'Rusya saldırılarını durduracak mı?'

Türk DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Suriye Destek Grubu’nun Münih’te yaptığı toplantıda aldığı kararlarla ilgili ilk kez açıklama yaptı. Toplantı sonrası bir yorum yapmadan salondan ayrılan ÇavuÅŸoÄŸlu, bir gün sonra yaptığı açıklamada alınan kararların uygulanabilmesi için Rusya’nın bombardımanının durması gerektiÄŸini söyledi:

“DAEÅž ve El Nusra, ikisi de terör örgütü. Ama Rusya bugüne kadar 'terör örgütleriyle mücadele ediyorum' diyerek daha çok muhalafete saldırdı ve saldırıların yüzde 88'i muhalefete yönelikti. Dün akÅŸam dahil. Azez'den yine destek verdi. 'Terörler mücadele ediyorum' diye Rusya bu bölgelerde saldırılarını devam ettirirse çatışmalar da durdurulamaz, ateÅŸkes de saÄŸlanamaz. Ä°nsani yardımlar da etkili bir ÅŸekilde ulaÅŸtırılamaz.''

Münih’te yapılan ve ABD, Rusya, Katar, Suudi Arabistan, Ä°ran, Irak, Almanya, Fransa, Ä°ngiltere, Mısır ve Türkiye’nin de katıldığı Suriye toplantısında, Cenevre’de masaya geri dönmek için muhalefetin taleplerinden biri olan ve BMGK kararına konu olan ateÅŸkes konusunda uzlaşılamadı. Onun yerine ‘saldırıların ve ÅŸiddetin durdurulması’ formülü ortaya çıktı. Bir hafta içinde tüm tarafların saldırılarını durdurmasına, bunu izlemek için de ABD ve Rusya öncülüğünde bir heyet oluÅŸturulmasına karar verildi. Ancak kararın Nusra ve IŞİD’i kapsamaması konusunda mutabık kalındı.

İnsani yardımların da kuşatma altındaki yedi bölgeye birkaç gün içinde ulaştırılması, bunun için de sahadaki gruplar üzerinde etkili ülkelerin temsilcileri ve BM yetkililerinden oluşan ayrı bir heyetin kurulmasına karar verildi.

Cenevre’de 25 Åžubat’ta yeniden baÅŸlaması planlanan müzakerelere ara verilmesine sebep olarak Rusya'nın hava saldırıları, rejim güçleri, Hizbullah ve Ä°ran'ın desteÄŸiyle karadan saldırıların devam etmesini gösteren ÇavuÅŸoÄŸlu, ''Saldırılar devam ederken anlamlı müzakerelerin devam etmesi söz konusu  deÄŸildi. Yine 3 Åžubat'ta müzakerelerin devam etmemesinin baÅŸka bir sebebi de insani yardımların önündeki engeller kalkmamıştı. Dün bunun üzerinde uzun uzun durduk''' diye konuÅŸtu:

''Umarım önce çatışmaların durdurulması sağlanır. Bir hafta gibi bir süre öngörülüyor. Muhalefet arazideki güçlerle de görüşecek. Umarım kalıcı bir ateşkese dönüştürülür. Çatışmalar durdurulur. Ondan sonra da müzakereler başlar, çözüme giden müzakereler. Siyasi çözüm en gerçekçi ve kalıcı çözümdür.''

‘Rusya saldırılarını durduracak mı?’

Bakan Çavuşoğlu Suriye'de siyasi dönüşümün gerekliliğine işaret ederek, bunun için Beşar Esed'in gitmesi gerektiğini vurguladı:

''Muhalefet Riyad'da hazır. Kendi istişare grubunu hazırladı, müzakere heyetini belirledi. Arazideki şartlar uygun değil. Tüm bunları denetlemek amacıyla iki tane çalışma grubu kurma kararı aldı. Türkiye tüm bu çalışma gruplarının içinde olacak, komşu ülkeler müttefik ya da koalisyon içinde bulunan ülkeler, Rusya ve ABD de dahil. Bu süreçte en büyük soru, Rusya saldırılarını durduracak mı durdurmayacak mı?

