Kırılgan 'ateşkes' nasıl işleyecek?

Rusya ve ABD’nin üzerinde uzlaÅŸtığı Suriye’de hasmâne tutumların sonlandırılması anlaÅŸması bu gece yarısı yürürlüğe giriyor.

BaÄŸlayıcılığı olan ateÅŸkes yerine ‘hasmâne tutumların sonlandırılması’ tabirinin tercih edildiÄŸi anlaÅŸmaya göre, Nusra Cephesi ve IŞİD’e karşı operasyonlar devam edecek.

Muhalifler,  IŞİD ya da Nusra’ya yönelik operasyon bahanesiyle Rusya ve rejimin kendilerini hedef alabileceÄŸinden endiÅŸeli.

Uluslararası Suriye Destek Grubuna dört görev

AnlaÅŸma metnine göre, aralarında Türkiye, Ä°ran, Suudi Arabistan gibi bölgesel güçlerin yanı sıra, küresel güçlerin de yer aldığı Uluslararası Suriye Destek Grubu’nun (USDG) oluÅŸturduÄŸu görev gücü ateÅŸkesle ilgili ÅŸu dört görevi üstleniyor:

IŞİD, Nusra Cephesi ve BM Güvenlik Konseyi’nin terörist ilan ettiÄŸi yapıların nerelerde olduklarının belirlenmesi,

Taraflar arasında oluşabilecek gerginliklerin hemen yatıştırılması için iletişim kanallarının kurulması, bunu hayata geçirmek için kırmızı hat kurulması,

Hasmâne tutumların sonlandırılması gerekliliÄŸine uyulmamasıyla ilgili iddiaların analiz edilmesi ve uymayan tarafların USGD’ye bildirilmesi.

Uymayan taraf anlaşmanın getirdiği korumadan faydalanamayacak

Herhangi bir tarafın ateşkese uymamakta ısrarlı olması durumunda USGD, söz konusu tarafı bu anlaşmadan çıkartabilecek. Bu durumda da ateşkesi ihlal eden taraf, anlaşmanın sağladığı korumadan mahrum kalacak.

Muhalifler, bu düzenlemenin kendilerine karşı kullanılmasından endiÅŸeli. Zira, Rusya’nın ya da rejimin saldırılarına devam etmesi durumunda herhangi bir yaptırımla karşılaÅŸmayacağını düşünüyorlar. Zaten Rusya da USGD üyelerinden biri. 

Muhaliflerin ve rejimin yükümlülükleri

AnlaÅŸmaya göre hem muhalifler hem de rejim Suriye’de siyasi çözümü öngören, kuÅŸatılmış bölgelere yönelik ablukaların kaldırılmasını isteyen BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına tam olarak uyacak.

Ayrıca her iki taraf da ateşkesi, daha fazla toprak kazanmak için kullanmaya çalışmayacak. İnsani yardım geçişlerine izin verecek. Saldırıya uğraması yalnızca meşru müdafaa amacıyla orantılı güçle karşılık verecek.

Rusya uyacak mı?

AnlaÅŸma açıkça Rejimin ve Rusya’nın hava bombardımanına son vermesi çaÄŸrısını da yapıyor. 

Rusya’nın bu anlaÅŸmaya uyup uymayacağı tartışma konusu. Geçen yıl Åžubat 2015’de Ukrayna’da hasmâne tutumların sonlandırılmasını öngören Minsk 2 anlaÅŸması yapılmıştı. Ancak Rusya’ya baÄŸlı gruplar, düşmanlıklarına devam etmiÅŸ, Ukrayna güçleri de karşılık verince Rusya, Ukrayna’yı suçlamıştı.

Suriye’de ateÅŸkes öngören anlaÅŸma da rejimle birlikte hareket eden unsurlar diyerek üstü kapalı bir biçimde olsa da  Hizbullah ya da Ulusal Savunma milislerine iÅŸaret ediyor ama bu güçlerin ne yapacağının belli olmaması da ayrı bir endiÅŸe konusu.

Kaynak: Al Jazeera