Diyarbakır-Erbil seferi

1952 yılında hizmete açılan Diyarbakır Havaalanı için en heyecanlı günlerden biri. Hac dönemi uçuşları sayılmazsa kentten ilk kez uluslararası bir sefer yapılacak. Bu nedenle havaalanının VIP bölümünde telaşlı bir koşuşturma sürerken taksicilerin bulunduğu alanda ise olan biten yakından izleniyor ve yorumlar yapılıyor.

Ä°stanbul ve Ankara’dan Erbil’e gitmek isteyenlerin uçakla geldikleri son nokta Diyarbakır Havaalanı. Burada devreye taksi ÅŸoförleri giriyor ve yolcular Habur’a kadar taksilerle taşınıyor. VIP bölümündeki hareketliliÄŸin yakından takip edilmesinin nedeni de bu. Çünkü gelen yolcular artık yaklaşık olarak aynı paraya uçakla üstelik kırk dakikada gidecekler.

‘Ä°ÅŸimiz kırılacak ama olması gereken buydu’

Tarık Kardaş seferlerin taksici esnafının işini kıracağını söylüyor.

Diyarbakır Havaalanı’ndaki durakta müşteri bekleyen taksi ÅŸoförlerinin genel düşüncesi böyle. Kazançlarının önemli bir bölümünü oluÅŸturan ‘Irak yolcuları’ bundan böyle Türk Hava Yolları'na emanet. Adını vermek istemeyen bir ÅŸoför durumu şöyle özetliyor:

“Bizim buranın en çok iÅŸ yaptığı Diyarbakır-Silopi hattı artık yok. Haftada üç sefer yapılacağını söylüyorlar. Artık o üç güne denk getirip uçakla giderler. Kalan dört günde ancak acil gitmesi gereken yolcuları götürebiliriz. Onların da sayısı çok az olur. Ä°ÅŸimiz kırılacak ama bunun da olması gerekiyordu. Önce buraya geliyorlar, biz Habur’a götürüyoruz oradan da baÅŸka bir arabayla Duhok, Erbil, Musul ve Kerkük’e gidiyorlar. Eziyetli bir yolculuk. Åžimdi rahat edecekler.”

Diyarbakır Havaalanı’nda otopark iÅŸletmeciliÄŸi yapan Tarık KardaÅŸ’ta aynı fikirde. Åžoförlerin bu durum karşısında hoÅŸnutsuz olduklarını ancak doÄŸrusunun da bu olduÄŸunu söylüyor.

“Yıllarca Kürt bölgesine yolcu taşıdık. Zor ve zahmetli oluyor yolcular için. Ãœstelik bu olaylar baÅŸladığından beri Silopi’deki sokaÄŸa çıkma yasakları nedeniyle insanlar gidemiyorlar. Bu gün karayolu ile gitmek istesen gidemezsin, Silopi’den geçiÅŸ yok çünkü. Tek çare uçak. DoÄŸru olan da bu, her yere var uçuÅŸ Kürt Bölgesi’ne niye olmasın?”

‘Silopi’de mahsur kaldılar’

Tarık KardaÅŸ’ın bahsettiÄŸi yasağın etkilediÄŸi bir aile var. Havaalanında bulunanlardan bir kiÅŸi Irak’ın Kürt Bölgesi’nden bir ailenin bir haftadan beri Silopi’de otelde mahsur kaldıklarını anlatıyor. Öğretmen olan Abdülbaki Faris ve eÅŸi Nur Faris Diyarbakır’dan Erbil’e gitmek üzere yola çıktıklarında Silopi’de ilan edilen yasak nedeniyle otelde mahsur kaldıklarını ve ne gidebildiklerini ne de gelebildiklerini anlatıyor telefonla Silopi’yi arayıp konuÅŸtuktan sonra.

Erbile uçuş

Mehmet Fatih Kayhan direkt uçuşlarla işlerini daha iyi takip edeceğini söylüyor.

