Lübnan'da cumhurbaşkanı seçimi 40. oturuma kaldı

Lübnan parlamentosundaki cumhurbaşkanlığı seçimi, yeterli çoğunluk sağlanamadığı için iki yıldır olduğu gibi yine bir sonraki oturuma ertelendi.

Lübnan'da 13'üncü cumhurbaşkanını seçmek üzere gerçekleştirilen 39'uncu oturum, 128 sandalyeli mecliste toplantı yeter sayısı olan 86 kişiye ulaşılamadığı için 2 Haziran'a ertelendi. Oturuma sadece 41 milletvekilinin katıldığı bildirildi.

Lübnan parlamentosu, görev süresi Mayıs 2014'te dolan Mişel Süleyman'ın yerine geçecek yeni cumhurbaşkanını iki yıldır seçemiyor. Haziran ayında gerçekleştirilecek oturum ile ülkede yaşanan cumhurbaşkanlığı krizi üçüncü yılına giriyor.

Suriye savaşının yol açtığı kutuplaşma, Suudi Arabistan ve İran'ın desteklediği aktörlerin kontrolündeki Lübnan siyasetinin daha da ayrışmasına ve krizin uzamasına yol açıyor.

CUMHURBAŞKANININ SEÇİLME ŞARTI

Lübnan'da 1943 yılındaki milli mutabakata göre, parlamentodaki koltuk dağılımından en küçük memur atamalarına kadar her şey mezhep temelli kotalarla belirleniyor. Meclis tarafından seçilen cumhurbaşkanının "Maruni Hristiyan" olması gerekirken, meclis başkanının "Şii", başbakanın ise "Sünni" olması gerekiyor.

Cumhurbaşkanı yasamanın başında bulunuyor. Bakanlar kurulunun, cumhurbaşkanının imzası olmadan karar almak için oy birliğine ihtiyacı var. Bu fiili durum hükümetteki tüm bakanlara cumhurbaşkanı düzeyinde veto hakkı sağlıyor. Hükümette oy birliğinin sağlanmaması ise yasama ve yürütmeyi kilitleyerek, parlamento ve hükümetin meşruiyetine gölge düşürüyor.

Öte yandan, cumhurbaşkanı seçilememesi ülkedeki genel kurmay başkanlığı, emniyet genel müdürlüğü, merkez bankası başkanlığı, büyükelçilik gibi kritik görevlere yeni isimlerin atanmasını bile imkansız hale getiriyor.

Aynı şekilde, cumhurbaşkanı seçilememesi anayasal olarak mevcut hükümetin istifasını veya yeni bir hükümetin kurulmasını da engelliyor.

YEDİ YILDIR GÖREVDEKİ MECLİS

Lübnan parlamentosunda 128 milletvekili bulunuyor. Anayasa gereği, kontenjanın yarısı Hristiyanlara, diğer yarısı Müslümanlara ayrılmış durumda.

Ãœlkede son parlamento seçimleri 2009 yılında gerçekleÅŸtirildi. Parlamento, Mayıs 2013'te görev süresini önce 17 ay, daha sonra 31 ay süreyle uzatma kararı aldı. Lübnan’da bir sonraki seçimin 2017 yılında yapılması planlanırken, cumhurbaÅŸkanı makamının boÅŸ olması, yeni seçim yasası tartışmalarından öte ülkenin seçimlere gidebilmesini imkansız hale getiriyor.

8 MART - 14 MART SÄ°YASÄ° BLOKLARI

Meclisteki siyasi partiler ise 8 Mart ve 14 Mart olarak iki ana blok altında toplanıyor.

14 Mart Bloku, 2005'te eski Başbakan Refik Hariri'nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından oğlu Saad Hariri önderliğinde kuruldu. Bu grup Suriye rejimine karşıtlığı ile biliniyor.

8 Mart Bloku ise Suriye rejimi yanlısı gruplardan oluşuyor. Hizbullah ve cumhurbaşkanı adayı Mişel Avn da bu grupta yer alıyor.

Ä°KÄ° ADAY DA HÄ°ZBULLAH YANLISI

14 Mart Bloku'nun cumhurbaşkanı adayı başlangıçta Lübnan Güçleri lideri Samir Caca'ydı. Ancak daha sonra hareketin lideri Saad Hariri, rakip siyasi bloktan Beşşar Esad'e yakınlığıyla tanınan Marada Hareketi lideri Süleyman Franci'yi uzlaşı adayı olarak öne çıkardı. Caca ise Franci'nin adaylığına karşı çıkarak iç savaş sırasındaki kanlı rakibi Ulusal Özgürlük Hareketi lideri Avn'a destek verdiğini açıkladı.

Bu son gelişmelere rağmen, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, 8 Mart Bloku'nun adayı Avn'ın seçilmesi garantilenmeden oturumlara katılmayacağını açıklamıştı.