Genç mültecilerin yüzde 89'u Türkçe eğitimi istiyor

Ä°nsani GeliÅŸme Vakfı (Ä°NGEV), büyükÅŸehirlerde yaÅŸayan genç mültecilerin durumunu iyileÅŸtirmek bu konudaki politikalara destek olmak amacıyla bir rapor hazırladı. Rapora göre, Suriye’de iken yüzde 73’ü öğrenci olan genç mültecilerin sadece yüzde 29’u Ä°stanbul’da kendilerini öğrenci olarak tanımlıyor. Gençlerin en fazla istediÄŸi hizmet açık ara Türkçe eÄŸitimi (yüzde 89) olurken, ardından yüzde 62’lik bir oranla Ä°ngilizce eÄŸitimi geliyor.

KENTSEL YAPIDA MÜLTECİ GENÇLERE YER AÇILMALI

Rapor, kaynak taramalarının yanı sıra deÄŸiÅŸik semtlerde yaÅŸayan 12-24 yaÅŸ arası 378 genç mülteci ile Nisan 2016’da yapılan anketlere ve derinlemesine görüşmelere dayanıyor. Saha çalışmasının veri toplama ve analizi, Veri Toplama Enstitüsü (VTE) tarafından gerçekleÅŸtirildi. Çalışma raporunda mülteci gençleri kapsayan il gençlik konseylerinin kurulması ve kentsel yapı içinde mülteci gençlere yer açılması önerilerine yer verildi.

Ä°STANBUL CAZÄ°BESÄ° DEVAM EDÄ°YOR

15-24 yaÅŸ arası her beÅŸ mülteci gençten birisi evli, 20-24 yaÅŸ arasındakilerin yüzde 39’u evli ve evli olanların yüzde 32’si ise çocuk sahibi. Yüzde 44’ü 5-7 kiÅŸilik, yüzde 33’ü 8-11 kiÅŸilik ve yüzde 9’u 12 kiÅŸi ve daha kalabalık hanelerde yaşıyorlar. Yüzde 39’u son bir yıl içerisinde Ä°stanbul’a gelmiÅŸ. Öte yandan rapor, diÄŸer illerden Ä°stanbul’a gelme isteÄŸinin güçlü bir ÅŸekilde devam edebileceÄŸini gösteriyor. Kalabalık hanelerin daha medeni yaÅŸama mekanlarına kavuÅŸması da önemli bir sorun olmayı sürdürecek.

MÃœLTECÄ°LERÄ°N DEÄžERÄ°: AÄ°LE, DÄ°N, GÃœVENLÄ°K

Mülteci gençlerin hemen hepsi Türkiye’yi baÅŸka bir yere koymuÅŸ durumdalar, yüzde 96’lık bir kesim “Türkiye’nin desteÄŸi unutulmaz” kanısında. Yüzde 76’lık bir oranla mülteci gençlerin Suriye’ye geri dönme isteÄŸi halen güçlü. YaÅŸ ilerledikçe geri dönme isteÄŸi azalıyor. Avrupa’ya gitme isteÄŸi ise oldukça düşük bir oranda (yüzde ile 22). Türkiye’de yerleÅŸim yeri tercihinde ana tercihleri kültür ve geleneklerini muhafaza edebilecekleri bir çevre (%89). Her koÅŸulda mülteci gençlerin hayatlarına yön veren en önemli üç deÄŸer ÅŸu ÅŸekilde sıralanıyor: Aile, güvenlik ve dini inanç. Ä°stanbul, anket sonuçları gözünde bulundurulduÄŸunda çok güvenli bir ÅŸehir olarak öne çıkıyor.

SÄ°GORTASIZLIK!

Suriye’de iken yüzde 73’ü öğrenci olan genç mültecilerin sadece yüzde 29’u Ä°stanbul’da kendilerini öğrenci olarak tanımlıyor. DiÄŸer taraftan, Suriye’de sadece yüzde 18’i çalışma hayatına katılmışken, bu rakam Ä°stanbul’da yüzde 44. Ä°stanbul’da sadece yüzde 5 sigortalı çalışıyor iken, geriye kalan yüzde 39 sigortasız, her hangi bir iÅŸ güvencesine sahip deÄŸil. Ortaya çıkan bu belirgin deÄŸiÅŸimde, okula geri dönüş saÄŸlayabilmek en önemli ve zor konulardan birisi. Öte yandan çocuk işçiliÄŸin yaygınlaÅŸması da bir baÅŸka sorun. Ä°NGEV’in saha çalışmasının baÅŸka bir çarpıcı detayı, Suriyeli iÅŸverenlerin (genellikle esnaf) yanlarında çalışanların ankete katılmasını istememiÅŸ olmaları. Bu baÄŸlamda Suriyeli iÅŸverenlerin mesleki-yasal yaklaşımlarını güçlendirecek desteklere ve mesleki örgütlenmelere ihtiyaç kendini gösteriyor.

