İran'dan petrol üretimini dondurmaya yeşil ışık

Yaptırım yükünü üzerinden attıktan sonra petrol üretimini ikiye katlayarak günde 2 milyon varile çıkaracağını açıklayan ve bir süredir petrol üretiminin dondurulması konusunda uzlaşmaya yanaşmayan İran, sürpriz bir fikir değişikliğine gidiyor.

Ä°ran Milli Petrol Åžirketi’nin Genel Müdürü Rükneddin Cevadi, perÅŸembe günü yaptığı açıklamada petrol ihracatının yaptırımlar öncesi seviyeye yükselmesi durumunda bir ya da iki ay içerisinde petrol üretiminin sınırlandırılmasıyla ilgili olarak Petrol Ä°hraç Eden Ãœlkeler Örgütü (OPEC) ülkeleri ile masaya oturulabileceÄŸini açıkladı.

Royal Bank of Canada’nın Küresel Emtia Stratejileri Müdürü Helima Croft, Londra’da bugün baÅŸlayan “Küresel Ham Petrol Zirvesi”nde yaptığı konuÅŸmada Ä°ran’ın yaptırımlar öncesi petrol ihracatı seviyesine beklenenden daha hızlı geldiÄŸini ancak bunun sürdürülebilir olmadığını ifade etti.

“PETROL ÃœRETÄ°MÄ°NÄ° KISMAK ARTIK O KADAR ACÄ°L DEĞİL”

Konuyu takip eden Morgan Stanley ve Barclays Plc’ye göre henüz bir anlaÅŸma yok. Barclays analistlerinden Miswin Mahesh, Bloomberg’e yaptığı açıklamada ocak ayında 12 yılın en düşük seviyesini gören petrolün yüzde 60 deÄŸer kazanmasıyla OPEC’in petrol üretimi konusunda önlem almasının aciliyetinin azaldığını belirtti.

Morgan Stanley analistlerinden Adam Longson’a göre ham petrol ve doÄŸalgaz üretiminin günlük 4,2 milyon varile yaklaÅŸması Ä°ran’ın beklentilerinin çok üzerine çıktı. Longson bu durumu, “Ä°ran’ın petrol üretimini dondurmaya niyetlenmesinin tek sebebi üretimin, tahminleri aÅŸmış olması” diye yorumladı.

Dubai merkezli Kamar Enerji CEO’su Robin Mills, OPEC’in haziran ayında yapacağı toplantıyla ilgili olarak herhangi bir “üretim dondurma” anlaÅŸmasına varılamayacağını söyledi. Mills, Ä°ran’ın üretimi sınırlandırmaya yanaÅŸması için günlük üretiminin 3,6 ile 3,8 milyon varil arasında olması gerektiÄŸini söyledi. Mills’e göre üçüncü ya da dördüncü çeyreÄŸe kadar bu seviyeyi yakalamak çok zor.

Ä°RAN-SUUDÄ° ARABÄ°STAN RESTLEÅžMESÄ°

Yılbaşında 30 doların altını gören petrol fiyatlarındaki dramatik düşüşün ardından, OPEC ülkeleri ve Rusya gibi diÄŸer büyük petrol üreticileri 17 Nisan’da Katar’ın baÅŸkenti Doha’da toplanmıştı.

35 yıllık yaptırımların büyük bir bölümünün kalkmasının ardından enerji sektörünü yeniden ayağa kaldırmak isteyen İran, petrol üretiminin belli bir seviyede dondurulmasının görüşüldüğü zirveye katılmamıştı.

Dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı Suudi Arabistan da tüm OPEC ülkelerinin katılmamasını gerekçe göstererek görüşmelerden çekilmiÅŸti. Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Salman, o dönem Bloomberg’e yaptığı açıklamada Ä°ran’ın üretimi dondurmadıkça Suudi Arabistan’ın da üretime devam edeceÄŸini ifade etmiÅŸti. Doha görüşmeleri, bu anlaÅŸmazlığın ardından sonuçsuz sona erdi.

ABD ve Avrupa ülkelerinin 2011’de Ä°ran’dan petrol alan ülkelere olan baskıyı artırmasından önce, Ä°ran’ın günlük ham petrol ihracatı 2 milyon varil seviyesindeydi.