Dışişleri'nden İsrail'le 'uzlaşma' açıklaması

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu ile İsrail Başbakanı'nın Özel Temsilcisi Joseph Ciechanover ve İsrail Milli Güvenlik Konseyi Başkan Vekili Jacob Nagel'in başkanlıklarındaki Türk ve İsrail heyetleri bugün Londra'da biraraya gelmiştir" denildi.

Açıklamaya şöyle devam edildi:

"Heyetler, mutabakat metninin nihai hâle getirilmesi ve farklılıkların giderilmesi yönünde ilerleme sağlamışlar ve anlaşmanın çok yakında gerçekleştirilecek bir sonraki toplantıda sonuçlandırılması hususunda uzlaşıya varmışlardır."

Cumhurbaşkanı Erdoğan Washington'da Brookings Enstitüsü'nde düzenlenen panelde Türkiye-İsrail ilişkileri hakkında, "Temenni ederim ki, nisan ayı ortasında tarafların yapacağı görüşmelerle buradan olumlu bir neticeyi sağlayabiliriz" demişti.

Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu da, Türkiye ile Ä°srail arasında yakında bir görüşme daha olacağını ve bu görüşmenin iki ülke iliÅŸkilerinin düzelmesi için olumlu sonuçlar doÄŸuracağını ümit ettiÄŸini söylemiÅŸti.

'Normalleşme görüşmeleri' sıklaştı

Mavi Marmara saldırısı sonrası iki ülke arasındaki diplomatik iliÅŸkiler maslahatgüzar seviyesine gerilemiÅŸti. BaÅŸbakan Netanyahu'nun Mart 2013'te iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için Türkiye'nin ilk ÅŸartı olan resmi özür dilemesinin ardından iki ülke arasında görüşmeler baÅŸladı. 

Haziran 2015'te Dore Gold ve Feridun SinirlioÄŸlu'nun Roma'da bir araya gelmesinin ardından heyetler arası görüşmeler sıklaÅŸtı. Gold-SinirlioÄŸlu görüşmesinin ardından konuÅŸan DışiÅŸleri Bakanı ÇavuÅŸoÄŸlu "Ä°liÅŸkilerin normalleÅŸmesi adına iki ülkenin görüşmesi çok normal. Bir konuda anlaÅŸma saÄŸlandı. Ancak bizim istediÄŸimiz iki konuda top karşı tarafta. Biz onlardan cevap bekliyoruz" demiÅŸti. Netanyahu da Åžubat ayında “Tüm komÅŸularımızla normalleÅŸme isteriz fakat bu çift yönlü bir yoldur” açıklaması yapmıştı.

Åžubat ayında da Ä°srail ve Türkiye heyetleri, Ä°sviçre'nin Cenevre kentinde yeniden bir araya gelmiÅŸti.

Ablukayı kırmak için yola çıkmıştı

Gazze ablukasını kırmak için yola çıkan Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010’da uluslararası sularda Ä°srail’in düzenlediÄŸi ve dokuz Türk’ün öldürülmesiyle sonuçlanan saldırıdan sonra Ankara-Tel Aviv iliÅŸkileri kopma noktasına geldi.

Saldırının ardından Tel Aviv'deki büyükelçisini çeken Türkiye, iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için resmi özür, öldürülenler ve yaralananlar için tazminat ve Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılmasını ÅŸart koÅŸtu.

Mart 2013’te Netanyahu, o dönem baÅŸbakan olan ErdoÄŸan’ı telefonla arayarak özür diledi. Resmi özür yazılı olarak da açıklandı. Ardından Türkiye ile Ä°srail arasında Gazze ablukasının kalkması ve tazminat için görüşmeler baÅŸladı. Görüşmeleri Türkiye DışiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸarı Feridun SinirlioÄŸlu yürüttü.

Müzakerelerin sonuçlanmasına az kalmıştı

Åžubat 2014’e kadar Ä°srailli ve Türk yetkililer ÅŸartlarda uzlaÅŸmak için görüşmelerini sürdürdü. O dönemde Al Jazeera’ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, imzalanacak anlaÅŸmanın metninin neredeyse hazır olduÄŸunu söylemiÅŸti.

Aynı kaynakların verdiÄŸi bilgiye göre, iliÅŸkilerin normalleÅŸmesi için Türkiye’nin ikinci ÅŸartı olan tazminatın miktarıyla ilgili anlaÅŸmaya varılmıştı. Üçüncü ÅŸart olan Gazze ambargosunun kaldırılması konusunda da iki taraf birbirine yakınlaÅŸmıştı. Kaynaklar Netanyahu’nun o dönem iç politika endiÅŸeleriyle anlaÅŸmayı imzalamaktan kaçındığı bilgisini vermiÅŸti.

AnlaÅŸma imzalanamadan, Ä°srail’in Gazze’ye yönelik saldırısı baÅŸladı. Temmuz ayında baÅŸlayan ve bir aydan uzun süren saldırıda iki bine yakın Filistinli hayatını kaybetti. Bu saldırıyla birlikte görüşmeler tamamıyla durmuÅŸtu.

Kaynak: Al Jazeera