸil mi? 1956 yılında hutbedeyken; “Evde elime toplu iÄŸne kutusu aldım, baktım yabancı malı… Daha bir iÄŸne yapamayacak mıyız?” demesi üzerine cemaat harekete geçmiÅŸ ve Erbakan Hoca'nın öncülüğünde, sonraları adı Pancar Motor'a dönüşecek olan Gümüş Motor Fabrikası kurulmuÅŸtu. Gümüş adı elbette Gümüşhanevi Tekkesi'nden geliyordu. Ä°lerlemeci Kemalistler için oldukça ironik öyle deÄŸil mi?

Bin yıllık berrak sözleri, yeniden örüp de kendi yüzyılında kurdu. Åžimdi kırpıp kırpıp, tartışıp tartışıp 'sahih hadis' bırakmayan çokbilmiÅŸ modern hoca efendilerin aksine, talebelerinin dilinden en tesirli yönü, hayatta sünnetleri ihya etmesi, peygamber efendimize uygun yaÅŸaması, yâni hal ve hareketlerini Peygamber Efendimize uydurması idi. Merhum Ali Ulvi Kurucu şöyle anlatmıştı onu: “Sanki Rasulullah'ı görüyor da, o nasıl hareket ediyorsa öyle hareket ediyordu.” Vefatından bir hafta önce, Hacdan dönerken Medine'de şöyle söylemiÅŸti: “Dünyada her ÅŸey boÅŸ, para da boÅŸ, kitap da boÅŸ, derviÅŸlik de boÅŸ, şöhret de boÅŸ. Mühim olan iyi bir kul olabilmektir. Ä°nsan bunu seksen yaşından sonra anlıyor. Ne derviÅŸlikte, ne ÅŸeyhlikte iÅŸ yok. Ä°ÅŸ, Allah'ın rızasını kazanabilmekte. Ä°ÅŸ, Allah'a sevgili kul olabilmekte.”