'İran parasını terör grupları için kullanabilir'

Tarihi nükleer anlaÅŸmanın hayata geçirilmesiyle yaptırımları kaldırılan Ä°ran’ın daha fazla ekonomik güce kavuÅŸacağını belirten ABD'li uzmanlar, Ä°ran’ın bölgeyi daha istikrarsızlaÅŸtırma noktasında parasınıterör grupları için kullanabileceÄŸini belirtiyor.

İran, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerin uzun süre ekonomik yaptırımlarına maruz kaldı. Ancak yaptırımlar sebebiyle çektiği ekonomik sıkıntılara ve boğuşmak zorunda kaldığı iç meselelere rağmen İran, bölgenin istikrarsızlaştırılmasına yönelik adımlar atmaktan da hiç geri durmadı.

Tahran yönetimi, 250 binden fazla kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi ve milyonlarca insanın yerlerinden edildiÄŸi Suriye’de BeÅŸÅŸar Esed rejiminin en büyük destekçileri arasında yer alıyor. Suriye’de rejim saflarında yer edinen milislere ve Åžii savaşçılara yardımını esirgemeyen Ä°ran’ın, Kudüs Gücü unsurlarını da bu ülkeye sevk ettiÄŸi biliniyor. Ä°ran ayrıca Hizbullah’a destek konusunda her zaman agresif bir tavır sergilerken, Yemen’deki çatışmalarda rol almaktan da geri kalmadı.

Nükleer anlaşmanın uygulanma safhasına geçilmesiyle yabancı bankalardaki yaklaşık 100 milyar doları serbest bırakılan İran yönetiminin, kavuşacağı ekonomik güçle bölgeyi istikrarsızlaştıracak eylemlerini artırmasından endişe ediliyor.

ABD kaygılı

Zira ABD yönetiminin de bu yönde kaygıları bulunuyor. ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, Dünya Ekonomik Formu için gittiÄŸi Davos’ta dün medya mensuplarına yaptığı açıklamada Ä°ran’ın yaptırımların kaldırılmasıyla elde edeceÄŸi paranın terörist gruplara gidebileceÄŸini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest da önceki gün basın brifinginde konuyla ilgili soruya verdiÄŸi yanıtta, nükleer anlaÅŸmanın ardından Ä°ran’ın yabancı bankalardaki serbest kalacak parasını bölgedeki "habis eylemleri" için kullanabileceÄŸini beklediklerini kaydetti. 

“Ä°ran kısıtlı bütçeyle terörizmi zaten finanse ediyordu” 

ABD’de dış politika ve ulusal güvenlik konularında çalışmalar yapan sivil toplum kuruluÅŸu Demokrasileri Savunma Vakfı BaÅŸkan Yardımcısı Jonathan Schanzer, AA muhabirine yaptığı açıklamada,  saldırgan politikalar güden Ä°ran’ın, yaptırımların kaldırılmasıyla da terörist gruplara aktaracağı yardımları katlayacağını anlattı. 

Ä°ran'ın kısıtlı bütçeye raÄŸmen terörizmi sonuç alacak ÅŸekilde finanse ettiÄŸini söyleyen, Schanzer, "Bu yüzden nakit olarak 100 milyar dolar alabileceÄŸini hesaba kattığımızda Ä°ran’ın bu kaynağının bir kısmını terörist gruplara ayırma ihtimali katlanarak yükselecektir. Bu gruplara Hizbullah, Irak’taki Kataib Hizbullah ve diÄŸer Åžii militanlar dahil." dedi.

"Paradan herkes kendi payını isteyecek"

Heritage Foundation’ın Dış Politika Çalışmaları Merkezi Direktörü James Carafano, Ä°ran’ın bu parayı nasıl harcayacağına dair kesin bir bilgiye sahip olamayacaklarına dikkati çekti.

Rejimin “ÅŸeffaf olmayan” yapısına iÅŸaret eden Carafano, “Bu para kara kutu içine girecek ve paranın nasıl harcanacağını sadece tahmin ediyor olacağız. Ä°ran otokrasi ülkesi olduÄŸu için onların bu parayı nasıl harcayacağına rejim karar verecek. Bu para oraya gittiÄŸinde, Hizbullah ile çalışan insanlar orada olacak ve herkes kendi payını isteyecek. Ordu daha fazla askerileÅŸmek isteyecek, daha fazla asker isteyecek ve bunların maaÅŸları ödenecek. Tüm bunlar Ä°ran halkından daha öncelikli olacak” dedi.