Rusya'dan Türk firmalarına gümrük oyunu

Türkiye'nin angajman kuralları çerçevesinde vurduÄŸu Rus jetinden sonra ekonomide tarife dışı engellere sarılan Rusya, Türk ihracatçısını çift koldan vurmaya çalışıyor. Hem 350 TIR ülkeye sokulmayarak gümrükte bekletiliyor hem de ülkedeki zincir marketler yapılan sözleÅŸmeler zamanında teslim edilmediÄŸi için Türk iÅŸadamlarına ceza kesiyor. Edinilen bilgilere göre, ÅŸu anda Rus gümrüklerinde 100 milyon doların üzerinde sebze meyve bekletiliyor. Ãœlkedeki zincir marketler de mallar zamanında teslim edilmediÄŸi için ürünün deÄŸeri kadar iÅŸ dünyasına ceza kesmeye çalışıyor.

FORCE MAJEURE ÅžARTINA BAKMIYOR

İhracatçı firmalar, zincir marketlerle yaptıkları sözleşmelerde "Mal teslim edilmediğinde ödenecek ceza birebir uygulanır" maddesinin olduğunu belirterek, "Teslim edeceğimiz ürünün bedeli kadar bir cezayı ödemek zorunda kalıyoruz. Sözleşmede, 'mücbir sebep (force majeure) durumunda ceza uygulanmaz' deniyor. Ancak Ruslar, gümrüklerde mal kabulünü kesmediklerini söylüyor. Tarife dışı engel olarak kontrolü uzun tutuyor. Böylece 'force majeure' şartının etrafından dolanıyor" diyor.

200 BÄ°N TON ÃœRÃœN BEKLÄ°YOR

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi uzmanları da, halen gümrükte 200 bin ton civarında 100 milyon dolarlık ürün olduğunu söylüyor. Uzmanlar, ürünlerin bozulma riskinin yanı sıra gemilere de her gün binlerce dolar kira ödendiğini de belirtiyor. Demuraj denilen ödemenin de ürünün miktarı 10 bin tonun üzerinde ise günlük 10 bin doları bulduğu belirtildi.

KENDÄ°LERÄ° DE ZOR DURUMDA

Türk ihracatçısına malların gecikmesi nedeniyle sözleşme gereği ceza kesilmeye çalışılırken, bir taraftan da ülkedeki zincirler ürünler gelmediği için kendileri de zor durumda. Avrupa'nın ardından Türkiye'ye de ithalat yasağı getirmeye hazırlanan Rusya'da büyük yabancı zincirler ya kapanıyor ya da ülkeden çıkmayı planlıyor. Finlandiyalı dev zincir Stocksmann'ın mağazalarını kapatma kararı alacağı belirtiliyor. Türkiye'den mallarını getirmek zorunda kaldığı için geçtiğimiz yıl 26 milyon euro zarar açıklayan firma dışında Fransız zincir Auchan da mağazalarının bir bölümünü kapatma kararı aldı.

BİRKAÇ İŞYERİ MÜHÜRLENDİ

TÜGİAD Başkanı Rahmi Çuhacı, üyelerinin mallarına el konulduğunu, gümrüklerdeki beklemeler sonucu tazminatlar ödendiğini söyledi. Çuhacı, üyelerinden birinin "TIR'larımızın akıbeti belli değil. Marketlerle ciddi sözleşmeler var. Rusya'ya gidemiyorum, işadamları gözaltına alınıyor. Dün birkaç işyerinin mühürlendiği haberi geldi. Kriz derinleşirse mülklere bile el koyabilirler" dediğini anlattı.

Sabah