Sosyal Medya

Güncel

Tarihte bugün: İttihatçılar Yıldız Sarayını yağmaladı

29-04-2016 10:12

Sultan II.Abdülhamit’in tahttan indirilip Selanik’e gönderilmesinin ardından Yıldız Sarayı 29 Nisan 1909’da İttihatçıların ve Hareket ordusu mensuplarının yağmasına maruz kaldı. Yağmalanan sarayda bulunan önemli belgelerde bu olay sırasında yok edildi.



31 Mart Ayaklanması’nın  en feci sonuçlarından birisi şüphesiz Yıldız Sarayı’nın yaÄŸma edilmesidir. Bulgar isyanı, Ermeni isyanı, Hersek olayları, Girit’teki karışıklıklar, Ermenilerin Adana ve Erzurum’daki isyanlarıyla yakın tarihlerde gerçekleÅŸen bu olayın arkasında kimlerin olduÄŸu hala tartışmalı olmasına raÄŸmen hedefinin Abdülhamit daha doÄŸrusu Yıldız olduÄŸu barizdir. Abdülhamit bir anda vatan ve millet düşmanı kabul edilmiÅŸ, gerek dış gerek iç basında padiÅŸahı eleÅŸtiren yazılar ve karikatürlerin oranında bir artış görülmüştü. 
 
Meclis BaÅŸkanı Ahmet Rıza’nın Abdülhamit’’i tahtan indirilmesi konusundaki fikrinde yalnız olmadığını Bosna Hersek’i istila etmiÅŸ Avusturya’nın yaÅŸlı baÅŸkanı da paylaÅŸacaktır. Ä°ngiliz ve Fransız gazeteleri fikir birliÄŸi etmiÅŸ gibi güya Osmanlı Devleti’nin bekası için Abdülhamit’in tahtan indirilmesi gerektiÄŸine yönelik manÅŸetler atmışlardı. 



 

Hareket Ordusu komutanı Mahmut Åževket PaÅŸa daha önce amaçlarının padiÅŸah olmadığını belirtmesine raÄŸmen kararını deÄŸiÅŸtirecek ve orduya Yıldız Sarayı’nı kuÅŸatma emrini verecektir. Fakat Abdülhamit kuÅŸatma olacağını bildiÄŸi halde hiçbir tedbir almaması ve saray muhafızlarına tek kurÅŸun dahi atılmaması emrini vermesi ÅŸaşılacak bir durumdur. 
 
25 Nisan 1909’da sarayı kuÅŸatan ve hakimiyeti saÄŸlayan ordunun içerisinde Osmanlı askerlerinden ziyade gönüllü Ä°ttihatçılara baÄŸlı neferlerin bulunması olayları kimlerin organize ettiÄŸini göstermekteydi. Enver Bey’inde içinde olduÄŸu bu yaÄŸma ordusunda Bulgar isyanlarının baÅŸ sorumlusu Yane Sandanski’de bulunuyordu. 
 
TeÅŸkilkat-ı Mahsusa BaÅŸkanı ve Enver Beyin yakın arkadaÅŸlarından Hüsameddin Ertürk hatıralarında Yıldız yaÄŸması emrinin Åževket Turgut PaÅŸa tarafından verildiÄŸini, yaÄŸmalayanların aldıklarını ganimet olarak gördüklerini söylemiÅŸtir. 
 
Enver PaÅŸa ve diÄŸer yaÄŸmacılar Yıldız’a girdiklerinde padiÅŸahın özel odasını ve mücevherleri sakladığı yeri sormuÅŸlar, sarayın muhasiplerinden Cevher AÄŸa sorulan sorulara cevap vermeyince idam etmiÅŸlerdi. DiÄŸer muhasip Nadir AÄŸa’nın cevap vermesi üzerine onu, hayatını bağışlayarak daha sonra kuracakları mahkemede de hürriyetperver ilan ederek maaÅŸ baÄŸlamışlardı. 
 
