ÖSO, IŞİD temizliğine hazırlanıyor

IŞİD’in Türkiye sınırındaki Çobanbey’i Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) elinden alması sonrası Suriye’nin kuzeyi için yeni planlar üzerine çalışılıyor. Buna göre bölgenin IŞİD’den temizlenmesi için Washington, artık PYD’nin başını çektiÄŸi Suriye Demokratik Güçleri’yle iÅŸbirliÄŸini artırmak istiyor. Buna itiraz eden Ankara, ÖSO’yu güçlendirmek için yeniden yapılandırma çalışmalarına baÅŸladı. Al Jazeera’nin edindiÄŸi bilgiler, askeri yetkililerin Suriye topraklarına giriÅŸ sebebinin Türkiye’den IŞİD’e yönelik bir kara operasyonu amacıyla deÄŸil, ÖSO’nun baÅŸlatacağı operasyona hazırlık amaçlı olduÄŸunu gösteriyor.

Sınırda ÖSO, güneyde SDG koridoru formülü

Al Jazeera’nin bölgeyle ilgili yapılan görüşmelere katılan Türkmen ve Kürt kaynaklardan edindiÄŸi bilgiye göre, ABD ve Türkiye birkaç aydır bir formül üzerinde çalışıyordu. Buna göre Türkiye sınırında yaklaşık 25 kilometre derinliÄŸe kadar ÖSO kontrolünde bir alan yaratılacaktı. Bunun yanında, daha güneyde Mumbuç’tan Tel Rıfat’a kadar Suriye Demokratik Güçleri (SDG) koridoru oluÅŸturulacaktı. Bu plan, ÖSO’nun Azaz’dan baÅŸlayarak sınır hattı boyunca doÄŸuya doÄŸru ilerlemesiyle baÅŸlamıştı. 

7 Nisan’da ÖSO, Türkiye sınırındaki Kilis’e baÄŸlı sınır ilçesi Elbeyli’nin karşısında bulunan Çobanbey’i, Åžubat 2014’ten bu yana kontrol eden IŞİD’in elinden aldı. Bu operasyona ABD’nin hava bombardımanı ve Türkiye de destek oldu. Böylece formül sahada uygulanmaya baÅŸladı. Ancak bundan birkaç gün sonra IŞİD’in ÖSO’nun aldığı alana saldırması, ÖSO komutanlarının direnmemesi ve yaklaşık dört saat içinde IŞİD’in Azez-Mare-Cerablus hattında kritik bir noktada bulunan Çobanbey’i geri alması üzerine, ABD’nin muhaliflere olan güveni azaldı.

Çobanbey ‘in kaybı ABD’ye bahane oldu

Bölgede IŞİD’le mücadele eden muhalif kaynaklardan alınan bilgiye göre, Çobanbey’in tekrar IŞİD kontrolüne geçmesiyle Amerika PYD kartını yeniden öne sürmeye baÅŸladı. Amerika, ÖSO’ya verdiÄŸi zaten sınırlı desteÄŸi de kesti ve hava operasyonlarını sonlandırdı. ÖSO’nun baÅŸarısız olmasıyla sınırdaki 98 kilometrelik bölge için uzlaşılan formülün, ÖSO unsurlarıyla yürütülemeyeceÄŸi tezi güçlenmiÅŸ oldu.

ABD, bu geliÅŸme üzerine gözünü yeniden PKK’nın Suriye kolu PYD’nin başını çektiÄŸi, Suriye Demokratik Güçleri isimli yapıya çevirdi. SDG hâlihazırda doÄŸuda Mumbuç sınırına ve batıda Tel Rıfat’a kadar olan bölgeyi elinde bulunduruyor. Amerika, bu iki bölge arasında kalan alanı IŞİD’den temizleme iÅŸini SDG üzerinden yapma fikrini Ankara’ya iletti.

ABD’den SDG’yi birlikte yapılandırma önerisi

Ancak Ankara bu öneriye kesinlikle karşı çıkıyor. PYD’yi PKK’nın uzantısı olarak kabul eden Türkiye için SDG’nin Fırat’ın batısına ve Afrin bölgesinin doÄŸusuna ilerlemesi ve yeni bir alanı kontrol etmesi mümkün deÄŸil. Bu, Türkiye’nin ‘kırmızı çizgi’ olarak nitelendirdiÄŸi bir durum.

