Rusya'nın NATO ülkelerine hava ihlalleri rekor seviyede

Türkiye'nin hava sahasını ihlal ettiÄŸi gerekçesi ile Rusya'nın Su-24 tipi uçağını düşürmesinin ardından iki ülke arasında kriz patlak verdi. Ukrayna krizinden sonra Rusya'nın NATO Ã¼lkelerine yönelik hava sahası ihlalleri ve ‘tehlikeli yakınlaÅŸmaları' rekor seviyeye çıktı.Uzmanlara göre, Rusya Devlet BaÅŸkanıPutin, SoÄŸuk SavaÅŸ'a özgü bu taktiÄŸi geri getirdi. Moskova'nın, ihlalleri SoÄŸuk SavaÅŸ dönemindekine benzer ÅŸekilde ‘siyasi ve askeri taktik' olarak kullanmaya baÅŸladığı düşünülüyor.

Bu yıl 300 kez engelledi

NATO'nun açıkladığı rakamlara göre, NATO üyesi ülkeler, sınırına yaklaÅŸan Rus uçaklarını 2014 yılında tam 400 kez engelledi. Bu ihlallerin 150'si Baltık bölgesinde gerçekleÅŸti. Bu sayı, 2013 rakamlarıyla karşılaÅŸtırıldığında 3 kat daha yüksek. 2015'in ilk 8 ayında ise NATO jetleri sınıra yaklaÅŸan uçakları durdurmak için 300 kez havalandı. Bu uçakların büyük çoÄŸunluÄŸunu Rus jetleri oluÅŸtururken, sınıra yaklaÅŸan Rus uçağı sayısının SoÄŸuk SavaÅŸ'ın sona ermesinin ardından en yüksek düzeye çıktığı ifade edildi.

Rus jetleri, NATO ülkelerinin hava sahasına sık sık yaklaÅŸsa da, çoÄŸu olayda sınır ihlali yapmıyor. 2014'te 10 kez NATO ülkelerinin sınırı içine giren Rus uçakları, 2015 yılında NATO üyesi Türkiye'nin sınırını 3 kez ihlal etti; NATO üyesi olmayan Finlandiya hava sahasında da yaklaşık 1 dakika boyunca kaldı. Rusya, eski Sovyet ülkeleri olan NATO üyeleri Estonya, Letonya ve Litvanya hava sahalarına yoÄŸun ihlal ya da yaklaÅŸmalar da bulunuyor. Rusya'nın son yıllardaki hava sahası ihlalleri şöyle:

- 2006 ile 2013 yılları arasında NATO ülkesi Estonya'nın hava sahasını sadece 7 kez ihlal eden Rusya, 2014 yılında ise bu ülkenin sınırını 8 kez ihlal etti. Ruslar, Estonya'ya bağlı Vaindloo adasının üzerinde 6 kez sınır ihlali yaptı. Estonya'ya bağlı diğer adalarda da iki sınır ihlali yapıldı.

- ABD merkezli uluslararası ilişkiler dergisi World Affairs'in rakamlarına göre, Rusya 2014 yılında Letonya'nın hava sahasına 180 kez, Litvanya'nın hava sahasına ise 150 kez yaklaştı.

- NATO üyesi olmayan Finlandiya'nın hava sahası, Rusya tarafından bu yıl 6 kez ihlal edildi. Rusya'nın yakın zamandaki hava sahası ihlalleri Türkiye'de yaşanan duruma benzer yönlere sahip. 26 Temmuz 2015 tarihinde açıklama yapan Finlandiya Sınır Koruma kurumu, Rusya'nın Finlandiya hava sahasını yaklaşık bir dakika boyunca ihlal ettiğini belirtti. Finlandiyalı yetkililerin Rus uçağının sınırdan uzaklaşması yönünde uyardığında ise Rus pilotunun bu çağrıya yanıt vermediği açıklanmıştı. Finlandiya sınırının 1.15 kilometre kadar içine giren Rus uçağı 53 saniye boyunca sınırın içinde uçmuş. Türk sınırını ihlal eden Rus pilotun da Türk askeri yetkililerin yaptığı uyarıya yanıt vermediği öne sürülmüştü.

- Rus jetleri, Mart 2014 tarihinde NATO üyesi Norveç'in hava sahasına girdi.

- Nisan 2014'te Rus uçağı NATO üyesi Polonya'nın hava sahasına girdi.

NATO ülkeleri Rus uçaklarını 2014'te 400 kez engelledi, Rusya 10 kez NATO ülkelerinin hava sahasını ihlal etti.

Uçaklara 70 tehlikeli yakınlaşma

Rusya'nın sınır ihlallerinin yanı sıra, uçaklara yönelik tacizleri de meydana geliyor. Ä°ngiltere merkezli Avrupa Liderlik Ağı (ELN) isimli düşünce kuruluÅŸuna göre, Mart 2014-Mart 2015 tarihleri arasında Rus uçakları NATO ülkelerinin alanındaki savaÅŸ ve sivil uçaklara 70 kez tehlikeli ÅŸekilde yaklaÅŸtı. Bu yaklaÅŸmaların 3'ü yüksek risk kategorisine dahil edilirken, 13'ü ‘ciddi' olarak deÄŸerlendirildi.

‘Baltık bölgesinde NATO'yu sürekli test ediyor'

İngiliz hükümetine savunma raporları hazırlayan düşünce kuruluşu Birleşik Krallık Savunma Forumu Direktör Yardımcısı Nick Watts, "İngiltere'de genellikle Rus uçaklarının ülkemize yaklaştığını görüyoruz. Hava sahasını ihlal etmiyorlar. Bu, bizim savunmamızı test etme politikasının bir parçası. Bu, Soğuk Savaş'ta genel bir uygulamaydı fakat Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından durdu. Putin bu eylemi tekrar aktif hale getirdi" dedi. Watts, Putin'in İngiliz hava savunmasını test etmek ve Rusya'nın varlığını hatırlatmak istediği yorumunu yaptı.

Watts şöyle devam etti:

"Rusya'nın ‘provokasyon' taktiÄŸi, SSCB pratiklerinden geliyor. EÄŸer Rusya provokasyonu sonucunda bir reaksiyon elde etmeyi baÅŸarırsa dünyaya, özellikle de Rus kamuoyuna kendini bir ‘saldırının kurbanı' olarak sunabiliyor. NATO bunu anlıyor. Ancak Ä°ttifak olayı soÄŸutma amacıyla diplomatik yanıt veriyor. Rusya bunu bir zayıflık olarak okuyabilir, bu durumda daha fazla eylemlerde bulunma konusunda istekli olacaktır. Åžu an Rusya'nın sürekli olarak NATO'nun hava kapasitesini test ettiÄŸi Baltık bölgesinde yaÅŸanan senaryo bu. Bu durum Türkiye-Suriye sınırındaki olayın tekrarlamasına neden olabilir." Avrupa Liderlik Ağı'nda araÅŸtırmacı Thomas Frear ise, "Rus hava araçlarının karşı ülkedeki askeri radar tesisatı ve kendilerini engellemek için gelen savaÅŸ uçaklarının müdahale süresi hakkında bilgi toplamak için sınırlara yaklaÅŸması daha yaygın bir durum. Hava sahası ihlalleri navigasyon hataları yüzünden olabilir. Bu, dar hava koridorina sahip Estonya hava sahası için özellikle doÄŸru. Buna karşın Ukrayna krizinin ardından Rus hava kuvvetleri daha agresif bir tutumla davrandı" dedi.