Suriye görüşmelerinde tamam mı devam mı?

Suriye krizinde etkili ülkelerin bir araya geldiÄŸi Uluslararası Suriye Destek Grubu (USDG), 17 Mayıs’ta Viyana’da toplanıyor. ABD, Rusya, Türkiye, Ä°ran ve Suudi Arabistan dahil 17 ülkeyi bir çatı altında toplayan USDG, Suriye'de ateÅŸkesin yeniden yürülüğe girmesi ve Cenevre'deki siyasi çözüm sürecinin canlandırılması konularını ele alacak. Batılı diplomatlara göre; kritik toplantıda alınacak kararlar, Cenevre'deki siyasi çözüm sürecinin akibeti konusunda belirleyici olacak. Sorunlu noktalarda uzlaÅŸma saÄŸlanmazsa Suriye'deki ateÅŸkesin tamamen çökmesi tahlikesi var.

Avrupalı diplomatlar: Viyana toplantısı ‘belirleyici’ olacak

Suudi Arabistan merkezli Åžark-ul Avsat gazetesine konuÅŸan Avrupalı diplomatlar, 17 Mayıs’ta düzenlenecek Viyana toplantısının belirleyici olacağını söyledi. Ä°sminin açıklanmaması koÅŸuluyla Arap gazetesine konuÅŸan yetkililere göre, toplantı sonucuna baÄŸlı olarak BM arabuluculuÄŸundaki Cenevre siyasi çözüm süreci ya tekrar rayına girecek ya da siyasi çözüm seçeneÄŸi ortadan kalkacak ve Suriye’de tüm cepheler tekrar alevlenecek.

Batılı diplomatlar, Viyana toplantısının, Cenevre’ye geri dönmleri için Suriyeli muhaliflere ‘yeterli gerekçeler’ sunması gerektiÄŸini söyledi. Aksi takdirde, silahlı gruplar müzakere heyetinden çekilebilir. Böyle bir durumda da muhaliflerin heyeti temsil gücünü kaybeder ki, bu, Suriye’nin Dostları Çekirdek Grubu’nun istediÄŸi son ÅŸey.

De Mistura: Viyana’nın öncelikli gündemi ateÅŸkes

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura12 Mayıs’ta yaptığı konuÅŸmada bakanlar düzeyinde gerçekleÅŸecek Viyana toplantısının ana gündeminin Suriye’de ateÅŸkes olacağını söylemiÅŸti.

De Mistura, Suriye krizine siyasi çözüm bulmak için rejim ile muhalefet arasında Cenevre’de düzenlenecek bir sonraki turun tarihini Viyana toplantısından sonra açıklayacağını belirtmiÅŸti.

Suriye'de ABD ile Rusya arasında varılan bir anlaÅŸmayla 27 Åžubat'tan bu yana ateÅŸkes yürürlükte.  Kırılgan da olsa yaklaşık iki ay boyunca devam eden ateÅŸkes, Cenevre'de rejim ile muhalifler arasında yürütülen siyasi görüşmelerin çıkmaza girmesiyle Halep'te çöktü. Suriye'nin Halep dışındaki bölgelerde ateÅŸkes yine kırılgan bir ÅŸekilde devam ediyor. Ancak Halep'te Nisan'ın sonundan bu yana yaÅŸanan çatışma ve bombardımanlar nedeniyle yüzlerce sivil öldü. De Mistura, Cenevre görüşmelerini sürdürmek için ateÅŸkesin Åžubat'taki seviyesine geri dönmesi gerektiÄŸini söylemiÅŸti.

Rusya: Türkiye’den Suriye sınırını kapatmasını isteyeceÄŸiz

Rusya DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Gennadiy Gatilov, Moskova’nın Viyana toplantısında Türkiye’den Suriye sınırını kapatmasını istemeyi düşündüğünü söyledi.

Suriye’de ‘terör’ gruplarının Türkiye sınırı üzerinden lojistik ve finansal destek aldığını iddia eden Gatilov, Viyana’da bu konuyu ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry ile yaÄŸacağı ikili bir görüşmede de dile getireceÄŸini söylemiÅŸti.

13 Mayıs’ta konuÅŸan  bir Rus yetkili, Suriye Dostları Grubu’ndan YPG’nin Cenevre görüşmelerine dâhil etmesini isteyeceklerini de ifade etmiÅŸti.

Rusya'nın, Suriye’deki muhalif silahlı gruplardan Ahrar-u Åžam ve CeyÅŸul Ä°slam’ın ‘terör örgütleri’ listesine alınması için BM nezdinde 11 Mayıs’ta yaptığı son hamle ABD, Ä°ngiltere ve Fransa tarafından boÅŸa çıkarılmıştı.

Kerry’den Riyad ziyareti

ABD DışiÅŸleri Bakanı Kerry Viyana toplantısı hazırlığı kapsamında Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. Suudi Kral Selman Bin Abdulaziz ile Cidde kentinde bir araya gelen ABD’li bakan, Suriye’deki ateÅŸkesi görüştü.

Ancak, Londra merkezli El Arab gazetesine konuÅŸan diplomatik kaynaklar, Kerry’nin Cenevre görüşmelerine katılımını askıya alan muhaliflerin en önemli müttefiki Körfez ülkelerinin, müzakere masasına dönmek için onlara baskı uygulamaması nedeniyle endiÅŸeli olduÄŸunu söyledi.

Suudi Arabistan’ın muhaliflerin Cenevre’ye dönmesini saÄŸlamak karşılığında ABD’den Esed’in gitmesiyle ilgili garantiler istediÄŸini yazan gazete, garantilerin verilmediÄŸi takdirde muhaliflerin Cenevre’ye geri dönmemesinin bir sürpriz olmayacağını ifade etti.

18 aylık takvim

Suriye sorununun çözümü için Kasım 2015'te Viyana'da toplanan Uluslararası Suriye Destek Grubu, "somut bir takvim" planı üzerinde mutabakat sağlamıştı. Gruptaki 17 ülke, ilk 6 ay içinde tam yetkili bir geçiş hükümeti kurulması, 18 ay içinde de yeni anayasa ve ardından Suriye'de seçimlerin yapılması konusunda anlaşmıştı. Ancak bu takvimi hayata geçirmek için Cenevre'de rejim ile muhalifler arasında başlatılan siyasi süreç, geçici hükümet kurmak konusunda somut bir ilerleme sağlayamadı. Muhalifler, rejimin ateşkese ihlallerini protesto etmek için müzakerelere katılımını geçici olarak askıya almıştı.

Kaynak: Åžark-ul Avsat, El Arab Gazetesi, Al Jazeera