Vizesiz Avrupa'da kritik hafta

Türk vatandaÅŸlarının Avrupa’ya vizesiz seyahat edebilmesini öngören süreçte bu hafta kritik bir aÅŸamaya giriliyor. Avrupa BirliÄŸi Komisyonu, vizesiz Avrupa için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken 72 kriteri tamamlayıp tamamlandığına iliÅŸkin raporunu 4 Mayıs ÇarÅŸamba günü yayınlayacak.

Avrupa BirliÄŸi Bakanı Volkan Bozkır geçen hafta yaptığı açıklamada kriterlerden biri olan Kolluk Gözetim Yasası’nın 2 Mayıs Pazartesi günü TBMM’de kabul edilmesini beklediklerini, bu yasanın da çıkartılmasıyla Türkiye’nin bütün kriterleri yerine getirmiÅŸ olacağını söyledi. Bozkır, “Ondan sonra bizim bakımımızdan 72 beklenti karşılanmış oluyor” demiÅŸti.

Ancak AB bakımından 72 beklentinin karşılanıp karşılanmadığını AB Komisyonu’nun 4 Mayıs’ta açıklayacağı rapor ortaya koyacak.

Vizesiz Avrupa süreci, geri kabul süreciyle paralel

AB’ye vizesiz seyahat etme hakkı diÄŸer aday ülkelere vatandaÅŸlarına, adaylık statüsü kazandıklarında tanınan bir hak olarak uygulandı. Ancak Türkiye ile iliÅŸkilerinde ahde vefa sorunu yaÅŸayan AB, Türkiye için bu süreci iÅŸletmedi. Türkiye 1999 yılında AB’ye aday ülke kabul edilmesine raÄŸmen, Türk vatandaÅŸları için vize serbestisi ancak 2013 yılında gündeme geldi.

16 Aralık 2013’te imzalanan anlaÅŸmayla vize muafiyeti diyaloÄŸu baÅŸlatıldı. Bu anlaÅŸma geri kabul süreciyle, vize serbestliÄŸinin paralel yürümesi üzerine kuruldu.

Geri kabul süreci, Avrupa’ya Türkiye üzerinden gittiÄŸi ispatlanan ancak iltica talebi kabul görmemiÅŸ üçüncü ülke vatandaÅŸlarının kendi ülkelerine geri gönderilmek üzere Türkiye’ye iadesini öngörüyor.

Vizesiz Avrupa sürecinde sorun çıkması durumunda Türkiye’nin geri kabul anlaÅŸmasını fesih etme hakkı da bulunuyor.

Karşı karşıya olduğu göç sorunu nedeniyle hem birlik olarak hem de tek tek iç siyasetlerinde ağır sorunlar yaşayan Avrupa ülkelerine Ankara başından beri kendi vatandaşlarına vize serbesti tanınmazsa, geri kabul anlaşmasını fesih edeceğini defalarca söyledi.

2013’te baÅŸlayan sürecin 2016 Ekim ayında tamamlanması öngörülüyordu. Süreç baÅŸladığında Suriyeli göçmenler sorunu henüz Avrupa’yı rahatsız edecek düzeyde deÄŸildi. 2015 yılında yaklaşık bir milyon Suriyeli göçmenin Avrupa’ya geçmesinden sonra AB, Türkiye ile yürüttüğü süreci hızlandırmaya karar verdi ve vize serbestisinin eÄŸer yükümlülükler tamamlanırsa 2016 yaz aylarında uygulamaya konulmasına karar verildi.

Komisyon raporu son dönemeç değil

AB Komisyonu 4 Mayıs’ta açıklayacağı raporda Türkiye’nin kriterleri yerine getirdiÄŸini ifade ederse, bu sefer de AB Kurumları içinde bir süreç baÅŸlayacak.

Rapor olumlu görüş belirtirse, AB Komisyonu tüzük deÄŸiÅŸikliÄŸi önerisi hazırlayacak. Bu öneri Avrupa Parlamentosu Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçiÅŸleri Komisyonu’nda ele alınacak. Sonra da Avrupa Parlamentosu Genel Kurulunda ele alınacak. Burada kabulü için salt çoÄŸunluk yeterli.

Hiçbir ülkenin veto yetkisi yok

Avrupa Parlamentosu, Türklere vizesiz Avrupa’yı onaylarsa, konu Avrupa Konseyi’nde ele alınacak. Burada da nitelikli çoÄŸunluk gerekiyor. Nitelikli çoÄŸunluk oylamaya katılan ülkelerin yüzde 55’nin evet demesini gerektiriyor. Bu da AB’ye üye 28 ülkenin 16’sının evet demesi anlamına geliyor. Ayrıca evet diyecek ülkelerin nüfusunun AB toplam nüfusunun yüzde 65’ni temsil etmesi gerekiyor.

AB’nin en etkili ve en kalabalık ülkelerinden Almanya, süreci desteklediÄŸi için Türkiye, onay süreci aÅŸamasına gelindiÄŸinde sorun çıkmayacağını düşünüyor.

Bütün bu onay sürecinin AB Kurumlarında iki ay alabileceği tahmin ediliyor.

Süreç, öngörüldüğü gibi tamamlanırsa, yaz aylarından itibaren Türk vatandaşlarının İngiltere ve İrlanda hariç AB üyesi ülkelere vizesiz seyahat etmesi mümkün olacak.

Ä°ngiltere ve Ä°rlanda’nın bunun dışında kalması Türkiye ile ilgili bir durum deÄŸil. Zira bu iki ülke ortak vize uygulamaları politikalarının dışında. 

Kaynak: Al Jazeera