Diyarbakır’dan Erbil’e uçacak TK-846 sefer sayılı uçağın ilk yolcuları siyasiler, iÅŸadamları ve bölgedeki Sivil toplum KuruluÅŸları’nın temsilcileri. Yolcuların beklentisi uçakta Kürtçe anonsun da yapılması. Ancak anons Türkçe ve Ä°ngilizce yapılıyor. Uçak havalandıktan sonra ekranlarda Erbil ile ilgili tanıtıcı bilgiler dönmeye baÅŸlıyor. Erbil’de yatırımları bulunan iÅŸadamı Mehmet Fatih Kayhan bu seferin kendisi için çok önemli olduÄŸunu anlatıyor.

Diyarbakır-Erbil seferinde Erbil'i tanıtan film ve bilgiler uçağın ekranlarına yansıtıldı.

“Diyarbakır’da yaşıyorum ve Erbil’de iki ayrı iÅŸyerim var. Karayolu ile gittiÄŸimde kapıda 18 saat beklediÄŸimi bilirim. Bazen iÅŸliyor, bazen sıkıntı oluyor ve yol eziyete dönüşüyor. Vallahi gitmem gerektiÄŸi halde yolu düşünüp gitmediÄŸim zamanlar oldu. Erbil Kürtlerin Ä°stanbul’udur. Sürekli gidilen bir nokta. Bu seferlerin baÅŸlaması çok iyi oldu. Ancak ÅŸimdi en büyük sıkıntı vize. Devletimiz Irak’a terör olaylarının artması sonucu vize uygulamaya baÅŸladı. Güvenlik kaygılı bir uygulama. BaÅŸvuranlar bir iki ayda ancak konsolosluÄŸumuzdan vize alabiliyor. EÄŸer vize olmazsa bu uçaklar dolup taÅŸar.”

‘Dört hafta bekledim’

Hogir T.E. bu vizeyi alabilmek için dört hafta beklemiş.

Vize meselesinin maÄŸdurlarından olduÄŸunu söyleyen Hogir T.E. adının tamamının yazılmasını istemiyor. Dubai, Irak ve Türkiye üçgeninde sürekli yollarda olan Hogir bu talebini ‘vizede sıkıntı çıkarırlarsa’ diye gerekçelendiriyor. Çünkü Türkiye’nin Erbil BaÅŸkonsolosluÄŸu’na vize için yaptığı baÅŸvuru tam iki ayda, üstelik aracılara 1200 dolar ödedikten sonra sonuçlanmış.

“Ben soÄŸutma sistemleri üzerine çalışıyorum. Dubai, Ä°stanbul ve Erbil’de iÅŸyerim var. Türkiye’ye gelebilmek için vize baÅŸvurusunda bulundum. Ä°stenen evrakları eksiksiz teslim ettim. Ama bir türlü çıkmadı. Sonra bir aracı firma iÅŸimi yapabileceÄŸini söyledi. Karşılığında da 1200 dolar istedi. Yapmasam iÅŸlerim kalacak, mecburen kabul ettim. Ä°nsanlar kuyrukta ve çok maÄŸdur oluyorlar. Diyarbakır’a uçak seferleri de baÅŸladı. Bu vizenin kaldırılmasını istiyoruz.”

Ürdün örneği

Hogir, kaçak göçmen ve teröristlerin ülkeye girişlerinin engellenmesi amacıyla Şubat ayında uygulanmaya başlanan kaşe vizesi uygulamasına son verilmesinin yarattığı sıkıntının Ürdün örneği ile aşılabileceğini de ekliyor sözlerine.

“Ãœrdün’de vize uyguluyor Irak’a. Ama Kürt bölgesini muaf tutuyor. Öyle olunca sıkıntı yaÅŸanmıyor. Türkiye Irak’a vize uygulamasını sürdürebilir ancak Kürdistan’ı bunun dışında tutarsa pek çok insan maÄŸdur olmaktan kurtulacaktır.”

