Rusya Orta Asya'da askeri ağırlığını arttırıyor

SSCB'nin dağılması ile birlikte bağımsız devletler olarak ortaya çıkan Orta Asya'ya, Rusya'nın hiç bitmeyen ilgisi son dönemde yeniden artış gösterdi. Kazakistan'a s-300 hibesinde bulunan Rusya, Kırgızistan'a, muhtemel bir savaÅŸta IŞİD'e karşı kullanması için silah yığarken, Afganistan'da Amerikan yanlısı yönetime karşı savaÅŸan Taliban ile de IŞİD'e karşı ittifak yapabileceÄŸi sinyallerini verdi.

Rusya, Güney Kafkaslar'da ise Azerbaycan karşısında Ermenistan'ı ağır silah ve askerle desteklerken, aynı zamanda Türkiye'yi doÄŸudan da kuÅŸatma altına alma planı peÅŸinde. 

Ä°ÅŸte Rusya'nın son zamanlarda Orta Asya ve Kafkaslar'da yaptığı hamleler: 

KAZAKÄ°STAN'A S-300

2013 yılında ise, Rusya, Kazakistan ve Belarus'un hava savunma sistemleri imzalanan bir anlaşmanın ardından birleştirilmişti.

GeçtiÄŸimiz günlerde Kazakistan'a ortak hava sistemi bakımından kilit bir adım olarak S-300 savunma sistemi teslimatını tamamlamıştı. 

KIRGIZÄ°STAN'A SÄ°LAH

Rus Savunma Bakanı, Orta Asya'da IŞİD'e karşı koyabilmesi için Kırgızistan ordusunu aktif olarak yeniden silahlandırdıklarını öne sürerek, Kırgızistan ordusunu yeniden silahlandırma planını tamamlamak için mümkün olan her ÅŸeyi yapacaklarını söylemiÅŸti. 

Rusya, Kırgızistan'a 2012'de imzalanan anlaÅŸma çerçevesinde 80 milyon dolarlık silah satışı yaptı. Rusya ile Kırgızistan arasında 1 milyar dolarlık silah anlaÅŸması bulunuyor. 2012'de imzalanan anlaÅŸmada, Rusya'nın Kırgızistan'a zırhlı araçlar, top ve füze sistemleri, çeÅŸitli hafif silahlar ve iletiÅŸim ve istihbarat araç gereçleri satması öngörülüyor.

TACÄ°KÄ°STAN'DA ÃœS

Rusya lideri Vladimir Putin’in 2012 yılı Eylül ayındaki Tacikistan - DuÅŸanbe ziyaretinde, ülkede bulunan askeri üssün 2042 yılına kadar süre uzatımı anlaÅŸması yapılmış buna karşılık Rusya’daki göçmen işçilerin haklarının korunması ve Tacikistan’ın enerji kaynakların ihracatında vergi oranının kaldırılması kararına varılmıştı.  

RUSYA'DAN TALÄ°BAN'A DESTEK

Rusya DışiÅŸleri Bakanlığı geçtiÄŸimiz günlerde, Afganistan’da IŞİD’e karşı mücadelede Rusya ve Taliban hareketinin çıkarlarının birbiriyle uyumlu olduÄŸunu açıklamıştı. Açıklama, Interfax haber ajansına bir röportaj veren Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in Afganistan özel temsilcisi Zamir Kabulov’dan gelmiÅŸti. Zamir Kabulov Rusya’nın bilgi alışveriÅŸi için Taliban ile iletiÅŸim kanalları olduÄŸunu belirterek, IŞİD'e karşı Taliban'ı destekleyeceklerinin sinyalini vermiÅŸti.

ERMENÄ°STAN'DA ÃœS TAKVÄ°YESÄ°

Rusya ordusu, Ermenistan'ın baÅŸkenti Erivan'da bulunan askeri üsse 6 adet savaÅŸ ve nakliye helikopteri gönderdi. Rusya ordusu bu ay başında da, Erivan'daki askeri üsse 7 helikopter daha konuÅŸlandırmıştı. Erivan'daki Rus askeri üssüne gönderilen helikopterlerin Mi-24 ve Mi-8 olduÄŸu belirtildi. Rusya ve Ermenistan ile ortak hava savunma sistemi kurulması için anlaÅŸma imzalarken diÄŸer yandan, Gürcistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilân eden Güney Osetya'ya Ä°skender füze sistemleri konuÅŸlandırdı.

TÜRKMENİSTAN VE ÖZBEKİSTAN RUSYA'YA UZAK DURMAYA ÇALIŞIYOR

Orta Asya'daki diÄŸer devletler Rusya ile iliÅŸkilerini saÄŸlamlaÅŸtırıp ona daha bağımlı hale gelirken Özbekistan ve Türkmenistan'ın ise nisbeten daha bağımsız hareket ettikleri gözleniyor. Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Kolektif Güvenlik AnlaÅŸması Örgütü (KGAÖ) üyesi oldukları halde, Özbekistan bu örgütten 2012 yılında çekildi. Türkmenistan ise hiçbir zaman KGAÖ’ye dahil olmadı.

Rus “Stoletie” (Yüzyıl) dergisinde Aleksandr Åžustov imzalı yazıda Suriye ve Afganistan'daki son geliÅŸmelerin ve özellikle Rusya’nın bu bölgelerdeki askeri müdahalesinin Orta Asya'da oldukça ciddi etkiler oluÅŸturduÄŸu ve bölge ülkelerini ikiye ayırdığı savunuluyor. Bu çerçevede güvenlik konusunda Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Rusya ile iliÅŸkileri güçlendirirken, Özbekistan ve Türkmenistan ise bu alanda bağımsız hareket etmeyi tercih ediyorlar.

Rusya ile hareket eden ülkelerden Tacikistan, çok zor durumda gözüküyor. Göçmen işçi gücü açısından Rusya'ya bağımlı olan bu ülke güvenlik konusunda Rusya ile sıkı işbirliği içinde olmasına rağmen Avrasya Birliği'ne ise katılmaya henüz karar veremedi.

GeçtiÄŸimiz 8 Ekim'de bir araya gelen Özbekistan ve Türkmenistan’ın liderleri Orta Asya bölgesinde askeri ve siyasi güvenliÄŸin saÄŸlanması konusunda kendi politikalarını uygulayacaklarını bir kez daha teyit etmiÅŸlerdi.