Davutoğlu: AB ile Kayserili pazarlığı yaptık

Hürriyet'ten Akif Beki'nin haberine göre; Brüksel'de yapılan AB-Türkiye zirvesinde mülteci krizini çözmek üzere getirdiÄŸi yeni önerilerle Avrupa liderlerini ÅŸaşırtan BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, Belçika dönüşü uçakta görüşmelerin perde arkasını anlattı. Bazı açıklamaları şöyle:

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Brüksel'den dönüş yolunda uçaktaki gazetecilere konuştu, uzun ve gergin zirvenin perde arkasını anlattı. İş neden bu kadar uzadı, kritik saatlerde kapalı kapılar arkasında hangi tartışmalar yaşandı, Türkiye'nin mülteci krizine çözüm önerilerini AB liderleri nasıl karşıladı? İşte ayrıntılar:

-Sonuçtan memnun musunuz?

Ä°yi bir süreç oldu. Sıkıntılı bir zirve olacak kanaati hâkimdi... Bu tür durumlarda beklenmedik hamle karşı tarafı normalde alamayacağı kararlara yöneltebilir. ArkadaÅŸları giderken burada topladım. Onları dinledikten sonra 12 maddelik bir plan söyledim. AB'nin yapacakları, bizim yapacaklarımız. Zaten (Almanya BaÅŸbakanı Angela) Merkel ile (AB Dönem BaÅŸkanı Hollanda BaÅŸbakanı) Rutte ile ‘AkÅŸamdan buluÅŸalım' diye konuÅŸmuÅŸtuk. AkÅŸam 09.00'dan gece 03.00'e kadar altı saat görüştük... Böyle bir hamle beklemiyorlardı. Mülteci geçiÅŸini 6 binden 1.800'e düşürdük ama bu da büyük rakam, ayda 60 bin kiÅŸi demek neredeyse. Ertesi sabah (önceki gün) önce AB Parlamentosu BaÅŸkanı Schulz, AB Komisyon BaÅŸkanı Juncker ile bir araya geldik. Sonra (Yunanistan BaÅŸbakanı) Çipras ile görüştük ve zirveye gittik. Yeni formül ortaya çıkınca Merkel ‘Akışı deÄŸiÅŸtirelim' dedi. Onların kendi konseylerini yapma ihtiyacı oldu, 12 maddelik planı kendi konseylerine kabul ettirmek için. (Öğle) Yemekte bir araya geldik, 28 lidere ne düşündüğümü anlattım, onlar sorular sordu, ben cevaplarını verdim. Sonra bir ara verdik, bu sefer onlar kendileri 28 konsey üyesi toplandı.

MERKEL Ä°LE MESAJLAÅžTIK

Akşam yemek yiyecektik, (konsey toplantısı) o kadar uzun sürdü ki, 07.00'de (19.00) yemeğe oturacakken, onların 11.00'e (23.00) kadar görüşmeleri sürdü. İlginçtir, Merkel'le de arada telefondan mesaj gönderiyoruz toplantıya ilişkin.

Bir kere burada iyi olan 4.5 ay öncesine göre Türkiye, AB iliÅŸkileri bir baÅŸka düzleme geldi. Mülteci meselesi Türkiye'nin Avrupa için önemini gösterdi. Beklemedikleri hamle ne oldu? DediÄŸimiz ÅŸu: ‘Gerçekten bizim için de ağır yük olmaya baÅŸladı mülteciler.' Bir kere yol bulduÄŸunu anlayınca. Gidiyor bir Afganistanlı sadece Suriyeli deÄŸil, Yunanistan tarafına geçiyor, akrabasına telefon ediyor, ‘Åžuraya gidersin, ÅŸuradan bot alırsın, Yunanistan tarafına geçtin mi… şöyle yapacaksın.'

AB DE MÃœLTECÄ° ALACAK

Suriye krizinden bağımsız olarak, Türkiye'nin mülteci çeken durumu oldu. Öyle bir karar alalım ki, mültecilerin istismar edilmesini engellesin, ama Avrupa'nın mültecileri alma sorumluluğunu ortadan kaldırmasın. Türkiye'nin mülteci sayısını da arttırmasın. Dediğimiz şey şu: Biz Ege'de yakalanan mülteciyi Suriyeli değilse ülkesine göndeririz. Suriyelileri de kampa koyarız. Bunun karşılığı bizim aldığımız her Suriyeli için bir başka Suriyeliyi mülteci olarak Avrupa'ya alırsınız.

-Nasıl seçilecek?

Onu AB yapacak. Aralarında zaten bir kota dağılımı var. Böylece, ‘Ege üzerinden ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya gidebiliriz' ümidini kırmış oluyoruz. Giden herkesi geri alıyoruz. Ayda 10 bin kiÅŸi geri aldık. Bunun 5 bini Suriyeli deÄŸil, o 5 bini geri göndereceÄŸiz ülkelerine. Geri kalan 5 bini kampa alacağız. 5 bin mülteciyi de AB mülteci olarak alacak. Türkiye'deki mülteci sayısında artış olmayacak, ama Avrupa'ya gidiÅŸler düzenli olacak. Yolda sersefil olmayacaklar.

