Haliç'in eski halinden eser kalmadı

Frenklerin tabiri ile "Golden Horn” yani "Altın Boynuz"…BoÄŸaz'ın güneyinden batısına doÄŸru uzanan Haliç, boynuza benzer yapısından dolayı bu ÅŸekilde adlandırılır. Åžimdilerde Ä°stanbul'un en gözde mekânları arasında. Åžehrin sakinleri evini Haliç kenarına taşımak isterken, çevresinde bir bir popüler mekânlar konuÅŸlanmaya baÅŸladı. Fakat Haliç, tarihi boyunca bugünkü kadar güzel deÄŸildi maalesef. Çok deÄŸil bundan 20 yıl öncesine dönüp baktığınızda, kokudan kıyısına yaklaÅŸamadığınız Haliç bir zamanlar, kimsenin yakınında oturmakistemediÄŸi bir muhitti.

Kötü kokusu çevre ilçelere yayılıyordu

Aslında Haliç için kötü günler, sanayi devriminin etkilerinin Osmanlı topraklarına girmesi ile baÅŸlar. Körfez civarına inÅŸa edilen fabrikaların atıkları, bu yıllardan itibaren Haliç suyunu kirletir. Sanayi atıklarına, 1950'li yıllarda yaÅŸanan yoÄŸun göç dalgasının olumsuz etkileri de eklenir. Plansız yapılaÅŸma ve konutlardan suya boÅŸalan evsel atıklarla birlikte Haliç'ten belirgin bir ÅŸekilde kokular yükselir. O kadar ki yaydığı kötü koku çevre ilçeleri dahi rahatsız eder. Artık Lale Devri'nde ÅŸiirlere konu olan, çevresinde eÄŸlencelerin düzenlendiÄŸi güzelim “Altın Boynuz” yeriniinsanların yakınından geçmek istemediÄŸi bir su birikintisine bırakır.Bir zamanlar seyretmeye doyum olmayan Haliç, Ä°stanbulluların hatırlamak istemedikleri, bilakis ‘kurutulsun' diye direttikleri çözümsüz bir soruna dönüşür.

Bilim insanları “Kurutup park yapalım” dedi

Sandalların çamur birikintileri sebebiyle yol alamadığı, deniz canlılarının yok olduÄŸu Haliç'in bu kötü hali, dönemin Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile deÄŸiÅŸmeye baÅŸlar. Biliminsanlarının“Burası kurtarılamaz, üzerini doldurup park yapalım” dediÄŸi Haliç için ilk adım 1980'lerde atılsa da, dönüm noktası 1996 yılı olur. Temizlik çalışmaları ile önce pis kokudan arındırılan Haliçdaha sonra çamurda temizlenir. Hummalı ve titiz adımlar sonrasıkörfez, adeta eski Haliç gibi selamlar Ä°stanbulluları. Bugün gelinen noktada ise Lale Devri'nin sembollerinden KancabaÅŸ kayıkları geçtiÄŸimiz yıl Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Kadir TopbaÅŸ'ın talimatıyla yeniden Haliç'in masmavi sularında süzülmeye baÅŸlar.

5 milyon metreküp çamur çıkarıldı

İstanbul'un gözbebeği Haliç, bir daha o kötü günlerine dönmesin diye temizlik çalışmaları bugün dahi devam ediyor. 1996 yılı öncesine kadar Sütlüce ve Balat civarında oturanlar için hayatın yaşanmaz bir halegeldiğini anlatıyor İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Mustafa Tahmaz. O dönem, Haliç'in ihya olacağına kimsenin inanmadığını ifade eden Tahmaz, temiz çalışmalarının ilk etabında yaklaşık 5 milyon metreküp çamur çıkarıldığını söylüyor.

Haliç'te yunus balığı

Eskiden olduğu gibi Haliç'teşimdiler yunus balığı dahil, deniz canlılarının yeniden hayat bulduğunu dile getiren Tahmaz, suya hiçbir kimyasal atığın bulaşmadığının altını çiziyor. 2004 sonrasında yaptıkları ölçümler neticesinde Haliç'te bazı bölgelerde sığlaşma tespit ettikleri vurgulayan Tahmaz, "Sığlaşmadan dolayı çamurun yoğunlaştığı yerlerde, ekiplerimiz sürekli çalışıyor. Boğaz'ın temiz suları da iki dere vasıtasıylaHaliç'e dökülüyor. Derelerden gelen çamurlar Haliç'in çeşitli yerlerinde birikme yapıyor. Biz bu şekilde çamurlaşma olan yerleri tespit ediyoruz ve onları bertaraf sahasına taşıyoruz" diye anlatıyor son çalışmaları.

Günde 50 bin metreküp çamur çıkartılıyor

Haliç'i günde ortalama 50 bin metreküp civarında çamurdan arındırdıklarını söyleyen Mustafa Tahmaz, yeni hazırladıkları proje kapsamında bilgisayar programlı bir makine yardımıyla, dip sulardaki çamurların daha sağlıklı tespit edilebileceğini dile getiriyor. Haliç'in eski günlerine geri döndüğünü vurgulayan Tahmaz, "Haliç'in temizliğini balık çeşitliliğinden de anlayabiliyoruz. Balıklar artık Haliç'te yaşayabiliyor. Ve Haliç artık hiç kokmuyor. Kağıthane Deresi'ne gelen su Haliç'e basılıyor. Sürekli bir sirkülasyon oluyor. Dolayısıyla temizlik açısından Haliç'le ilgili hiç bir problem yok.Haliç İstanbul'un göz bebeği, biz de Haliç'e gözümüz gibi bakıyoruz" diyor.