Dokunulmazlıkta iki çekince

"Biz karar verdiğimiz, söz verdiğimiz hiçbir konuda geri adım atmadık. Bu konuda da süreci derhal başlatma talimatını arkadaşlara verdim."

BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu bu sözleri, CHP’nin dokunulmazlıkların kaldırılması konusundaki Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi ile tüm dosyaların yargıya gönderilmesi teklifine olumlu yanıt vermemesinin ardından söyledi. Birkaç saat içinde de Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi teklifi için AK Partili milletvekillerinin imzası alınmaya baÅŸladı. 317 milletvekili olan AK Parti, 184 imza ile Anayasa deÄŸiÅŸiklik teklifini Meclis BaÅŸkanlığına sunabilecek.

Harekete geçilmiş olmasına karşın, dokunulmazlıkların kaldırılması konusunda AK Parti kulislerine iki endişe hâkim.

Anayasa Mahkemesi’nden gelebilecek iptal riski

Bunlardan birincisi Anayasa Mahkemesi’nden gelebilecek bir iptal kararı. AK Partinin özellikle hukukçu bazı milletvekilleri partinin ortaya koyduÄŸu teklifin, hakkında dosya bulunan milletvekillerinin ‘savunma hakkını’ elinden aldığına iÅŸaret ederek, bunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi riski taşıdığı görüşünde. Bu konuda, Meclis İç Tüzüğü’nün ‘Savunma Hakkı’ baÅŸlıklı 134. maddesine iÅŸaret ediliyor.

“MADDE 134

Dokunulmazlığının kaldırılması istenen milletvekili isterse hazırlık komisyonunda, Karma Komisyonda ve Genel Kurulda kendini savunur veya bir üyeye savundurur. Savunma için çaÄŸrıda bulunulan milletvekili davete uymazsa evrak üzerinde karar verilir. Son söz her halde savunmanındır.”

AK Parti’nin teklifine göre ise, Anayasa'nın 83. Maddesi uygulanmayacak. Yani , "Seçimden önce veya sonra bir suç iÅŸlediÄŸi ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez ve yargılanamaz" hükmü uygulanmayacak. Kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihten itibaren 15 gün içinde, Anayasa ve Adalet Komisyonu Ãœyelerinden Kurulu Karma Komisyon BaÅŸkanlığında, TBMM BaÅŸkanlığında, BaÅŸbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemi hakkında düzenlenen dosyalar, yetkili mercilere iade edilecek. Dosyaların doÄŸrudan yargıya iade edilmesi durumunda hakkında dosya bulunanlar Meclis’te savunma hakkını kullanmamış olacak.

Bazı AK Partililer, haklarında dosya bulunanların, Anayasa’nın 85. maddesine göre 7 gün içinde Anayasa Mahkemesi’ne baÅŸvurma hakları olduÄŸuna dikkat çekiyor. Anayasa’nın 85. maddesi şöyle:

“MADDE 85 - (DeÄŸiÅŸik: 23/7/1995- 4121/10 md.)
Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliÄŸinin düşmesine 84 üncü maddenin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiÅŸ olması hallerinde, Meclis Genel Kurulu kararının alındığı tarihten baÅŸlayarak yedi gün içerisinde ilgili milletvekili veya bir diÄŸer milletvekili, kararın, Anayasa'ya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa Mahkemesi'ne baÅŸvurabilir. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini on beÅŸ gün içerisinde kesin karara baÄŸlar.”

Dolayısıyla, Anayasa Mahkemesi’nin milletvekillerinin baÅŸvurusu üzerine ya da CHP’nin Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinin iptali için baÅŸvurması halinde bir iptal kararı verebilmesi ihtimalini risk olarak deÄŸerlendiriyor. Al Jazeera’ye konuÅŸan bazı AK Partililer, “Böyle bir karar çıkması halinde konu uzun süre daha kamuoyu gündeminde kalır ve zaman kaybedilir” yorumunu yaptı. Milletvekilleri, CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan kadar seçmenlerden de daha fazla zaman kaybedilmemesi baskısı olduÄŸunu belirtiyor.

'Paralel' riski

AK Parti kulislerinde konuÅŸulan ikinci risk ise ‘paralel hâkim ve savcı riski”. AK Parti dokunulmazlıkların kaldırılması için harekete geçmeden önce kendi milletvekilleri hakkında hazırlanan dosyaları da ayrıntılı olarak inceledi. Dosyaların büyük bir kısmının sıkıntı yaratmayacağı hesabı yaptı. Ancak ÅŸimdi ‘ya bu dosyalar paralel tarafından farklı ÅŸekilde kullanılırsa, beklenmeyen sonuçlar ortaya çıkarsa’ endiÅŸesi dillendiriliyor.

AK Parti 17 – 25 Aralık soruÅŸturmasından sonra, Fethullah Gülen Cemaati tarafından devlet içerisinde ‘paralel yapı’ olarak tanımladığı bir yapılanma olduÄŸu görüşünde. Bu nedenle açılmış davalar ve Milli Güvenlik Kurulu’nda alınmış kararlar, hatta Paralel Yapı ile Mücadele Kurulu var.

Doğu - Güneydoğu milletvekillerinin itirazı

Dokunulmazlıklar konusu HDP milletvekilleri ile birlikte gündemdeki yerini üst sıraya taşıdı. HDP Van milletvekili TuÄŸba Hezer’in Ankara Merasim Sokak’ta 29 kiÅŸinin hayatını kaybetmesine neden olan teröristin taziyesine gitmesi bardağı taşıran son damla olarak deÄŸerlendirilmiÅŸti. AK Parti içinde ‘terörle baÄŸlantılı suçlar’ kapsamında öncelikle HDP’li milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması gündeme geldiÄŸinde ise DoÄŸu ve GüneydoÄŸu milletvekillerinin büyük bir kısmı buna karşı çıktı. Bu milletvekilleri, sadece HDP’lilerin dokunulmazlığının kaldırılmasının bu isimleri birer ‘kahraman’ haline getirebileceÄŸini, HDP’nin bunu kullanacağı uyarısı yaptı. Daha sonra geliÅŸtirilen tüm dosyaların yargıya intikali ise ‘daha iyi bir çözüm’ olarak deÄŸerlendirilmiÅŸti.

Ancak ÅŸimdi tablo tekrar deÄŸiÅŸebilir.

AK Parti’nin Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinin referanduma gidilmeden kabul edilebilmesi için MHP’nin desteÄŸi yeterli deÄŸil. Ancak CHP’den de destek gelmesi halinde, referandum aralığı olan 330 – 367 aşılabiliyor.

CHP’den desteÄŸin gelmesinin zorluÄŸunu deÄŸerlendiren AK Parti, MHP’li Oktay Vural’ın sürpriz dokunulmazlık ziyaretinin ardından Grup Yönetim Kurulu toplantısında yol haritasını ele aldılar. Toplantı sonunda, Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinin riske girmesi halinde, ilk formüle dönülmesine karar verildi. Yani mevcut prosedür iÅŸletilecek. Yani, “terör suçları ve halkta infial yaratan eylemler" kriteri doÄŸrultusunda dokunulmazlık dosyaları ayıklanarak, hazırlık komisyonları oluÅŸturulacak. Karma Komisyon’da görüşülecek olan dosyalar Genel Kurul’a getirilerek milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırılacak.

Kaynak: Al Jazeera