Eğitim fakültesi sayısı artıyor, öğretmen kalitesi artmıyor

Nitelikli eğitimin ilk şartı nitelikli öğretmen olarak görülürken eğitim fakültelerinin ve öğretmenliğe kaynaklık eden fakülte öğrencilerine verilen formasyon eğitiminin niteliği ise yıllardır tartışma konusu. Rakamlar öğretmen yetiştirmedeki kontrolsüz büyümeyi gözler önüne seriyor.

Son 11 yılda eÄŸitim fakültesi sayısı da öğrenci sayısı da yaklaşık 3 kat arttı. 1995-1996 akademik yılında 33 olan eÄŸitim fakültesi sayısı 2014-2015 akademik yılında 90’a çıktı. Mezunlarının formasyon alarak öğretmen olabildiÄŸi fen ve edebiyat fakültelerinin sayısında da yaklaşık üç katlık bir artış söz konusu.

Bu büyümeye karşın ne kadar nitelikli öğretmen yetiÅŸtirildiÄŸine dair veriler kısıtlı. YetiÅŸtirilen öğretmenlerin yeterliliÄŸine dair kullanılabilecek verilerden biri, son üç yıldır KPSS’de (Kamu Personeli Seçme Sınavı) öğretmenlerin branÅŸlarına göre girdikleri Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi’nin sonuçları. 2015 KPSS’de Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi’nin sonuçları ise parlak deÄŸil.

16 alanda öğretmen adayları branÅŸlarında 50 soruyu cevapladı. Kendi branşında 30’un üzerinde net yapan öğretmen adaylarının oranı sadece yüzde 9.2.

Öğretmen yetiştirmedeki nitelik sorununun sebebini eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerine ve stajyer öğretmenlere sorduk.

23 yaşındaki Banu Kasap, bu yıl öğretmenliğe başlayan stajyer bir öğretmen. Marmara Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği mezunu. Özel bir okulda çalışıyor. Eğitim fakültesinde her şeyi öğrendiğini ama hep teorikte kaldığını söylüyor. Sınıfa ilk girdiğimde ne yapacağını bilemediğini anlatan Kasap eksikleri şöyle anlatıyor:

"İLK KEZ SINIFA GİRDİĞİNDE ELİM AYAĞIMA DOLANDI"

"Sınıfa ilk girdiğimde elim ayağıma dolandı. Sınıf yönetiminde çok zorlandım. Üniversitede sınıf yönetimi dersi aldık ama ezbere dönük bir dersti. 3. sınıfta yarım dönem bir ilkokulda staj yaptım. 4. sınıfta ise bir sene boyunca haftada bir gün staja gittim. Yanında staj yaptığınız öğretmenin yaklaşımına göre aktifliğiniz değişebiliyor. Ben şanslıydım. Daha etkin bir staj yapabildim. Ancak eğitim fakültelerinde uygulama daha fazla olmalı. Eğitim fakültesinde akıllı tahtamız vardı. Ancak açıp kullanan çok az hocamız vardı. Bir hocamız üstün körü anlatmıştı ama uygulama yapmamıştık. Şimdi çalıştığım okulda akıllı tahta var. Ancak kullanmayı tam anlamıyla bilmiyorum. Fakültede öğretmenliğe başladığımızda çok işimize yarayan derslerimiz de oldu tabii."

