Türk bilim adamları yapay kan üretti

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayhancı, 3 yıllık çalışma sonucu yerli yapay kan ürettiklerini belirterek, "Deney çalışmalarımızı 1 yıl içinde tamamlamış oluruz diye düşünüyorum. Sonra insanlar üzerinde klinik çalışmalarına başlayacağız" dedi.

Ayhancı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Atatürk Kongre Merkezi'nde düzenlenen "1. Ulubat Bilim Zirvesi"ndeki sunumunda, yapay kan çalışmalarındaki son durum hakkında bilgi verdi.

Üniversitede 20 kişilik ekibin gece gündüz çalışıp 3 yılda tamamen yerli yapay kan üretmeyi başardığını vurgulayan Ayhancı, ayın sonunda bekledikleri cihazların gelmesinin ardından, deney hayvanlarında yapay kan uygulamasına başlayacaklarını söyledi.

Deney çalışmasının 7-8 ay sürebileceğini dile getiren Ayhancı, şöyle devam etti:

"Deney çalışmalarımızı 1 yıl içinde tamamlamış oluruz diye düşünüyorum. Sonra insanlar üzerinde klinik çalışmalarına başlayacağız. Dünyada pek çok ülkede yapay kan üretildi. Bizim geldiğimiz aşama, en son aşama. Bütün yapay kanların handikaplarını, eksiklerini bilerek onların üstesinden geldik. Bazı şeyleri tekrar tekrar deniyoruz ki sorun çıkmasın. Şu ana kadar bir sorun çıkmadı. Tamamen yerli kan ürettik."

Eskiyen kanların hemoglobinini kullanarak yapay kan üretebildiklerini belirten Ayhancı, "Bazı hayvanları kullanarak da kan üretebiliyoruz. Aslında 3 şekilde yapay kan üretimi yapabiliyoruz. Tamamen özel yöntemlerimizle yapay kanı ürettik" dedi.

İnsanların acil olaylarda ilk 1 veya 2 saatte kan kaybından ölebildiğine işaret eden Ayhancı, şunları kaydetti:

"İlk müdahale çok önemli. Ürettiğimiz yapay kanı ambulanslarda taşıyabileceğiz, oda sıcaklığında. Bu kanı bir veya bir yıldan biraz daha fazla süre muhafaza edebiliyoruz. Ambulanslarda, hastanın kaybettiği kan hemen verilebilecek, kan kaybından ölmesi önlenecek. Zaten hastalar kanama durumunda ilk anlarda hayatını kaybediyor. Kansızlıktan, kan kaybından ölümün önüne geçmek, savaşlarda askerlerimizin kan kaybından ölmesini önlemek için kan grubuna bakmadan hemen verilebilecek. Çünkü yapay kanın kan grubu yok. Her kan grubuna verilebiliyor. Biyo uyumlu kan olacak, hastanın hayatını kurtardıktan 30 saat sonra dönüşüp böbrekten dışarı atılacak."

Zirvenin açılışına, OMÜ Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Akan ile Türkiye genelindeki üniversitelerden bilim insanları da katıldı.