UCM, Burundi'de şiddet olaylarını araştıracak

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Burundi'de şiddet olaylarının açıklığa kavuşturulması için ön soruşturma açıldığını açıkladı.

UCM Başsavcısı Fatou Bensouda, yazılı açıklamasında, ülkede bir yıldır yaşanan şiddet olaylarını aydınlatmak amacıyla ön soruşturma açıldığını bildirerek, "Ön soruşturmayla, ülkede yaşanan olayları var olan bilgilerle inceleyerek, Roma Statüsü'nün şartlarına göre soruşturma açılıp açılmayacağını belirleyeceğiz." ifadesini kullandı.

Açıklamada, mahkemenin oluşumuna kaynaklık eden Roma Statüsü'nün ön soruşturmanın belirli bir süre içinde sona ermesi gerektiğine ilişkin şart koşmadığını hatırlatan Bensouda, Ön Soruşturma Dairesi'nin her olayı kendi çerçevesinde inceleyerek karar verebileceğini kaydetti.

Ülkede çok sayıda cinayet, tutuklama, işkence, tecavüz ve kaçırma olaylarının yaşandığına ilişkin hazırlanan raporlara dayanarak ön soruşturma açmaya karar verdiklerini belirten Fatou Bensouda, Nisan 2015'den bu yana ülkedeki durumu yakından takip ettiğini, şiddet olaylarına karışmamaları yönünde tarafları her seferinde ikaz ettiğini ve UCM'nin yargılama şartlarını kapsayan suçlara karışanların tek tek sorgulanacağı uyarısında bulunduğunu da aktardı.

Başsavcı Bensouda, ülkeyi sarsan kriz yüzünden 430 kişiden fazla kişinin yaşamını yitirdiğini, en az 3 bin 400 kişinin tutuklandığını ve 230 binden fazla Burundilinin komşu ülkelere kaçmak zorunda kaldığını bildirdi.

Burundi, Roma Antlaşması'na imza atan ülkeler arasında yer aldığı için UCM'nin insani ve savaş suçları kapsamında müdahale etmesine izin vermek zorunda.

Burundi'de 10 yıldır iktidarda bulunan Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza, hükümetle silahlı gruplar arasında Ağustos 2000'de imzalanan Aruşa Anlaşması'nda yer alan "Devlet başkanının yalnızca iki kez seçilebileceğine" ilişkin maddeye rağmen, Nisan 2015'te üçüncü kez devlet başkanlığına adaylığını açıklamıştı. Anayasa Mahkemesi de bundan tam bir yıl önce adaylığın önünde yasal bir engel bulunmadığı yönünde karar almıştı.

Bunun üzerine muhalefet ve sivil toplum kuruluşları kararı protesto etmek için sokaklara dökülmüş, çıkan olaylarda çok sayıda kişi ölmüştü. 21 Temmuz 2015'te düzenlenen devlet başkanı seçiminde oyların yüzde 69'unu alan Nkurunziza, 20 Ağustos'ta yemin etmişti.

Birleşmiş Milletler'in (BM) verilerine göre, olayların başladığı Nisan 2015'ten bu yana ülkede 500'den fazla kişi öldü, 600 kişi işkenceye maruz kaldı, 270 binden fazla kişi de ülkeyi terk etmek zorunda bırakıldı.