Dünya Bankası'nın bu yılki enflasyon tahmini 8,5

Dünya Bankası Türkiye'de 2016 yılı için enflasyon tahminini TCMB'nin 1 puan üstünde yüzde 8.5 olarak öngördü. Bankaya göre Türkiye'nin büyümesi ise yüzde 3.5'e gerileyecek.

Dünya Bankası'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Özel tüketim reel ücretlerdeki güçlü artış ve düşen petrol fiyatlarının yarattığı gelir etkisi sayesinde arttı. Ayrıca, birçok hanehalkının döviz mevduatı bulunuyor ve bundan dolayı liradaki deÄŸer kaybı bir refah etkisi yaratarak tüketimi destekledi. Kamu harcamalarındaki geniÅŸlemeci eÄŸilim devam etti ve 2015 yılında büyümeye önemli ölçüde katkıda bulundu. 2015 yılında zayıf kalan özel yatırımlar, yıl boyunca dalgalı bir seyir izledi. Rusya’daki ekonomik kriz, AB’deki azalan talep ve MENA bölgesinde devam eden zayıflıklar karşısında, ihracat 2015 yılında sınırlı bir düşüş gösterdi. 2015 yılının ilk üç çeyreÄŸinde düşüş gösteren ithalat dördüncü çeyrekte önemli ölçüde toparlandı ve ithalat artışını pozitif alana getirdi. 

Dünya Bankası Ekonomik Notuna göre güçlenen büyüme istihdamda artışa yol açtı ancak yine de iÅŸsizlik oranı çok az deÄŸiÅŸti. Dördüncü çeyrekte tarım dışı iÅŸgücü 413.000 kiÅŸi arttı. Aynı zamanda, özellikle sanayi sektörü olmak üzere tüm sektörlerde yaÅŸanan geniÅŸ tabanlı toparlanma sayesinde, üçüncü çeyrekte 41.000 olan tarım dışı istihdam artışı dördüncü çeyrekte 386.000’e yükseldi. Sonuç olarak, dördüncü çeyrekte tarım dışı iÅŸsizlik oranı yüzde 12,4’te kaldı. 2016 yılının ilk çeyreÄŸinin baÅŸlarına iliÅŸkin veriler istihdam artışında hafif bir yavaÅŸlama olduÄŸunu, ancak iÅŸgücü artışındaki yavaÅŸlama sayesinde iÅŸsizlik oranında bir iyileÅŸme olduÄŸunu gösteriyor. 

Düşen enerji fiyatları cari açığın azaltılmasına yardımcı oldu. 2015 yılı ortasından itibaren, azalan enerji açığı, artan çekirdek cari açığı (enerji ve altın hariç) telafi etmenin de ötesine geçti ve daha önceki eÄŸilimi tersine çevirdi. Fakat, ihracat büyümekte zorlandı ve çekirdek cari açık aynı seviyelerde kaldı bu durum dış pozisyondaki düzelmenin temel olarak yapısal reformlardan ziyade konjonktürel faktörlerden kaynaklandığını gösteriyor. 

Dalgalı gıda ve akaryakıt fiyatları hariç enflasyon halen yüksektir ancak istikrara kavuşan lira sayesinde önümüzdeki birkaç aya ilişkin görünüm daha fazla umut vaat ediyor. Ocak ayında zirveye ulaşan 12 aylık manşet enflasyon, düşen gıda enflasyonu sayesinde Mart itibariyle 2,1 puan düşerek yüzde 7,5`e geriledi. Ancak, söz konusu dönemde 12 aylık çekirdek enflasyon sadece 0,1 puanlık marjinal bir düşüş gösterdi ve yüzde 9,5`de kaldı. Kurdaki istikrar, dövizdeki zayıflığın enflasyona olan yansıma etkisini önümüzdeki dönemde sıfıra indirecektir. Bu gelişme enflasyon görünümünün iyileşmesine yardımcı oluyor.

Merkez Bankası Mart ve Nisan aylarında para politikasını gevÅŸetti. Petrol fiyatlarındaki rallinin ve FED’in son zamanlardaki yatıştırıcı mesajlarının geliÅŸmekte olan ülkelerdeki varlık fiyatlarını desteklemesi ile birlikte, Türkiye’deki finansal piyasalar Åžubat ayının sonlarından itibaren tekrar yükseliÅŸe geçti. Güçlenen portföy giriÅŸleri ve azalan döviz satış ihaleleri sonucunda, Merkez Bankası’nın Åžubat 2016’da 110,5 milyar ABD$ olan brüt rezervleri Nisan başı itibariyle 116,6 milyar ABD$’na ulaÅŸtı. Uygun küresel ortam sayesinde, Merkez Bankası Mart ve Nisan toplantılarında gecelik borç verme faiz oranını kümülatif olarak 75 baz puan azaltarak yüzde 10’a indirdi, 1 haftalık repo faiz oranını ve gecelik borçlanma oranını ise deÄŸiÅŸtirmedi. 

