Avrupa Dış ilişkiler Direktörü: Rusya bilerek yapıyor

Dış politika uzmanları, Rusya'nın hava  sahası ihlalleriyle NATO müttefiklerini test etmeyi ve güç gösterisinde bulunmayı  amaçladığını, ancak Türk hava sahası ihlali sonrasında uçağının düşürülmesiyle  uluslararası alanda ve iç politikada kendisini zora soktuÄŸunu düşünüyor.

Avrupa Dış Ä°liÅŸkiler Konseyi (ECFR) Berlin ofisi direktörü Josef  Janning, AA muhabirine yaptığı deÄŸerlendirmede, Rus savaÅŸ uçaklarının son aylarda  yalnızca Türkiye-Suriye sınırında deÄŸil, Avrupa'nın kuzeyinde de sık sık hava  sahası ihlalleri gerçekleÅŸtirdiÄŸine iÅŸaret ederek, "Rusya Batı ile bir savaÅŸ  istemiyor. Ancak önemli bir dış politika aktörü olarak kabul görmek istiyor. ABD  ile eÅŸit olmasa bile ona benzer bir ÅŸekilde ciddiye alınmak istiyor. Ciddiye  alınmazsa bunun olumsuz sonuçları olacağını göstermek istiyor" diye konuÅŸtu.

NATO müttefiklerinin provokasyon olarak deÄŸerlendirdikleri hava sahası  ihlallerine karşı bugüne kadar temkinli hareket ettiklerini, gerilimi  tırmandırmamaya özen gösterdiklerini ifade eden Janning, yaÅŸanan geliÅŸmelerin, bu  ihlalleri yapan Rus hava kuvvetlerinin, Rusya yönetiminin siyasi desteÄŸiyle  hareket ettiÄŸini gösterdiÄŸini vurguladı.
 
Janning, "Rusya'nın Batı ile iliÅŸkilerinin deÄŸiÅŸmesiyle birlikte bu  hava sahası ihlalleri de artmaya baÅŸladı. Rusya bunu bilerek yapıyor. Rus  pilotları, nerede olduklarını gösteren, yanlışlıkla baÅŸka bir ülkenin hava  sahasını girmelerini engelleyecek her türlü teknolojiye sahipler" dedi.

Türkiye-Suriye sınırında meydana gelen olayda, Rus savaÅŸ uçağının  sınıra çok yakın operasyon bölgesinde hata yapmış olabileceÄŸinin  düşünülebileceÄŸini belirten Janning, ancak son aylarda birçok benzer ihlalin  yaÅŸanmış olması nedeniyle, Rusya'nın kasıtlı olarak Türk hava savunma sistemini  test etmek istemiÅŸ olabileceÄŸi deÄŸerlendirmesinin de yapılabileceÄŸini ifade etti.

Janning, "Rusların Türk hava savunma sistemini test etmek için böyle  bir ihlal yapmış olmaları durumunda bile, Türkiye'den böyle bir karşılık  alacaklarını tahmin ettiklerini sanmıyorum" deÄŸerlendirmesini yaptı.
 
GERÄ°LÄ°M RUSYA'NIN ALEYHÄ°NE OLUR

Rusya'nın asıl amacının, Batı'ya karşı güç gösterisi yapmak olduÄŸunu  söyleyen Janinng, Rus uçağının düşürülmesinin ardından, Türkiye ile iliÅŸkilerin  gerilmesi durumunda, bu durumun Rusya'nın aleyhine olacağını söyledi.

"Rusya'dan gelen açıklamalardaki sert söyleme raÄŸmen, gerginliÄŸi  tırmandırmanın Rusların çıkarına olmadığını düşünüyorum" diyen Janning, ÅŸunları  kaydetti:

"Türkiye ile ekonomi alanındaki projeleri askıya almak, Rusya'nın  kendi çıkarlarına zarar verecektir. Türkiye'yi bir partner olarak kazanmak  Rusya'nın çıkarınadır. Zira Ruslar, kendilerini dışlayan ve Türkiye üzerinden  Avrupa'ya petrol ve doÄŸalgaz taşımayı öngören projeleri engellemeye çalışıyorlar.  Gazprom'un tekelinin devam etmesini saÄŸlamaya çalışıyorlar. Son yıllarda Rusya  Türkiye'yi ortak olarak kazanabilmek için çok çaba gösterdi. Türkiye coÄŸrafi  açıdan kilit bir önem taşıyor."

