Dünyanın en fazla şimşek çakan yeri

Venezuela’da Catatumbo Nehri’nin Maracaibo Gölü ile birleÅŸtiÄŸi yerde yılın 260 günü yaÄŸmur, fırtına ve ÅŸimÅŸekle geçiyor.

Burada gece gökyüzü, binlerce şimşeğin doğal yoldan yarattığı elektriğin etkisiyle dokuz saat boyunca aydınlanıyor.

BaÅŸka yerlerde arada bir görünen yaz fırtınaları Ekvatorda yıl boyunca devam eder. Orta Afrika’daki Kongo Cumhuriyeti dünyanın gök gürültülü fırtına merkezi olarak bilinir. Yılda km kare başına düşen 158 ÅŸimÅŸekle Kifuka adlı daÄŸ köyü, dünyanın en fazla ÅŸimÅŸek çakan yeri olarak görülüyordu. Fakat son veriler bunu deÄŸiÅŸtirdi.

Venezuela’daki Maracaibo Gölü’nde bu sayının 250 olduÄŸu tespit edildi ve Guinness rekorlar kitabına girdi. Bu bölgede Ocak ve Åžubat aylarında dinen fırtınalar, Ekim’de doruÄŸa çıkıyor. Bu dönemde dakikada 28 ÅŸimÅŸek görülebiliyor.

Uzmanlar bu bölgenin neden bu kadar ÅŸimÅŸek çektiÄŸini bulmaya çalışıyor. 1960’larda, uranyum bakımından zengin kayalıkların buna neden olduÄŸu sanılıyordu. Åžimdilerde ise bu durum, yer altındaki petrol yataklarından çıkan metan gazı nedeniyle gölün üstündeki havanın iletkenliÄŸinin artmasına baÄŸlanıyor.

Fakat henüz kanıtlanmadığı için genel olarak bölgenin topoğrafik yapısı -dağların etekleri, girintili deniz kıyıları vb.- ve rüzgarın esme biçimi etken olarak görülüyor.

Venezuela’nın kuzeybatısında Güney Amerika’nın en büyük gölü olan Maracaibo, Karayip Denizi ile birleÅŸir. Üç yanı And DaÄŸları’nın kuzey ucuyla çevrilidir. Gündüz yakan tropik güneÅŸi gölde buharlaÅŸmaya neden olur. AkÅŸamları ise denizden gelen esinti bu sıcak havayı daÄŸlardaki soÄŸuk havaya doÄŸru sürükler. Sıcak hava yukarı yükselirken buharla yüklü bulutlar 12 km kalınlığa ulaÅŸabilir.

Yükselen nemli hava içindeki su tanecikleri soğuk havadaki buz kristalleri ile çarpıştığında statik elektrik oluşur ve şimşekli ve gök gürültülü fırtınalar başlar.

Statik elektrik akımı zikzaklı şimşekler halinde yere düşebilir ya da bulutlar arasında geçiş yaparak orada aydınlanır. Gök gürültüsü ise güneşin yüzeyinden üç kat daha sıcak olan şimşeklerin ısısının aniden etraftaki havayı sıkıştırması sonucu oluşan şok dalgalarıdır. Bu sese ve ışığa yağmur ve dolu eşlik eder.

Catatumbo şimşekleri 400 km öteden görülecek kadar parlak oluyor. Ses bu kadar uzağa yetişmeyeceği için bazıları bu şimşeklerin sessiz olduğunu iddia ediyor.

Hem uydular hem de yeryüzündeki gözlemevleri sayesinde fırtınaları önceden tahmin etmek mümkün artık. Ayrıca World Wide Lightning Location Network (WWLLN) projesi kapsamında dünyanın farklı bölgelerinde 70 üniversite ve araÅŸtırma kurumunda yer alan güçlü sensörler vasıtasıyla dünyada nerede ÅŸimÅŸek çaktığını anında görmek de mümkün.