2015 yılında dengede olan genel yönetim bütçesinin, 2016 yılında yüzde 1,8 açık vermesi bekleniyor. Seçim vaatlerinin uygulamaya konulması sonrasında yılın ilk aylarında harcama baskıları oluÅŸurken, vergi gelirleri yavaÅŸladı. Hükümetin revize edilen Orta Vadeli Programı, seçim vaatleri sebebiyle harcamalarda kayda deÄŸer bir artış olacağını, ancak açıktaki artışın sınırlı kalacağını (GSYH’nin yüzde 0,7’si) öngörüyor. Belirlenen hedef, yüzde 4,5’lik GSYH büyemesi varsayımına baÄŸlı olarak güçlenen bir gelir performansını yansıtmaktadır. Buna karşın, biz daha yavaÅŸ GSYH büyümesi projeksiyonumuza baÄŸlı olarak daha zayıf bir gelir performansı öngördüğümüz için, 2016 yılında daha büyük bir bütçe açığı bekliyoruz. 

2016 yılında dış talepteki zayıflık devam edeceÄŸini öngörüyor. Türkiye’nin AB’ye reel ihracatı bu yılın ilk aylarında ivme kaybetti ve yılın kalan döneminde hafif bir artış kaydetmesi bekleniyor. MENA bölgesindeki jeopolitik sorunlar devam ediyor ve Türkiye’nin bu bölgeye ihracatı yine zayıf kalması bekleniyor. Rusya’daki ekonomık daralmanın devam etmesi ve iki ülke arasındaki gerginliklerin çözüme kavuÅŸturulamaması halinde, 2016 yılında Rusya’ya yapılan ihracatın azalmaya devam etmesi bekleniyor. Ayrıca, Rusya’dan gelen 
ziyaretçilerin sayısının keskin bir ÅŸekilde azalacağı ve Avrupa’dan gelecek ziyaretçi sayısının da azalacağı beklentisi ile, turizm gelirlerindeki aÅŸağı yönlü eÄŸilimin 2016 yılında devam edeceÄŸi öngörülüyor.

Son dört yıldır özel yatırımlar durgun bir seyir izliyor. Özel yatırımlardaki zayıflık artık konjonktürel deÄŸil yapısal bir sorun haline geldi. Küresel kriz sonrasında ÅŸirketler kesimindeki kaldıraç oranı hızlı bir ÅŸekilde yükseldi dolayısıyla borç finansmanına dayalı büyüme için alan oldukça daraldı. Öte yandan, liranın deÄŸer kaybı bilançoları zorladı ve büyük döviz riski bulunan ÅŸirketler kesiminin borç servisi yükünü ağırlaÅŸtırdı. Bu faktörler, kurumların kalitesi ve iÅŸ ortamı hakkındaki yaygın bozulma algısı ile birlikte, yatırımcı güvenini zedeleyerek özel yatırımları ciddi bir ÅŸekilde baskıladı. 

Ä°thalat beklenenden erken bir ÅŸekilde, 2015 yılının dördüncü çeyreÄŸinde toparlanmaya baÅŸladı ve 2016 yılı boyunca bu ivmeyi koruması bekleniyor. Dış zorluklar 2016 yılında ihracat artışını oldukça düşük bir oranda tutacaktır. Asgari ücretteki artışın özel tüketimi arttıracağını ve 2016 yılında büyümenin ana sürükleyici etkenlerinden birisi yapacağına deÄŸiniyor. Kamu harcamalarının azalan bir hızda olsa da büyümeye katkıda bulunması bekleniyor. Yukarıda belirtilen yapısal sorunlar sebebiyle, özel yatırımların 2016 yılında yine nispeten zayıf bir seyir izlemesi bekleniyor. Son zamanlarda terör eylemlerinde yaÅŸanan artış ve GüneydoÄŸudaki huzursuzluklar büyüme tahminimize iliÅŸkin aÅŸağı yönlü riskler oluÅŸturuyor. Düşük petrol fiyatlarının sürmesi 2016 yılında cari açığın GSYH’nin yaklaşık yüzde 4,1’i seviyesine indirilmesine yardımcı olacaktır. Liranın istikrar kazanmaya baÅŸlaması ile birlikte, dövizin yansıma etkisi yavaÅŸ yavaÅŸ ortadan kalmaktadır, ancak güçlü tüketim sebebiyle yılın ikinci yarısına doÄŸru talep baskıları artabilir ve dezenflasyon sürecini yavaÅŸlatabilir. 2016 sonunda enflasyonun yüzde 8,5 olacağını öngörülmektedir.

