Einstein'in teorisi ispat edildi

ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve California Teknoloji Ensitüsü'nden bilim insanları; ortaklaÅŸa düzenledikleri basın toplantısında, 100 yıla yakın süredir ispat edilmesi için çaba gösterilen Einstein'in yerçekimsel dalgalarının gözlemlendiÄŸini duyurdu. Bu keÅŸif, Einstein’ın Ä°zafiyet Teorisi'nin doÄŸrulanması anlamına geliyor. Işık hızıyla hareket eden yerçekimsel dalgalar, büyük kara deliklerin çarpışması gibi ÅŸiddetli olaylarda doÄŸuyor ve uzay-zamanın tümüne yayılıyor.

Bilim insanları; gözlemler sırasında birbirleriyle çarpışan iki kara deliÄŸin tespit edildiÄŸini, çarpışma sesinin de kaydediÄŸini açıkladı. Lazer Interferometer Yerçekimi Dalgası Gözlemevi çalışma grubu tarafından gerçekleÅŸtirilen gözlem ile varlığı kanıtlanan yer çekimi dalgalarının, iki kara deliÄŸin 1.3 milyar ışık yılı ötedeki çarpışmasıyla ortaya çıktığı düşünülüyor. KeÅŸfi deÄŸerlendiren astro-fizikçilere göre, kara deliklerden alınan sinyalin çekim dalgalarının varlığıyla ilgili hiçbir şüphe bırakmıyor.

"Kesinlikle Nobel'i hak ediyoruz"

BBC'ye konuşan projenin Avrupa'daki sorumlusu olan Max Planck Yerçekimi Fiziği Enstitüsü'nden Profesör Karsten Danzmann, Higgs bozonunun bulunuşu kadar önemli bir keşif yaptıklarını, bu keşfin DNA'nın yapısının anlaşılması ile bir tutulması gerektiğini söyledi. Danzman, "Kesinlikle Nobel'i hak ediyoruz" dedi.

Einstein 100 yıl önce yazmıştı

[FotoÄŸraf: AFP]

 

Uzay-zamandaki dalgaların varlığını ilk kez, 100 yıl önce Albert Einstein ortaya atmıştı. Fakat, Einstein; iki büyük kara deliğin çarpışması gibi şiddetli olaylarla doğan yerçekimsel dalgaların sadece galaksiye değil bütün bir uzay-zamana yayılırken çok güçsüz olduklarını, bu yüzden gözlemlenemeyeceklerini düşünüyordu. Einstein'in İzafiyet teorisine göre; tüm evren yerçekimi dalgalarıyla kaplı. Eğer uzaydaki herhangi bir bölgede yerçekimi ani bir olay sonucu değişirse, o bölgeden uzaya ışık hızıyla yerçekimi enerjisi dalgaları yayılır, bu dalgalar da uzayda geçtikleri her yerleri gerer ya da sıkıştırır.

1993'te Nobel getirmiÅŸti  

1993 yılında Hulse-Taylor titreÅŸen yıldızı adı verilen keÅŸif, gökbilimcilere Nobel ödülü kazandırmıştı. Bu keÅŸif, dolaylı yoldan da olsa yerçekimsel dalgaların varlığını gösteriyordu. 2014 yılında Antarktika'daki BICEP-2 teleskobuyla çalışan bilim insanları, yerçekimsel dalgaları gözlemlediklerini duyurmuÅŸ, ancak iki hafta sonra, gerçekleÅŸtirilen analizlerin yanlış olduÄŸu ortaya çıkmıştı. Dünyanın çeÅŸitli yerlerindeki laboratuarlar, yıllardır L ÅŸeklindeki uzun tüneller boyunca lazer ışıkları yollayarak uzay-zamanın dokusundaki dalgalanmaları saptamaya çalışıyordu.

KeÅŸfin, uzayın teleskoplarla gözlemlenemeyen ve 'Karanlık Evren' adıyla anılan bölümünü anlamakta iÅŸe yarayacağı düşünülüyor. 

Kaynak: Gizmodo, BBC