Sur, maketinde yaÅŸayacak

Fesih GündoÄŸar, Diyarbakır’da ÅŸimdi otel olarak kullanılan tarihi Deliller Hanı’nın birebir kopyasını yaptığı zaman kentin ileri gelenlerinin dikkatini çeker. Handaki her ayrıntı makette de yer almaktadır ve esas gerçekleÅŸtireceÄŸi büyük proje için destek belediyeden gelir.

“Diyarbakır Belediyesi’ne girdim. ÇeÅŸitli birimlerde çalıştım sonra da 21 yıl önce baÅŸladım Sur ilçesinin maketini yapmaya. Önce kentin 60 yıl önce havadan çekilmiÅŸ ayrıntılı bir fotoÄŸrafını buldum. Tarihi yapıları ve evleri tek tek numaralandırıp bulundukları yerleri inceledim. Gidip çizimler yapıp ölçeklendirdim. Bu iÅŸleri bitirdikten sonra önce surları ve burçları tamamladım, ardından da toprak damlı evleri yapmaya baÅŸladım.”

Sur ilçesini çepeçevre saran surları bitirdikten sonra önce tarihi yapıları yapan GündoÄŸar ardından evlere giriÅŸmiÅŸ. Binlerce evi tek tek taÅŸtan oyarak yerine yerleÅŸtirmiÅŸ. TaÅŸ olarak bazalt ve Lice bölgesinden topladığı beyaz Lice taşını kullanmış. 21 yılın ardından, çok küçük bir kısmı hariç biten maket Sur ilçesinde Mardinkapı’da bir parkta, Diyarbakır BüyükÅŸehir Belediyesi'nin tahsis ettiÄŸi özel bölgede sergileniyor. GündoÄŸar ÅŸimdi surların etrafındaki çevre düzenlemesi ile meÅŸgul. Ancak onun aklında gerçek Sur'un durumu var.

“Üç aydan fazla sokaÄŸa çıkma yasağı sürdü. Maketimin olduÄŸu yere de gelemedim. Sur’da pek çok tarihi yapı hasar gördü, yıkıldı. Hasar gören evler kepçelerle yıkılıp taşınıyor. Åžimdi makete bakınca içerisinde pek çok alanın artık gerçekte olmadığını düşünüyorum. Bu da beni çok üzüyor. Ä°nsanlar Sur’un yasaklı bölgelerine giremiyor ama gelip makete bakarak hasret gideriyorlar.”

Maketi de hasar gördü

Makette evler bile tek tek belirlenip yapılmış.

Sur’daki çatışmalar sırasında maket de hasar görmüş. Maketi çevreleyen camlardan geçen mermiler surlara ve Ulu Cami’ye hasar vermiÅŸ.

“Ben gelemiyordum yasak nedeniyle buraya. Camlara kurÅŸun gelmiÅŸ ve delip makete zarar vermiÅŸ. Bazı bölümlerini yeniden yapacağım. Makete zarar gelse de çok önemli deÄŸil yine yapılır ama esas Sur’un kendisine gelen zararlar beni çok düşündürüyor. Tarihi bir yapıyı yeniden onarıp eski haline getirmek çok zor.”

Kaynak: Al Jazeera