Al Jazeera’nin edindiÄŸi bilgiye göre Washington, Ankara’nın itirazlarını ortadan kaldırabilmek için Türkiye’ye SDG’yi yeniden yapılandırmayı önerdi. SGD’nin hem komuta yapısında hem de bileÅŸiminde bazı deÄŸiÅŸiklikler yapılabileceÄŸini, böylece Ankara’nın kabul edeceÄŸi bazı isimlerin komuta kademesine geçebileceÄŸini ve SDG içinde daha fazla Türkmen ve Arap grubun yer alabileceÄŸini iletti. Türkiye, bu öneriyi kabul etmiyor.

Türkiye, ÖSO’yu güçlendirmek için çalışmalara baÅŸladı

Ankara, yeniden yapılandırılması halinde dâhi PYD’yi içinde barındıran SDG ile iÅŸbirliÄŸi yapmayı reddediyor. Bunun yerine bölgeyi IŞİD’den temizlemek için Çobanbey’de direnmediÄŸi iddia edilen komutanların deÄŸiÅŸmesini, birkaç farklı gruptan oluÅŸan ÖSO birliklerinin yeniden yapılandırılmasını ve böylece güçlendirilmesini önerdi, bu doÄŸrultuda çalışmalara baÅŸladı.

ÖSO’nun yeniden sınır boyunca ilerleyebilecek duruma gelmesini bekleyen ABD ise bu süreçte sınırdaki hava operasyonlarını durdurdu.

ÖSO’nun yaklaşık üç bin kiÅŸiden oluÅŸan savaşçıları hazır beklerken Ankara da, isimleri belirlenen yeni komutanlarla çalışmaya ve yeni bir operasyon için hazırlığa baÅŸladı. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne baÄŸlı özel birlikler, bu hazırlıklar çerçevesinde Suriye topraklarına giriyor. Hazırlıklar tamamen sınır ötesinde, Suriye topraklarında sürdürülüyor.

Plan uygulamaya baÅŸlanırsa, ABD’nin hava desteÄŸi yeniden talep edilecek.

Mumbuç’ta operasyonu hazırlığı

SDG’nin IŞİD’le çatıştığı Mumbuç bölgesinde ise hava operasyonları sürüyor. Mumbuç’a en yakın SDG kontrolündeki bölge olan Tışrin’de de Arap ve Kürtlerden oluÅŸan birlikler hazır bekliyor.

Çünkü ABD, tüm bu süreçler iÅŸlerken Mumbuç’a büyük çaplı bir operasyon için de hazırlıklara baÅŸladı. Birkaç aydır neredeyse her gün Mumbuç’taki IŞİD hedeflerini vuran ABD, bu bölgeyi almanın kritik önemde olduÄŸunu düşünüyor. IŞİD’in üssü konumundaki Rakka’ya bir operasyon düzenlemeden önce bu bölgenin ele geçirilmesi ve IŞİD’in ikmâl yollarının kesilmesi gerekiyor.

ABD, Mumbuç üzerine düzenleyeceÄŸi bir operasyon için Türkiye’yi ikna etmek zorunda. Operasyonun baÅŸarılı olabilmesi, Türkiye ile iÅŸbirliÄŸinden geçiyor çünkü ikmâl hattı Türkiye’nin hava sahasından ve topraklarından geçiyor.

Washington ile PYD gerginliÄŸi

Türkiye ile ABD ilişkileri, ABD'nin Suriye sahasında PKK'nın Suriye kolu olan PYD'nin silahlı kanadı YPG'ye verdiği destekten dolayı bir süredir gergin.

ABD DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Marie Harf, Ekim 2014’te PYD’yi "terör örgütü" olarak görmediklerini açıklamış, Washington yönetimi Eylül 2015’te de PYD’nin silahlı kanadı YPG’yi de "terör örgütü" olarak görmediÄŸini ilân etmiÅŸti.