İşe alımlarda üniversite ayrımı yasaklandı

Resmi Gazete’de yayımlanan 6701 sayılı kanuna göre iÅŸe alımda uzmanlık ve yetkinlik tercihi yapılabilirken, artık “BoÄŸaziçi, Ä°TÃœ, ODTÃœ mezunu baÅŸvurabilir” denemeyecek.

Habertürk Gazetesi'nin haberine göre, Türkiye Ä°nsan Hakları Kurulu’nun yerini almak üzere Türkiye Ä°nsan Hakları ve EÅŸitlik Kurulu oluÅŸturulmasını öngören 6701 sayılı kanun önceki gün Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanunda, çalışma yaÅŸamına iliÅŸkin ayrımcılık hususlarında önemli düzenlemelere yer verildi.

Kanunun 6’ncı maddesine göre, iÅŸverenler iÅŸe eleman alırken, özellikler ve yetkinliÄŸe göre bölüm ayrımı yapabilecek ancak üniversite ayrımı yapamayacak. ÖrneÄŸin bir pozisyona mühendis alırken, iÅŸveren hangi mühendislik bölümlerinin tercih edildiÄŸi belirtilebilecek fakat “Sadece Ä°TÃœ, ODTÃœ, BoÄŸaziçi mezunları baÅŸvurabilir” diyemeyecek. Kanunun “Ä°stihdam ve serbest meslek” baÅŸlıklı 6. maddesi, “iÅŸverenlerin, iÅŸ ya da staj baÅŸvurusunda bulunanlar arasında iÅŸe baÅŸvuru, seçim kriterleri, iÅŸe alım ÅŸartları ile çalışma ve çalışmanın sona ermesi süreçlerinde” ayrımcılık yapamayacaklarını öngörüyor.

İŞ BAŞVURUSU GEBELİK VE ÇOCUK NEDENİYLE REDDEDİLEMEYECEK

Bu yasak, “Ä°ÅŸ ilanı, iÅŸyeri, çalışma ÅŸartları, mesleki rehberlik, mesleki eÄŸitim ve yeniden eÄŸitimin tüm düzeylerine ve türlerine eriÅŸim, meslekte yükselme ve mesleki hiyerarÅŸinin tüm düzeylerine eriÅŸim” konularını da kapsıyor. Ä°ÅŸ baÅŸvurusunda bulunan kadınlar “Sen gebesin, küçük bebeÄŸin var, bakım gerektiren çocuÄŸun bulunuyor” gibi gerekçelerle geri çevrilemeyecek. Ayrıca özel sektörde serbest mesleÄŸe kabul, ruhsat, kayıt, disiplin gibi konularda ayrımcılık yapılamayacağı da 6’ncı maddede belirtiliyor. Söz konusu ayrımcılık düzenlemesi, kamu kurum ve kuruluÅŸlarında istihdamı da kapsıyor.

FARKLI MUAMELE Ä°STÄ°SNALARI VAR

Kanunda, işverenin işe alım süreciyle ilgili hangi durumlarda ayrımcılık iddiasının ileri sürülemeyeceği hususları da düzenlendi. Bunlar şöyle sıralandı:

-Zorunlu mesleki gerekliliklerin varlığı halinde amaca uygun ve orantılı olan farklı muamele.

-Sadece belli bir cinsiyetin istihdamını zorunlu kılan durumlar.

-Hizmetin zorunlulukları nedeniyle, amaçla orantılı olması şartıyla yaşa dayalı farklı muamele.

-Bir dine ait kurumda, din hizmeti veya o dine ilişkin eğitim ve öğretim vermek üzere sadece o dine mensup kişilerin istihdamı.

KURUMA ŞİKÂYET HALİNDE BİLİRKİŞİ GÖREVLENDİRİLECEK

-İş başvurusunda, işe alımda, işte çalışırken ayrımcılığa maruz kaldığını iddia eden kişiler şikâyetçi olabilecek.

-Åžikâyet için illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla Türkiye Ä°nsan Hakları ve EÅŸitlik Kurulu’na baÅŸvuracaklar.

-Kurula başvurmadan önce kanuna aykırılığın giderilmesi için işverenden talepte bulunulacak.

-30 gün içerisinde yazılı cevap verilmezse kurula başvuru yapılabilecek.

-Kurul bilirkişi görevlendirerek ve tanık dinleyerek konuyu inceleyebilecek.

-Ayrımcılık yapıldığının tespiti halinde bin liradan 15 bin liraya kadar para cezası verilecek.

-Cezaların 1 ay içinde ödenmesi gerekecek.

CUMHURBAÅžKANI VE MECLÄ°S’E RAPOR EDECEK

İdari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli, Başbakanlık ile ilişkili bir yapıda olacak Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu, insan haklarının korunmasına, geliştirilmesine, ayrımcılığın önlenmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapacak. İnsan hakları ve ayrımcılıkla mücadele konularında kitle iletişim araçlarını da kullanarak bilgilendirme ve eğitim yoluyla kamuoyunda duyarlılığı geliştirecek.

Özgürlüğünden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin bulundukları yerlere haberli veya habersiz düzenli ziyaretler gerçekleştirerek, bu ziyaretlere ilişkin raporları ilgili kurum ve kuruluşlara iletecek.

Kurum, CumhurbaÅŸkanlığı’na, TBMM’ye ve BaÅŸbakanlık’a sunulmak üzere, yıllık raporlar hazırlayacak. Kamuoyunu bilgilendirecek düzenli yıllık raporlar dışında, gerek görüldüğünde görev alanına iliÅŸkin özel raporlar yayımlayacak, kamu kurum ve kuruluÅŸları, sivil toplum kuruluÅŸları, meslek kuruluÅŸları ve üniversitelerle iÅŸbirliÄŸi yapacak.