Dünya Bankası’nın Türkiye’deki çalışmaları 2012-2016 dönemini kapsayan ortak Ãœlke Ä°ÅŸbirliÄŸi Stratejisine (CPS) dayanmaktadır. CPS, beÅŸ yıllık dönemde saÄŸlanması öngörülen 6,45 milyar dolarlık finansman, politika analizleri ve danışmanlık hizmetleri yoluyla Türkiye’nin yüksek gelirli ülke statüsüne geçiÅŸini desteklemeyi amaçlamaktadır. CPS’in baÅŸlıca amaçları arasında rekabet gücünün ve istihdamın arttırılması, eÅŸitliÄŸin ve kamu hizmetlerinin iyileÅŸtirilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın derinleÅŸtirilmesi yer almaktadır. Dünya Bankası’nın Türkiye ile olan iÅŸbirliÄŸi daha geniÅŸ bir uluslararası kitle ile bilgi ve deneyim paylaşımını da kapsayacak ÅŸekilde geliÅŸmektedir.

2016 yılında dış talepteki zayıflık devam edecektir. Türkiye'nin AB'ye reel ihracatı bu yılın ilk aylarında ivme kaybetti ve yılın kalan döneminde hafif bir artış kaydetmesi bekleniyor. MENA bölgesindeki jeopolitik sorunlar devam ediyor ve Türkiye'nin bu bölgeye ihracatı yine zayıf kalması bekleniyor. Rusya'daki ekonomik kriz son iki yılda Türkiye'nin ihracatını belirli ölçüde sınırladı. Kasım 2015'te Türkiye'nin Rus jetini düşürmesi sonucu yükselen ikili gerilimler bu sorunu daha da ağırlaştırdı. Rusya'daki ekonomik daralmanın devam etmesi ve iki ülke arasındaki gerginliklerin çözüme kavuşturulamaması halinde, 2016 yılında Rusya'ya yapılan ihracatın azalmaya devam etmesi bekleniyor. Ayrıca, Rusya'dan gelen ziyaretçilerin sayısının keskin bir şekilde azalacağı ve Avrupa'dan gelecek ziyaretçi sayısının da azalacağı beklentisi ile, turizm gelirlerindeki aşağı yönlü eğilimin 2016 yılında devam edeceği öngörülüyor.

Son dört yıldır özel yatırımlar durgun bir seyir izliyor. 2002 ile 2011 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 13,5 oranında artan özel yatırımlar, 2012 ile 2015 yılları arasında yüzde 0,3 düştü. Özel yatırımlardaki zayıflık artık konjonktürel deÄŸil yapısal bir sorun haline geldi. Küresel kriz sonrasında ÅŸirketler kesimindeki kaldıraç 
oranı hızlı bir şekilde yükseldi dolayısıyla borç finansmanına dayalı büyüme için alan oldukça daraldı. Öte yandan, liranın değer kaybı, bilançoları zorladı ve büyük döviz riski bulunan şirketler kesiminin borç servisi yükünü ağırlaştırdı. Bu faktörler, kurumların kalitesi ve iş ortamı hakkındaki yaygın bozulma algısı ile birlikte, yatırımcı güvenini zedeleyerek özel yatırımları ciddi bir şekilde baskıladı.1

Net ihracatın katkısı 2015 yılına göre daha negatif olacağından dolayı, 2016 yılında büyümenin yavaşlayarak yüzde 3,5'e ineceğini öngörüyoruz, ithalat beklenenden erken bir şekilde, 2015 yılının dördüncü çeyreğinde toparlanmaya başladı ve 2016 yılı boyunca bu ivmeyi koruması bekleniyor. Dış zorluklar 2016 yılında ihracat artışını oldukça düşük bir oranda tutacaktır. Asgari ücretteki artış özel tüketimi arttıracak ve 2016 yılında büyümenin ana sürükleyici etkenlerinden birisi yapacaktır. Kamu harcamalarının azalan bir hızda olsa da büyümeye katkıda bulunması bekleniyor. Yukarıda belirtilen yapısal sorunlar sebebiyle, özel yatırımların 2016 yılında yine nispeten zayıf bir seyir izlemesi bekleniyor. Son zamanlarda terör eylemlerinde yaşanan artış ve Güneydoğudaki huzursuzluklar büyüme tahminimize ilişkin aşağı yönlü riskler oluşturuyor. Düşük petrol fiyatlarının sürmesi, 2016 yılında cari açığın GSYH'nin yaklaşık yüzde 4,1'i seviyesine indirilmesine yardımcı olacaktır. Liranın istikrar kazanmaya başlaması ile birlikte, dövizin yansıma etkisi yavaş yavaş ortadan kalkıyor, ancak güçlü tüketim sebebiyle yılın ikinci yarısına doğru talep baskıları artabilir ve dezenflasyon sürecini yavaşlatabilir. Özellikle çoklu amaçlar içeren politika çerçevesi ve yüksek çekirdek enflasyona rağmen son zamanlarda yaşanan gevşeme döngüsü sebebiyle para politikasının güvenilirliği biraz tartışmalıdır ve bu durum dezenflasyonu daha da güçleştirecektir. 2016 sonunda enflasyonun yüzde 8,5 olacağını öngörüyoruz. "