Ä°lk sefer merasimi

Türk Hava Yolları’nın TK-846 Ordu uçağı Batman, Şırnak ve Duhok güzergâhı üzerinde yaklaşık 45 dakikalık uçuÅŸtan sonra Erbil Hava Alanı’na indi. Ucak aprona girerken bir havacılık geleneÄŸi olan ilk uçuÅŸ merasimiyle karşılandı. Pistin sağına ve soluna yerleÅŸtiren iki itfaiye aracı uçağın üzerine su sıktı. Erbil Valisi Nevzad Hadi’nin karşıladığı ilk yolcular ilk uçuÅŸu VÄ°P salonunda pasta keserek kutladılar. Vali Nevzad Hadi grubu ‘başımızın gözümüzün üzerine geldiniz’ diye karşıladı. Bu ifadeye pek çok Erbilli sahip çıkıyor. Diyarbakır’dan Erbil’e direkt uçuÅŸlar hep beklenen bir ÅŸeymiÅŸ.

Erbil’de bir Diyarbakırlı

Evin Aslan Pertev Kürtçe anons istiyor.

Evin Aslan Pertev iki yıldan beri iki kızıyla birlikte Erbil’de yaşıyor. Bir müteahhitlik firmasında çalışan Pertev’in eÅŸi Mardin’de. Türk Hava Yolları’nın direkt Erbil seferine en çok sevinenlerden birisi de o. Çünkü artık hafta sonlarını bile eÅŸiyle birlikte geçirebilecek.

“EÅŸim Mardin’de biz buradayız. Çocuklar okula gidiyor ve uzun süreli ayrılamıyoruz buradan. EÅŸimin de iÅŸleri nedeniyle böyle bir ÅŸansı yok. Çünkü gidelim dediÄŸimizde gidiÅŸ dönüş iki gün yol sürüyordu. Hem yol risk taşıyabiliyor hem de sınır kapısında saatler boyunca bekliyorsunuz. 20 saat bekleyenler var. Ama ÅŸimdi hafta sonu tatiline bile gidebiliriz. Çok sevindik direkt uçuÅŸlara. EÅŸim de aradı haber verdi artık o da rahatlıkla gelip gidebilir.”

‘Kürtçe anons’

Evin Aslan Pertev’in yeni baÅŸlayan uçuÅŸlar için iki isteÄŸi var. Biri vize sorununun halledilmesi diÄŸeri de Kürtçe anons.

“Uçaklarımızda Kürtçe anons duymayı çok isteriz. Sonuçta Kürt bölgesine çalışıyor ve yolcularının çoÄŸu Kürt olacak. BaÄŸdat ile yaÅŸanan sıkıntılar ve IŞİD’in buraları iÅŸgal etmesi nedeniyle Erbil sıkıntılı günler geçiriyor. Ticaret ve inÅŸaatlar durma noktasında. Uçak seferlerinin buralara hareket kazandıracağını düşünüyorum. Bir süre sonra haftada üç sefer yetmeyecektir. Ancak bu vize sorununun halledilmesi gerekiyor. EÄŸer kolaylık saÄŸlanırsa ticaret ve sosyal hayat daha fazla geliÅŸecektir.”

Erbil sokaklarında hemen herkes Diyarbakır'dan yapılan uçuşlardan memnun ancak vize uygulamasından şikayetçi.

‘Aa Diyarbekr’

Erbil sokaklarında Diyarbakır’dan yeni baÅŸlayan uçuÅŸları öğrenen pek çok kiÅŸi aynı tepkiyi veriyor. ‘Aa Diyarbekr’ diye reaksiyon gösteren neredeyse herkes en yakın zamanda Diyarbakır’a gitmek istediÄŸini söylüyor. Tabi vize meselesine vurgu yaparak. Diyarbakır’da ise havaalanının yeni terminal binasından sonra ilk kez uluslararası uçuÅŸlara baÅŸlaması bu uçuÅŸun da Erbil’e gerçekleÅŸmesi çok konuÅŸulan konuların başında geliyor. Sırada 1 Mayısta baÅŸlayacak olan Kıbrıs direkt uçuÅŸları var.

Kaynak: Al Jazeera