Ä°nsani yardımların ulaÅŸtırılabilmesi için Rusya'nın bir an evvel  saldırıları durdurması gerekiyor. Rusya'nın DAEÅž'e ve El Nusra'ya yönelik yaptığı operasyonlara kimse itiraz etmez. Ama bunu da koalisyonla bir ÅŸekilde koordineli yapmak gerekir. Hem yanlış hedefler seçilmesin hem de dün akÅŸam 9 saat sürdürdüğümüz müzakerede aldığımız kararlar ve bildirinin içindeki unsurlar da uygulanabilsin. Suriye'de kalıcı barış ve istikrarı müzakereyle yerine getirmiÅŸ olalım."

Lavrov: Terör örgütlerine yönelik operasyona devam

24 Kasım’da Türkiye hava sahasını ihlal ettiÄŸi gerekçesiyle Türk jetleri tarafından bir Rus savaÅŸ uçağının düşürülmesinin ardından iki ülke arasındaki iliÅŸkiler gerilmiÅŸti. Ankara, sıklıkla Rusya’nın Suriye’de çoÄŸunlukla IŞİD yerine ılımlı muhalefet ve Türkmenlerin bulunduÄŸu bölgeleri hedef aldığı ve rejime yardım ederek sığınmacı akınını artırdığı konusunda eleÅŸtiriyor. Rusya ise ülkedeki terör örgütlerine yönelik hava bombardımanı düzenlediÄŸini ve bu sebeple operasyonların meÅŸru olduÄŸunu öne sürüyor.

Ä°ngiltere, Fransa, Almanya ve ABD de Rusya’yı aynı gerekçeyle eleÅŸtiriyor ve rejime destek vermek için sürdürdüğü bombardımana son verme çaÄŸrısı yapıyor.

Münih toplantısından bir gün sonra, Münih Güvenlik Konferansı sırasında Suudi Arabistan DışiÅŸleri Bakanı Cubeyir ile bir araya gelen Rus DışiÅŸleri Bakanı Lavrov, saldırıların durdurulması çaÄŸrısının Nusra ve IŞİD’i kapsamadığını, bu sebeple Rusya’nın Suriye hükümetiyle birlikte bu terör örgütlerine yönelik operasyonlarına devam edeceÄŸini söyledi.  

Toplantı sonrası Lavrov’la ortak basın toplantısı düzenleyen Kerry ise Viyana’da varılan 18 aylık geçiÅŸ süreci sonrasında Suriye’de seçimlere gidilmesi takvimine tarafların hâlâ baÄŸlı olduÄŸunu, Esed’in Suriye’nin geleceÄŸinde yeri olmadığını bir kez daha tekrarladı.

İnsani yardım görev gücü ilk toplantısını yaptı

Münih’teki toplantıdan bir gün sonra insani yardımların ulaÅŸtırılmasını gözlemleyecek olan ilk heyet de Cenevre’de toplandı. BM Genel Sekreteri Suriye Özel Temsilcisi Steffan De Mistura’nın danışmanı Jan Egeland öncülüğünde toplanan heyet, Uluslararası Suriye Destek Grubu’na dâhil olan tüm ülkelerin temsilciler de hazır bulundu.

İnsani yardımların kuşatma altındaki bölgelere nasıl ulaştırılacağını görüşen heyetin toplantısından, bu hafta bitmeden ilk yardımların ulaştırılması kararı çıktı. Heyet gelecek hafta kaydedilen ilerlemeyi görüşmek üzere bir kez daha toplanacak.

Egeland, kuşama altındaki bölgeleri kontrolü altında tutan taraflara, bölgelere ulaşabilmek için talebin iletildiğini; gecikme olmadan ulaşımı sağlamayı umduklarını söyledi.

Kaynak: Al Jazeera, Reuters