Türkiye İsrail görüşmesinin detayları

Habertürk'ün haberine göre, Türkiye ile Ä°srail arasında yürütülen iliÅŸkilerin normalleÅŸtirilmesi görüşmelerinin perde arkasında ilginç geliÅŸmeler yaÅŸandığı ortaya çıktı. Ön mutabakatı saÄŸlanan ancak detayları ve ne zaman imzalanacağı sır gibi saklanan anlaÅŸmaya iliÅŸkin görüşmelerde Ä°srail, “AnlaÅŸma olursa bizi sert ÅŸekilde eleÅŸtirmeye devam edecek misiniz?” diye sordu. Türk yetkililerden, “AnlaÅŸma saÄŸlanması sizi ve politikalarınızı eleÅŸtirmeyiz anlamına gelmez. Bu biraz da Gazze'ye ve Filistin halkına tavrınıza baÄŸlı. Gazze'ye düzenleyeceÄŸiniz operasyonlara sert tepkimiz sürer” yanıtı geldi. Bir hükümet yetkilisinin aktardıklarına göre, Ä°srail ile Türkiye arasında yürütülen görüşmelerin detayları ve perde arkası geliÅŸmeleri şöyle:

'Ä°SRAÄ°L SIZDIRDI'

Ä°srail, bu ön mutabakatı sızdırıp kendi kamuoyunda nasıl bir reaksiyon gösterileceÄŸini ölçmek istedi. HAMAS yöneticilerinden Salih el-Aruri meselesini de kendi kamuoylarına yönelik, “Bakın biz bu sonucu aldık” demek için gündeme getirdiler. Yoksa Aruri daha önce sınırdışı edilmiÅŸti.

‘ÜÇ ÅžARTTAN GERÄ° ADIM YOK'

Türkiye'nin başından beri masaya koyduğu üç şartta ısrarı sürüyor. İsrail, Mavi Marmara operasyonu için özür dilemişti. Saldırıda ölen Türk vatandaşlarının ailelerine tazminat ödenmesi ve Gazze ablukasının kaldırılması konusunda görüşmeler sürüyor. Tazminatla ilgili oluşturulan komisyon belli bir aşama kaydetti.

‘DAHA ÖNCE BÄ°TERDÄ°'

Bu konu daha önce çözülmüş olurdu ancak Ä°srail'in özür dilediÄŸi Mart 2013'ten sonra yaÅŸanan Gezi olayları ve ardından baÅŸlayan 17-25 Aralık süreci Ä°srail yönetiminde, “AK Parti gidiyor” algısına yol açtı. Mısır'da darbe olunca da kendileri açısından güçlü bir bölgesel ittifak kuracaklarını sandılar. Ardından Ä°srail'de ve Türkiye'de seçim süreci yaÅŸandı. 7 Haziran seçimlerinden sonra, “AK Parti bitti” algısı oluÅŸtu ancak 1 Kasım seçimi sonuçlarıyla 4 yıllık güçlü bir AK Parti iktidarını gördüler.

‘BÄ°ZÄ° SERT ELEÅžTÄ°RMEYÄ°N'

Görüşmelerde Ä°srail, “Siz bizi sert ÅŸekilde eleÅŸtiriyorsunuz. AnlaÅŸma saÄŸlandıktan sonra da devam edecek misiniz? Bundan kaygı duyuyoruz” diye sordu. Türk tarafı, “AnlaÅŸma saÄŸlanması sizi eleÅŸtirmeyeceÄŸiz anlamına gelmez. Bu biraz da sizin Gazze'ye ve Filistin halkına yönelik tavrınıza baÄŸlı. Oraya yapacağınız operasyonları eleÅŸtirmeye, tepki göstermeye devam ederiz. Operasyonun sertliÄŸine göre göstereceÄŸimiz tavır da sertleÅŸir” yanıtını verdi.

‘KISITLAMA OLMADAN GEÇSÄ°N”

Türkiye, yapacağı yardımların hiçbir kısıtlama olmadan Gazze'ye geçiÅŸi konusunda ısrarını sürdürüyor. Karşı tarafa, “Burada hiçbir kısıtlamayı kabul edemeyiz” mesajı kararlı ÅŸekilde verildi.

‘HAMAS RAHATSIZ DEĞİL'

HAMAS, Türkiye ile İsrail arasındaki görüşmelerden rahatsız değil, aksine anlaşmanın sağlanması durumunda Türkiye'nin Filistin'e daha fazla ve etkili şekilde yardımda bulunacağını düşünüyor. Ayrıca HAMAS'ın masada olmadığı bir İsrail-Filistin barışının tesis edilmesinin mümkün olmadığını herkes görüyor. Başta ABD de buna karşıydı ancak sonra onlar da kabul ettiler. HAMAS Siyasi Büro Lideri Halid Meşal'in Türkiye ziyaretinin zamanlaması özel bir anlam taşımıyor; kaldı ki daha önce zor süreçlerde de geldi.

‘DOÄžALGAZ ANLAÅžMASI MASADA YOK'

HABERTÃœRK'e konuÅŸan hükümet yetkilisi, Türkiye'nin Ä°srail'le doÄŸalgazı yüzünden mutabakata yanaÅŸtığı yönündeki iddialara ise “Ön mutabakatta doÄŸalgaz konusu yok. Ä°srail'in, doÄŸalgazını dünya pazarlarına ulaÅŸtırabilmesi için Türkiye'ye ihtiyacı var. Bu konuda Türkiye niçin ısrarcı olsun? Ayrıca Ä°srail'in doÄŸalgaz çıkardığı DoÄŸu Akdeniz'deki münhasır ekonomik bölge konusu netleÅŸmeden bu iÅŸ zor” yanıtını verdi.