Dokunulmazlık referanduma giderse ne olur?

Dokunulmazlıkla ilgili düzenlemenin halk oylamasına götürülmesi durumunda toplum üzerinde nasıl bir etki yaratabileceğini sorduğumuz uzmanların bazıları, mevcut toplumsal kutuplaşmanın derinleşmesi olasılığına dikkat çekti.

KonuÅŸtuÄŸumuzun uzmanlar, düzenleme bütün milletvekillerini ilgilendirse de ağırlıklı olarak HDP’lilerin etkileneceÄŸine iÅŸaret etti.

Dicle Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Ãœyesi Vahap ÇoÅŸkun olası bir halk oylamasının siyasal alanı iyice daraltacağını savundu. Yazar Ãœmit Fırat’a da göre de, halkoylaması linçe kadar gidebilecek riskler taşıyor.

Star gazetesinden Ahmet Taşgetiren ise karşı görüşte. Ona göre HDP Türkiyelileşme iddiasından vazgeçti, bu nedenle de dokunulmazlıkların halk oylamasına götürülmesi yeni bir toplumsal kırılma noktası olmaz. MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Başkanı Özer Sancar ise, iktidarın asıl hedefinin milliyetçilerin desteğini almak olduğunu, konunun halkoylamasına gitmesinin mevcut kutuplaşmayı derinleştireceğini düşünüyor.

Star gazetesi yazarı Ahmet Taşgetiren:

7 Haziran seçimleri öncesinde olduÄŸu gibi HDP’nin TürkiyelileÅŸme temasını iÅŸlediÄŸi bir dönemde olsaydı, toplumsal kırılma olurdu. HDP’nin o dönemde Kürtleri temsil pozisyonu da vardı. Ancak bu geçen süreçte, özyönetim ilanları, hendekler, barikatlar farklı bir duygu zemini doÄŸurdu. Bölgedeki izlenim de HDP’nin, Kandil’in yanında olmak olmamak, Kürtlerin hendeklerden gelen maÄŸduriyetini görüp görmemek kararsızlığı nedeniyle bir halkoylaması olursa Kürtler Meclis’ten tasfiye ediyor izlenimi oluÅŸturmayacağı yönünde.

Dicle Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Ãœyesi Vahap ÇoÅŸkun:

Dokunulmazlıkların kaldırılmasını başından beri hem hukuki olarak hem de siyasal olarak yanlış buluyorum.

Bu düzenleme her ne kadar bütün milletvekillerini kapsıyor olsa da, herkes bunun HDP’liler için yapıldığını biliyor. DiÄŸer üç partinin dokunulmazlığın kaldırılmasından yana olan bloÄŸuna karşılık HDP. Bu, kutuplaÅŸmayı derinleÅŸtirecek bir durum.

Kürtlerin bir kısmını temsil eden bir partinin Meclis dışına itilmesi, Kürtlerin Parlamento’da istenmediÄŸi algısı yaratabilir. Referanduma giderse, tartışmalar bu çerçevede yürür. Bu, toplumsal birlik açısından sakıncalı bir durum.

Şimdi çatışma dönemi yaşanıyor ve siyaset parantez içine alınmış durumda. Oysa sorun, eninde sonunda siyasetle çözülecek ve geçmişte siyasetle çözülmesi için bedeller ödendi. Sorunu siyaset içinde çözmek için siyasi aktör sayısını arttırmak gerekiyor ama siyasi aktörleri tasfiye ederseniz sorunu ağırlaştırırsınız.

HDP’nin, Parlamento’dan tasfiye edilmesi durumunda sahne PKK’ya kalır. Zayıf da olsa, var olan siyasal damar korunmak durumunda. Dolayısıyla, ben dokunulmazlıklar referandum ağırlığında geçerse, CumhurbaÅŸkanı’nın onaylamayıp, Meclis’e iade etmesinin doÄŸru olacağını düşünüyorum.

MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Başkanı Özer Sancar:

Dokunulmazlıklar, PKK yanlısı görüşleri nedeniyle HDP’li bazı milletvekillerini Meclis dışına çıkarmayı amaçlıyor.  Bu, var olan kutuplaÅŸmanın derinleÅŸmesine neden olacaktır. Ancak asıl hedef bir erken seçimde ya da baÅŸkanlıkla ilgili bir referandumda MHP seçmeninin ilgisini ve desteÄŸini çekmektir. Kürt siyasal çevreleri açasından doÄŸru olansa siyasal zeminde kalmanın yolunu aramaktır, bu oyuna gelmemektir ama HDP’lilerin komisyondan çıkarken, marÅŸlar söylemesi ateÅŸe yakıt taşıdı. 

Yayıncı ve yazar Ümit Fırat:

Åžimdiki dokunulmazlık düzenlemesi kötü bir düzenleme ve yurttaÅŸlarda 'milletvekillerinin neden suç iÅŸleme özgürlüğü var', tepkisine yol açıyor. EÄŸer deÄŸiÅŸtirilmek istenen bu olsaydı, kimsenin buna itirazı olmazdı. Fakat ÅŸimdiki düzenlemenin kimin için yapıldığı, kimi hedeflediÄŸi belli. Meclis’teki düzenleme bu haliyle hem hukuka aykırı, hem de ayrımcılık kokuyor. Çünkü, belli bir grubu hedefliyor. Böyle bir düzenlemeyi referanduma taşımak ciddi riskler taşıyor. Bu derin bir bölünme yaratır. Hukuk dışı iÅŸlere toplum da aktif katılırsa, derin boÅŸluklar oluÅŸur. Evetçilerle hayırcıların miting yaptığını düşünün, bu linçe dönüşür, ciddi bir kırılma oluÅŸur, yaÅŸadığımız durum iyice katmerleÅŸir.

Nihai oylama cuma günü

TBMM Genel Kurulunda 17 Mayıs 2016 salı günü yapılan ve dokunulmazlık maddelerinin görüşülmesini öngören oylamada evet oyu 348'de kaldı. Evet oyları, teklifin birinci maddesinde 350'ye, ikinci maddesinde ise 357'ye ulaştı. CHP milletvekillerinin büyük oranda hayır oyu kullanarak yön verdiği oylamada gidişat, söz konusu tekliflerin ancak referandum ile değiştirilebileceği yönünde.

Bu maddeler için Cuma günü tekrar oylama yapılacak ve teklifle ilgili kabul, ret ve referandum yönünde nihai sonuç ortaya çıkacak.

Kaynak: Al Jazeera