Afrika'da gündelik hayattan kareler

Afrika’nın sadece iklimi sıcak deÄŸil, insanları da sıcak. KarşılaÅŸtıklarında hal hatır sorma seremonisi bize göre bayağı uzundur. “Nasılsın”, “ailen nasıl”, “çoluk- çocuk nasıl” gibi birçok ÅŸey sorulur. Hepsi için ayrı ayrı “iyi” cevabı alınır. Kendileri de bu uzun törene sıkılıyor mu bilmem. Henüz sormadan, “iyi, iyi…” cevaplarını arka arkaya sıralayanı da gördüm.

Åžayet musafaha yapacaksanız hazır olun, eliniz hafifçe ucundan tutulur, orta parmaklar özel olarak deÄŸdirilip hızlıca çekilir ve parmaklar şıkırdatılır. “Bana niçin yapmıyorsunuz?” diye sorduÄŸumda, “Bu büyüklere yapılmaz. Size ayıp olur” dediler. “Seni görmekten çok memnun oldum” anlamına gelen bir iÅŸaretmiÅŸ bu…

Çok özel bir samimiyet eseri kucaklaÅŸacaksanız, bunun için de bizdeki gibi iki defa’yı deÄŸil, dört defa’yı göze almanız gerekecek. Sıcakkanlı insanların sıcaklığı, hem kendi aralarında hem de çevreyle olan iliÅŸkilerinde gösterdikleri samimiyet baÅŸka oluyor.

“YETERLÄ° DETERJANIMIZ YOK”

Farklı yerel dillerde kardeÅŸliÄŸi ifade eden sözcükler vardır elbette. Mesela Burkina Faso’da “mebiÄŸa!” dediniz mi, çoÄŸu iÅŸiniz hallolacaktır. Çünkü ona kardeÅŸ diye hitap etmenin ayrıcalığını yaÅŸayacaksınız.

Ä°kram etmeyi severler. Burada en yaygın ikram sudur. Hatta Mossi kabilesinin geleneklerine göre, selamdan önce su verilir. Suyu içmeden konuÅŸmak ve çok acil bile olsa bir konuya girmek çok ayıptır. Önce su içilir, sonra konuÅŸulur. Tüm toplumlarda olduÄŸu gibi, ikramı kabul etmemek, yemeÄŸinden yememek büyük bir ayıptır. Bu nedenle yemeseniz de yiyormuÅŸ gibi yapmak en güzel çözüm olacaktır. Elbette kültürel farklılıklar, alışkanlıklar, damak tadı, vs. her ÅŸeye bismillah demenizi engelliyor. Mesela her sofrada çatal ve kaşık bulamazsınız. Ellerinizi yıkayın ve baÅŸlayın. Çünkü burada herkes elleriyle yiyecek. Rivayete göre yıllar önce bir cumhurbaÅŸkanı, “Yeterli deterjanımız yok. Bu nedenle kaşıklar iyi yıkanmayabilir. Siz elinizle yiyin, nasıl olsa ellerinizi yıkayacaksınız.” demiÅŸ. Åžimdi de bırakamıyorlar.

BÄ°R Ä°KRAMA ONLARCA TEÅžEKKÃœR

Şayet siz evinize davet edip bir bardak çay ikram etmişseniz bu onlar için çok büyük bir mutluluk. Çay deyince, şekerin içine çay koyduklarını, hafif de soğutarak ve özel olarak köpürterek içtiklerini bilin. Bir gün yolunuz buraya düşerse, şekeri ona göre hazır edersiniz. Şekersiz çay içmeyi bizim için bile düşünemiyorlar.

Sizin ikramlarınızda farklı tat ve lezzetlere çok açıklar. Ama bunu resimlemeyi de ihmal etmezler. Bunu nerede gösterecek, kiminle paylaşacak bilmem. Lakin bizden çok fazla bir resim alışkanlığı var. Hayatı en doğal haliyle yaşamayı bilir ve buna göre şekil alırlar. Bu nedenle, yemek, içmek, namaz kılmak gibi şeyler onlar için protokolden uzaktır.

Evlerinde akrabaların gelmesi için davet beklenmez veya haber verilmez. Burada kalabileceği günler için de üst sınır yoktur. Arzu ettiğinde gider. Uğrayacağınız birçok evde akrabaları bulmak mümkündür. Evde yaşayanların sayısıyla, aile nüfusu orantılı değildir.

Sıcak kıtanın sıcakkanlı ve güler yüzlü insanları…

Kaynak: Dünya Bizim