YaÄŸmacılar mücevherlerin yanı sıra perdeleri, halıları, ÅŸamdan ve mangalları da almışlar, deÄŸerli gördükleri ne varsa almışlardı. Jurnaller, Abdülhamit’in kiÅŸisel mektupları, marangozhanesi, telgraf metinleri, kitaplarda yakılıp yıkılmıştı.  
Yıldız'da ele geçirilen malların tasnifi için Selanik mebusu Emanuel Karasu, Zohrap Efendi, Serez Mebusu Hiristo Dalçef Efendi’nin ararlında bulunduÄŸu Ä°stanbul ÅŸehremaneti baÅŸkanlığındaki bir komisyona bırakılmıştı.  Komisyonun verdiÄŸi kararlardan birisi Abdülhamit’in giysilerinin ve koltuk takımının yaÄŸma sırasında harap olduÄŸu için KasımpaÅŸa Bit Pazarı’nda satılmasını istemesidir.




 

Abdülhamit tahtan indirilence önce Selanik’teki Alatini köşküne gönderilmiÅŸ, daha sonra Selanik’in kaybedilmesiyle Ä°stanbul Beylerbeyi Sarayı’na nakledilmiÅŸti. Enver PaÅŸa, Abdülhamit’in vefat haberini alınca hemen Beylerbeyi Sarayı’na gelmiÅŸ, vefat ettiÄŸi yatak odasında aramalarda bulunmuÅŸtur. Başını koyduÄŸu yastığı, yatağı, karyolayı, dolapları arayan Enver PaÅŸa Abdülhamit sürgüne gönderildiÄŸi gün boynunda asılı duran kitap ÅŸeklinde bir ÅŸeyi aramaktadır. Yastığın altında muÅŸambaya sarılmış kitap ÅŸeklinde bir ÅŸey bulunmuÅŸ, Enver PaÅŸa derhal açılmasını emrettiÄŸinde kitaba benzeyen ÅŸeyin içinden kırmızı ve siyah mürekkeple elle yazılmış “Vefk” denilen tılsımlı bir dua bulunmuÅŸtur.  
 
Yıldız sarayının yaÄŸmalanmasındaki asıl neden Abdülhamit’i ittihatçıların tarihten silmek istemeleridir. Abdülhamit’in saltanatı boyunca edindiÄŸi ne varsa el konularak yeni bir siyasi döneme girdiklerini göstermek istemiÅŸlerdir. Kağıt keskisine dahi el konulması Ä°ttihatçıların nasıl bir öfke içerisinde olduÄŸunu göstermez mi? 
 
Dünya Bülteni/ Tarih Servisi - Tarık Yalçın 





Tahsin Demiray "Yıldız yaÄŸması" baÅŸlıklı de ÅŸu bilgiyi vermektedir: 

Ä°ttihatçılar Abdülhamit'i Yıldız'dan ani olarak uzaklaÅŸtırmaz, sarayın mücevher, zümrüt, yakutaltın, inci vesaire kıymetli her nesi varsa oradan aldırmışlardır. DeÄŸeri milyonlar tutan ve aynı zamanda tarihi hazine teÅŸkil eden küçük parça eÅŸya büyük sandıklara doldurulup hemen harbiye nezaretine getirilip orada büyük dış kapının yanlarındaki -bugün biri rektörlük, diÄŸeri Türkiyat Enstitüsü olan- binaların alt katlarına yerleÅŸtirilmiÅŸlerdir. 
 
Bu nakil iÅŸine nezaret eden Åžehremini Ebubekir H.N.Tepeyran hatıralarında: Bizzat mühürlediÄŸim kapılar sonradan açılmıştır." diyor ve talanı anlatıyor. 
 
Memduh PaÅŸa da: Yıldız Sarayında hizmetle mevki tutmuÅŸ olanlar, hal'iden bir gün evvel kuvve-i müsellaha (Silahlı güç, Åž.A) ile çıkarılıp hırpalanmış ve tevkif hücrelerine sokulmuÅŸlardır. Kadın Efendiler, Åžehzadelerle Sultanlar ve Cariyeler ayrıca çıkarıldıklarından sarayın Hazinesinde mevcut cevahir ve nukut (Nakit paralar, Åž.A) memurini askeriye vasıtası ile ahz ve nakledilmiÅŸtir." demektedir. 



Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.