Libya'da 'tarihi' anlaÅŸma

Muammer Kaddafi'nin devrilmesinin ardından iki farklı parlamento arasında bölünen Libya'da, Tobruk ve Trablus hükümetleri  Tunus'taki görüşmeler sonucunda siyasi çözümde anlaÅŸtı. AnlaÅŸma gereÄŸince Trablus merkezli Milli Genel Kongre (MGK) ile Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi 10 kiÅŸilik bir komite oluÅŸturacak. Bu komite ulusal uzlaşı hükümetini ve baÅŸbakanını seçecek. Ä°ki yıl içinde de seçime gidilecek. 

Trablus merkezli Milli Genel Kongre'nin BaÅŸan Yardımcısı Avad Muhammed Abdülsadık,  anlaÅŸmayı "Bu Libyalıların, Arapların hatta dünyanın beklediÄŸi tarihi bir an" ifadeleriyle yorumladı. 

Abdülsadık, "EÄŸer bu çözüm Libya'daki halktan ve kurumlardan gerçek bir destek bulursa, siyasi krizi ortadan kaldırmamız 2 hafta ile 1 ay arası bir süre alır" dedi. 

MGK heyetinden Amna Emtahir'in AFP'ye verdiÄŸi bilgiye göre seçilecek komite ayrıca Libya anayasasını da gözden geçirecek. 

Emtahir de anlaÅŸma için 'tarihi' derken, "Bu büyük bir geliÅŸme" ifadelerini kullandı. 

Peck: Fazla iyimser olmayın

Libya uzmanı Jason Peck, Al Jazeera'ya anlaşmayı yorumlarken, "Doğru yönde olumlu bir adım" dedi. Fazla 'iyimser olunmaması' gerektiğini savunan Peck, BM'nin son bir yıldır devam eden arabuluculuk çalışmalarına atıfta bulunarak "Tobruk ve Trablus'taki birçok siyasi aktör şimdiye kadar BM'nin müzakere sürecindeki yolsuzluklar yüzünden hayal kırıklığına uğradı" dedi.

BM, iki hükümet arasında müzakerelerin yürütülmesi için  deneyimli Alman diplomat Martin Kobler'i müzakereci olarak atarken, uzun süren görüşmelerin ardından taraflara Ekim ayında iktidar paylaşımını içeren bir taslak anlaÅŸma teklif edildi.  Ancak Trablus hükümeti anlaÅŸmaya yanaÅŸmadı. Ãœlkede IŞİD'in alan kazanmaya devam etmesi üzerine Batı Tobruk ve Trablus hükümetlerine baskıyı artırdı. 

 

 

Kaddafi’nin devrilmesinden sonra Libya’da ordu standartlarında askeri bir yapı kalmamıştı. Sahada farklı siyasi yapılara hizmet eden birbirinden bağımsız silahlı milisler hâkimdi. Mayıs 2014'te emekli General Hafter, Libya’daki 'Ä°slami referanslı' milislere karşı Kerame (Haysiyet) adında bir operasyon baÅŸlattı. Saldırdığı milisler birleÅŸerek Fecr-i Libya (Libya’nın ÅŸafağı) adında karşıt bir operasyona baÅŸlattı ve Libya’da iki karşıt silahlı yapı çatışmalarını sürdürdü.

Ä°ki parlamento

Haziran 2014'te düzenlenen parlamento seçiminden liberal akım galip çıktı. Yeni seçilen parlamentonun, Libya Temsilciler Meclisi (LTM) adını almasına karar verilmiÅŸti. Süresini dolduran eski parlamento (MGK), resmi bir devir teslim töreni düzenlenmeden ve anlaÅŸmanın aksine Bingazi’de deÄŸil Tobruk kentinde göreve baÅŸlayan LTM’nin meÅŸruiyeti ile ilgili baÅŸvurduÄŸu Anayasa Mahkemesi karar verene kadar Trablus’ta görevini sürdürmeye karar vermiÅŸti. Mahkeme LTM'nin seçildiÄŸi seçimin yasal olmadığına karar vererek, onun feshedilmesine karar vermiÅŸti.

İki hükümet

MGK, Ömer Hasi’yi, LTM ise istifa eden baÅŸbakan Abdullah Sini’yi yeni hükümeti oluÅŸturmakla görevlendirmiÅŸti ve daha sonra oluÅŸturulan her iki hükümet parlamentodan güvenoyu alarak biri Trablus’ta biri de Tobruk’ta göreve baÅŸlamıştı.

Kaynak: AFP, Al Jazeera