'Türkiye çözümü İsrail'de arıyor'

srail, Filistin üzerindeki işgal ve ambargoyu sürdürürken, bu süreçlerde en sert tepkiler Türkiye'den gelmişti. Mavi Marmara baskınından sonra da Türkiye-İsrail ilişkileri bir çıkmaza girmişti. Son dönemlerde İsrail ile Türkiye arasında anlaşma zeminlerinin aranması, İsrail basınında yer buldu.

The Jerusalem Post gazetesinde yer alan siyasi analiz ÅŸu ÅŸekilde:

Mısır ile kavgalı olan Türkiye kendini Rusya ve Ä°ran'la bir çatışmanın ortasında buldu ve daha sonra NATO-ABD safındaki pozisyonunu kaybetti. 

Ä°srail ve Türkiye 6 yıl önce Mavi Marmara olayı ile baÅŸlayan diplomatik krizlerine yakın bir zamanda son verdiklerini açıklasalar dahi, iki ülke arasındaki iliÅŸkiler eskisi gibi olmayacaktır. On yıl öncesine kadar iki ülke arasında olan güvenlik ve istihbarat alanındaki altın çaÄŸ geri gelmeyecektir. 

Türkiye, insansız uçak, istihbarat sistemleri, tank ve uçak parçaları üreten İsrail güvenlik endüstrisi için büyük ve oldukça önemli bir pazardı. Yıllarca Mossad ve Türk İstihbarat Teşkilati MİT arasında ciddi bir işbirliği vardı. Ortak toplantılar düzenleniyor, her iki ülkenin durumu değerlendiriliyor ve bilgi alışverişi yapılıyordu.

Bu işbirliği 1958 yılında Şah dönemindeki İran istihbaratı, Mossad ve Türk İstihbaratı arasında bir pakta dayanıyordu. İsrail'de bu Pakta "Clil" yani "tamamlanmış şey" deniyordu.

Bu iliÅŸkilerin bozulması ise 2002'de Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın iktidara gelmesi, baÅŸbakan oluÅŸu ve cumhurbaÅŸkanlığına ulaÅŸan süreçte gerçekleÅŸti. Ä°liÅŸkilerin daha da bozulması ise Mavi Marmara olayından sonra yaÅŸanan tedrici bir süreç oldu. Ancak Mavi Marmara'dan sonra yaÅŸananlar güvenlik-istihbarat alanındaki iÅŸbirliÄŸinin kopmasına ve diplomatik krize sebep olsa da, ErdoÄŸan döneminde ticari baÄŸlar ve turizm geliÅŸti. 

Son süreçte ise iliÅŸkilerin tekrar iyiye dönmesi yönündeki adım da Ankara'dan geldi. ErdoÄŸan'ın savunma ve dış politikaları oldukça baÅŸarısız oldu. Kendini Osmanlı Ä°mpoaratorluÄŸunun müceddidi ve 21. yüzyılın modern sultanı olarak gördü. Türkiye'yi OrtadoÄŸu'nun en büyüğü olacak bölgesel bir güce dönüştürmek istedi ancak bunu baÅŸaramadı. 

Bunun sonucunda da ErdoÄŸan Suriye'de BeÅŸar Esad'ın gitmesini isterken. Türkiye kendini Suriye üzerinden Ä°ran ve Rusya ile çatışırken buldu. Müslüman KardeÅŸlere verdiÄŸi destek sebebiyle Mısır ile arası oldukça kötüleÅŸti. Irak ve Suriye'de dahil olmak üzere Kürt nüfusa karşı yürüttüğü savaÅŸla beraber NATO'daki etkisini ve ABD'nin yanındaki yerini yavaÅŸ yavaÅŸ kaybetti. Türkiye ÅŸuan hiç olmadığı kadar izole edilmiÅŸ ve yalnızlaÅŸtırılmış durumda. Türkiye'nin Yahudi devleti ile yakınlaÅŸma sebebi ise ABD ile gerilen iliÅŸkilerin Ä°srail üzerinden düzeltilmesini istemesi. Tabi bunun yanında bir de Rusya'ya bağımlılığı azaltmak için Ä°srail doÄŸalgazına duyduÄŸu ihtiyaç da var. 

Ä°ki ülke arasında Mavi Marmara olayından kaynaklı sorunların çoÄŸu aşılmış durumda. Netanyahu 9 Türk vatandaşının hayatını kaybettiÄŸi bu hadiseden dolayı özür diledi ve hayatını kaybedenlerin ailelerine 25'er milyon dolar tazminat ödemeyi kabul etti. Türkiye Hamas'ın askeri kanat sorumlusu Salah Aruri'yi sınır dışı etti ve Mavi Marmara baskınını gerçekleÅŸtiren Ä°srail askerlerine açtığı davalardan da vazgeçmeyi kabul etti. Ancak en büyük sorun ise Gazze ve Hamas ile alakalı. Türkiye bir ayağının Gazze Åžeridi'nde olmasını istiyor. Savunma Bakanı MoÅŸe Ya'alon ise buna kesinlikle karşı çıkıyor. 

Anlaşma sağlanması ve krizin bitmesi halinde oluşacak ittifakın üç ayağı Türkiye-İsrail-Mısır olacak, stratejik olarak da Mısır, İsrail için şu an Türkiye'den çok daha önemli bir konumda.