Rusya ne yapmaya çalışıyor?

Türk hava sahasını ihlâl ettiÄŸi gerekçesiyle Rus SU-24 uçağının düşürülmesinin olası sonuçlarını Ekonomi ve Dış Politika AraÅŸtırmaları Merkezi (EDAM) uzmanı Dr. Can KasapoÄŸlu’na sorduk.

NATO, kolektif savunma sistemleri, füze savunma sistemleri uzmanı KasapoÄŸlu’na göre Rusların, Suriye’nin de kullandığı SU-24 uçaklarını Türkiye sınırına bu kadar yakın kullanması dikkat çekici:

“Bunun amacı, Türkiye’nin angajman kurallarını fiilen esnetmeye yönelik bir test olabilir. Ancak, Türkiye her ciddi devletin davranması gerektiÄŸi gibi davranarak bunun esnetilemeyeceÄŸini de gösterdi. Burada siyasi irade de test edilmek istenmiÅŸ olabilir. Bu test etmenin amacı da ÅŸu olabilir; G-20 zirvesinden sonra ABD ve Türkiye ortak operasyon yapacağını söylemiÅŸti. Bu operasyonda devrede olacak güçlerden biri de Özgür Suriye Ordusu ve onlarla birlikte hareket eden Türkmen güçler olacaktı. Bu ileriye yönelik planlamaları hedefleyen bir teste giriÅŸmiÅŸ olabilir Ruslar.”

Pilotların akıbeti belirleyici olacak 

 

Dr. Can KasapoÄŸlu

Kasapoğlu, sürecin ne kadar gerginleşeceğinde iki Rus pilotun akıbetinin belirleyici olacağını düşünüyor:

“Meselenin nereye varacağında uçaktaki iki pilotun akıbeti çok önemli bir unsur olacaktır. Rusya’nın meseleyi tırmandırma olasılığını tamamıyla dışarıda tutmuyorum ama bu pilotlar Türkmenlerin elindeyse ve Türkiye aracılığıyla saÄŸ salim Rusya’ya teslim edilirlerse durum farklılaÅŸabilir.”

KasapoÄŸlu’na göre, Rusya meseleyi tırmandırmayı tercih ederse diplomatik giriÅŸimlerinin yanı sıra askeri anlamda da tavır takınabilir:

“Rusya, Suriye uçaklarına daha fazla eskort edebilir. Havada it dalaÅŸları yaÅŸanabilir. Ancak bu uçaklarda harp yükü olacağı için, bu çok tehlikeli bir hâl alabilir. Ayrıca Rusya, devlet dışı grupları devreye sokabilecek bir tavır takınabilir.”

NATO’nun tavrı

KasapoÄŸlu, Türkiye’nin daha önce, hava sahasının ihlâl edilmesini kabul etmeyeceÄŸini, bu ihlâlin NATO hava sahasını da ihlâl etmek anlamına geleceÄŸini defalarca dile getirdiÄŸini de hatırlattı:

“Muhtemelen NATO’nun 4. Maddesi iÅŸletilecektir. Bu madde, NATO üyesi bir ülkenin güvenliÄŸini tehdit eden durumlarda ittifakı konsültasyona çağırır. NATO’nun doÄŸu kanadı yani Baltık ülkeleri kanadı sürekli Rus ihlalleri ile karşılaşıyor. NATO, aynı ÅŸeyin güney kanadında yani Türkiye üzerinde olmasına izin vermeyecektir. NATO bunu saÄŸlamak için,  hava savunma sistemini güçlendirebilir. Daha fazla uçak konuÅŸlandırabilir.”