HAVA SAHASI Ä°HLALÄ° CÄ°DDÄ° BÄ°R DURUM

Almanya'da iktidarda bulunan Hristiyan Birlik Partileri'nin (CDU/CSU)  Meclis Grubu Dış Politika Sözcüsü milletvekili Jürgen Hardt, Rusya'nın Türk hava  sahası ihlallerini eleÅŸtirirken, "Bir ülkenin hava sahasının ihlal edilmesi demek  çok ciddi bir durumdur. Yine de tepki gösterirken, somut bir tehdit durumunun  dikkate alınması ve ölçülü olunması önem taşımaktadır" dedi.

Hristiyan Demokrat Parti (CDU) milletvekili Hardt, yaptığı açıklamada, Türkiye ile Rusya arasında gerilimin tırmanmaması  beklentilerini dile getirirken, "Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin ile Türkiye  CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın en kısa zamanda ve doÄŸrudan görüşmeleri büyük önem  taşıyor. Ayrıca her iki tarafın da tepkilerden ve bunlara verilecek yanıtlardan  söz ederken sorumluluklarının bilincinde olmaları gerekiyor" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Suriye'deki iç savaÅŸa siyasi çözüm bulunmasına dönük baÅŸlayan Viyana  sürecinin önemine dikkat çeken Hardt, son geliÅŸmelerin, tüm küresel ve bölgesel  aktörlerin masaya oturmalarını saÄŸlayan bu sürece zarar vermemesini umut  ettiklerini kaydetti.

İHLALLERLE NATO'NUN TEPKİSİNİ ÖLÇMEYE ÇALIŞIYOR

Avrupa Dış Ä°liÅŸkiler Konseyi Rusya uzmanı Dr. Gustav Gressel,  Rusya'nın son aylarda hava sahası ihlallerine sıklıkla baÅŸvurduÄŸunu belirtirken,  "Ruslar bilinçli olarak hava sahası ihlalleri gerçekleÅŸtiriyor, NATO  müttefiklerinin tepki gösterme süresini ve hava savunma sistemlerini test etmeye  çalışıyorlar" dedi.

Bu ihlallerin önceki aylarda Avrupa'nın kuzeyinde, Baltık Denizi ve  Karadeniz üzerinde yoÄŸunlaÅŸtığını ifade eden Gressel, "NATO'nun bu konudaki  standart uygulaması, müttefik uçaklarının NATO hava sahasında karşılanması, Rus  uçaklarını hava sahasından çıkarması ve tehlike geçene kadar hava sahasında  onlara eskort etmesi ÅŸeklinde oluyordu" diye konuÅŸtu.

Gressel, Rusya'nın bir yandan NATO'ya karşı güç gösterisinde  bulunduÄŸunu, ancak diÄŸer yandan doÄŸrudan bir ihtilaftan kaçındığını belirtirken,  şöyle devam etti:

"Rusya, Ukrayna'daki savaşı sürdüremeyeceÄŸini, bunun kendisini giderek  yalnızlaÅŸtırdığını görünce, Batı'nın yeniden kendisine yaklaÅŸmasını saÄŸlayacak  bir geliÅŸme aramaya baÅŸladı. AB'nin karşı karşıya kaldığı mülteci krizi ve  dikkatlerin OrtadoÄŸu ve Suriye'ye yönelmesiyle birlikte, burada operasyonlara  giriÅŸmeye baÅŸladı."

Rusya'nın Suriye'deki operasyonlarında IŞİD'i ve teröristleri hedef  aldığını söylediÄŸini, ancak gerçekte Esad rejimini ayakta tutmaya çalıştığını  söyleyen Gressel, "IŞİD'e karşı savaÅŸmak Rusya için ve Esad için hiçbir zaman  birinci öncelik olmadı. IŞİD'in ortadan kalkması, Rusya'nın Batı'yla  iliÅŸkilerinde elindeki diplomatik kozun da kaybolması anlamına gelecektir.   Rusya'nın acelesi yok. Bugüne kadar IŞİD'e karşı yaptıkları, kapsamlı bir  operasyon olmadı, sembolik kaldı" deÄŸerlendirmesini yaptı.

Gressel, "Rusya ve Esad rejimi, IŞİD'e karşı mücadele etmenin, Halep  çevresinde ve Suriye'nin kuzeyinde muhaliflerden bazı yerleri geri kazanmaya göre  daha maliyetli olduÄŸunu görüyor" ÅŸeklinde konuÅŸtu.