Öğretmenlikte bir yılını doldurmak üzere olan F.Ö ise Antalya’daki bir devlet ortaokulunda fen bilgisi öğretmeni. Ä°lk yıl yaÅŸadığı zorluÄŸu ÅŸu benzetmeyle anlatıyor: "Okyanusta küçük bir kayıkta kürek çekmek gibiydi." O da eÄŸitim fakültesinde yeterli uygulama yapamamasından kaynaklı sıkıntılar yaÅŸadığını anlatıyor:

"STAJDA Ä°ZLEYÄ°CÄ° OLARAK KALDIM"

"EÄŸitim fakültesinin son sınıfında haftanın bir günü bir okula gidip fen bilgisi öğretmeni ile derslere girdim. Ancak uygulama yaptım diyemem. Daha çok izleyici olarak geçti. Bir sene içinde bir kez sınıfa konu anlattım. Stajlar göstermelik kalıyor. Akademisyenlerimiz 'Masanın başında oturup ders anlatmayın' dediler ama nasıl yapacağız, hangi etkinlikleri yapalım? Kimi zaman Türkiye’nin ÅŸartlarını göz önüne almayan etkinlikler gösterildi. Köyde ve ÅŸehirde okullar farklı. Bu farkların da gözetilmesi lazım eÄŸitim fakültesinde ders verirken. Åžu an internet üzerinden diÄŸer fen bilgisi öğretmenlerinin dersi nasıl anlattıklarını takip edip, uygulamalarını kullanarak eksiklerimi tamamlıyorum. Fen Bilimleri Gezegeni diye bir grubumuz var. Orada üniversite okuduÄŸumu düşünüyorum."

F.Ö öğretmen yetiştirirken hitap ile ilgili derslerin verilmesi gerektiğini de anlatarak "Ses tonu nasıl olmalı? Çocuk bunu nasıl algılar? Üniversitedeyken uygulamaya dönük eğitim materyali hazırlama derslerimiz de vardı. Çok güzeldi, bu derslerin çoğalması gerekli" diye konuşuyor.

Sadiye Yılmaz Orta DoÄŸu Teknik Ãœniversitesi’nde okul öncesi öğretmenliÄŸi son sınıf öğrencisi. DiÄŸer fakültelere göre iyi bir eÄŸitim aldığı görüşünde. O da çoÄŸu zaman üniversitede öğrendikleri güzel yöntemlerin okullarda hayata geçememesinden yakınıyor:

"Akademisyenlerimizin çoğu yurt dışında da eğitim almış. En muhteşem teknikleri gösteriyorlar. Derste gaza geliyoruz, staja gidince duvara tosluyoruz. Okullara bir gidiyorsunuz basite indirgenmiş bir sistem görüyorsunuz. Kendi öğrendiklerimizi de uygulama şansımız olmuyor. Haftada bir gün gidebiliyoruz uygulamaya."

SON SENE KPSS'NİN GÖLGESİNDE GEÇİYOR

Fakültede uygulama yapılabilecek bir okul öncesi sınıfı olmasının çok iyi olacağını anlatan Yılmaz, "Okul öncesini anlatan materyallerle dolu bir sınıf olabilirdi. Biz anaokulunun nasıl olması gerektiğini biliyoruz, maketini, fotoğraflarını görüyoruz. Üniversitede böyle bir sınıf olsa ve etkinliklerimizi orda yapsak daha faydalı olur" diye konuşuyor.

Yılmaz, çoÄŸu öğrenci için son senenin KPSS’ye hazırlığın gölgesinde geçtiÄŸini de söylüyor:

"Bazı üniversitelerde son sınıfta hocalar üniversitedeki sınavlarda bile soruları KPSS’de daha önceden çıkmış sorulardan soruyor. Kimi dersleri birkaç güne sıkıştırıyor, öğrenciler KPSS çalışıyor diÄŸer zamanlarda. "

Kerim Karaköse Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Öğretmenliği son sınıf öğrencisi. Öğretmenlik stajının birinci hatta ikinci sınıftan itibaren başlaması gerektiğini söylüyor:

"4. Sınıfta staj yaptığınızda çok geç oluyor. Bazı öğrenciler beklentilerini karşılamadığı ya da yapmak istemediğini anlıyor, alan değiştiriyor. Erken başlansa kişi eksiklerini de fark edebilir. Yapıp yapamayacağını da erkenden görür."

Kaynak: Al Jazeera