Hem sigortasız hem de düzensiz çalışma ve beraberinde düzensiz öğrenciliÄŸin etkisi özellikle erkek genç mültecilerde yüksek oranda bir boÅŸ zamanı ortaya çıkarıyor. Erkeklerin yüzde 77’sinin boÅŸ zamanı var ve mülteci gençlerin yüzde 68’i gibi büyük bir bölümü boÅŸ zamanlarını arkadaÅŸları ile zaman geçirerek harcıyor. EÄŸitim, spor ve genel olarak kentsel yaÅŸamda kendilerine alan açılmaması durumunda, hem gençler ve hem de kent için tehlikeli sonuçlar doÄŸabilir. Ayrıca gençler arasında cep telefonu (akıllı telefon) sahipliÄŸi yüksek ve internet yaygın kullanılıyor ve eriÅŸim için bu yararlanılması gereken bir avantaj olarak öne çıkıyor.

DİL BARİYERİ VE GİRİŞİMCİLİK

Türkiye’de mülteci olmanın yarattığı bir baÅŸka dinamik de dil bariyeri. Mülteci gençlerin yüzde 43’ü Türkçe konuÅŸabildiÄŸini söylerken, geriye kalan yüzde 57’lik kesim Türkçe bilmediÄŸini belirtiyor.. En fazla istenen hizmet açık ara Türkçe eÄŸitimi (yüzde 89) olurken, ardından yüzde 62’lik bir oranla Ä°ngilizce eÄŸitimi geliyor, bunları spor, adaptasyon eÄŸitimi ve bilgisayar eÄŸitimleri takip ediyor. Öte yandan mülteci gençlerin yüzde 26’sı Ä°ngilizce bilirken, Kürtçe bilenlerin yüzdesi ise 7.

Türkçe eÄŸitimi disiplinli bir ÅŸekilde yaygınlaÅŸtırılırken, hayata geçirilecek adaptasyonla birlikte, spor eÄŸitimin, belki kulüp organizasyonlarını i ve yönelimlerini artıracak çözümlere ihtiyaç var. Ä°leride sahip olmak istedikleri meslek sorulduÄŸunda ise en güçlü cevap giriÅŸimcilik (yüzde 26). GiriÅŸimcilik cevabını, yüzde 16 ile öğretmen, yüzde 15 ile de doktor-eczacı izliyor. Aslında bu meslek dalları, son yıllarda mülteci gençlerin günlük hayatlarında karşılaÅŸtıkları “rol modelleri” ve hissettikleri ihtiyaçları yansıtıyor. Özellikle evli ve 19 yaÅŸ üstü grubun giriÅŸimcilik destekleri konusunda daha çok bilgilen(diril)mesi gerekiyor. Hem sigortasız çalışma ve hem de giriÅŸimcilik eÄŸilimleri birleÅŸtiÄŸinde Ticaret odalarının mültecilere yönelik hizmetlerini arttırmaları kolaylaÅŸtırıcı olabilir…

STK'LARA BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR

Mülteci gençlerin kendilerine saÄŸlanan desteklerle ilgili en önemli bilgi kaynakları yakın çevreleri (yüzde 54). Önemli bir kesim ise ne tür bir destek alabilecekleri konusunda bilgi sahibi deÄŸil (yüzde 38). Yüzde 61’lik bir kesim, Sivil toplum örgütlerinden hangi destekleri alacaklarını bilmiyor. Sadece yüzde 22’si destek aldığını söylüyor. Bu rakamlar diÄŸer verilerle birleÅŸtiÄŸinde sivil toplum örgütleri baÅŸta olmak üzere mülteci gençlere yönelik çabaların sahaya inmekte zorlandığı sonucu çıkıyor.

Sivil toplum çabalarının analiz, rapor, danışmanlık gibi hazırlık aşamalarından mülteci hayatlarına somut ve sistematik olarak dokunacak bir aşamaya geçmesi gerekli. Aynı şekilde mülteci gençlerin erişebilecekleri hizmetleri öğrenebilecekleri kanallara ihtiyaçları var. Sonuç olarak, gençlerin kendi hayatları ile ilgili daha fazla söz sahibi olmalarını sağlayacak, kent konseyi gibi mekanizmalar gelişmeli.