Madem geri kabul ederken hazirandan önce baÅŸlatıyoruz, zaten yapmak zorundayız… O vakit, vize serbestisini hazirana alalım. Ekimde olacaktı, geri kabulü ÅŸimdi baÅŸlatacağız, 1 Haziran'a çekelim. Açıkçası Merkel orada liderlik gösterdi.

KAYSERÄ°LÄ° PAZARLIÄžI

Biz ilk 3 milyarı, bir yıl içinde demiÅŸtik. Onlar da iki yıl için ısrar ediyordu.‘Yeni bir boyut getirdik, bütün masraflar artacak, 3 milyar daha istiyoruz' dedim. ‘Geri kabulden kaynaklanan bütün masrafları da siz vereceksiniz' dedim. Diyelim, Ege Denizi'nden bin kiÅŸi bunların havayolu ile memleketlerine gönderilmesi sırasındaki masraflar da size ait. Kayserili pazarlığı iyi oldu. Artı üç milyar Euro yani. Onlar bunu açıklamalarında zikretmediler, çünkü bunun için zirve kararı lazım; 18 Mart'a hazırlık yapmaları lazım. 2018'e kadar 6 milyar olacak. Ayrıca beÅŸ fasıl var; 15, 23, 24, 26, 31'inci fasıllar açılsın. Bu da tabii önemli. Hollanda dönem baÅŸkanlığı boyunca bu beÅŸ faslın açılmasını bekledik. Rumlar direniyor ama 23, 24'ü kesin açarız diÄŸerlerinden kaçmak istiyorlar… Tabii bunların hepsi 18 Mart'ta AB Konseyi'nde görüşülüp nihai karara baÄŸlanacak orada da görmemiz lazım.

MUHALEFETE ÇAĞRI

Haziran itibarı ile vize bitecek… Buradan bir çaÄŸrı yapıyorum muhalefete, haziranda vatandaÅŸların vizesiz gidebilmesi için 9 kanunun çıkmasının engellememesi gerekiyor. (CHP lideri) KılıçdaroÄŸlu ve (MHP lideri) Bahçeli ile konuÅŸtuÄŸumda vize muafiyeti için ‘gerekli desteÄŸi veririz' demiÅŸti. Biz bunu martta nisanda çıkartırsak, Mayıs 1'de Avrupa Konseyi raporunu hazırlayıp Konsey'e sunacak, Konsey de AB Parlamentosu'na sunacak. AB Parlamentosu BaÅŸkanı ile bunun için görüştüm, o da bize ‘1 Mayıs'ta gelirse, hazirana yetiÅŸtiririz' dedi. Sonra da her üye ülkenin parlamentosunda onaylanıyor. Bizim hızımız burada önem taşıyor. Tarihi bir dönüm noktası. Ä°nÅŸallah ilk uçağı vizesiz bir ÅŸekilde kaldırırız. Kendi içlerinde bir anda bir iç tartışma da doÄŸdu. Kıbrıs Rum kesiminin üzerine de ciddi bir ÅŸekilde gitmek zorunda kaldılar.

-AB mültecileri Türkiye'den mi alacak?

Türkiye'den.

-Mülteciler için istasyon olmaz mıyız?

Alınacak mülteciler 29 Kasım 2015'ten evvel gelenler. Dolayısıyla bundan sonra gelenler için geçerli değil. Deniz yoluyla kaçanların bir daha Avrupa'ya girmeleri de zorlaşacak. Mesele kaçak mülteciyi caydırmak, bekleyen mülteciyi teşvik etmek ki herkes beklesin.

-Kimlerin gideceğine nasıl karar verilecek?

Öyle seçilip de en eğitimliler oraya gidecek, geri kalanları Türkiye'de kalacak diye bir şey yok. Türkiye'nin de içinde olacağı bir süreçle olacak bu. Bunda da anlaştık.

GÜVENLİ BÖLGE DE AB BELGESİNE GİRDİ

-Sınırın öbür tarafında güvenli bölge gündeme geldi mi?

Ä°ki önemli geliÅŸme oldu. Bir gün önce Merkel ile görüşmüştük, Merkel'in (Rusya Devlet BaÅŸkanı) Putin'le görüşmeleri oldu. Merkel, Ä°talya, Ä°ngiltere, Fransa BaÅŸbakanı ve Putin, video konferans yaptılar. Detaylarını anlattı. Obama ile görüşmüşler onu da anlattı. Puzzle'ı birleÅŸtirince baÅŸka geliÅŸmeler dikkat çekti. Merkel “Yarın oturup ayrıca 5 ülke Suriye'deki durumu da konuÅŸsak, ateÅŸkes vesaire.” Onun üzerine, biz beÅŸ ülke, toplantı yaptık. Metne de... Bazıları tam güvenli bölge ifadesine itiraz etti, ama güvenli bölge anlamı veren bir yazımı oraya ekledik. Bu da ilk defa AB metinlerine girdi.