Öğretmen geçinemiyor

Öğretmenlerin en büyük sorunlarından biri geçim sıkıntısı. MaaÅŸları geçmiÅŸ yıllara oranla artsa da, öğretmenler alım güçlerinin düşmesinden ÅŸikâyetçi. 

Hizmet yaptıkları yıllara göre değişse de 2016 zam oranlarıyla birlikte ek ders ücretleri, ek ödeme ve aile yardımı olmadan en düşük öğretmen maaşı 2 bin 515 TL, en yüksek öğretmen maaşı 3 bin 503 TL olacak.

 

 

Maaş arttı ama OECD'nin gerisinde

Öğretmenler yapılan zam oranından memnun deÄŸil. Emekli olunca maaÅŸlar daha da düşüyor. Ocak ayı rakamlarına göre emekli öğretmen maaşı 1803 TL olacak. Türkiye'deki öğretmenler, geliÅŸmiÅŸ ülkelere göre düşük maaÅŸ alıyor. 

ÖrneÄŸin 2012 rakamlarına bakıldığında,  Kanada’da, mesleÄŸe yeni baÅŸlayan bir ilkokul öğretmenin yıllık maaşının yaklaşık 42 bin, Ä°sviçre’de 81 bin, Almanya’da 51 bin, Fransa’da 28 bin dolar olduÄŸu görülüyor. Türkiye’de yıllık ilköğretim öğretmeni maaşı ise bu rakamların çok altında; 13 bin 368 dolar.

Ek iş olarak özel ders veriyorlar

Sendikaların yaptığı araÅŸtırmalar da öğretmenlerin hem geçim sıkıntısını hem de mesleki sorunlarını rakamlarla ortaya koyuyor. Türk EÄŸitim-Sen 21 bin 313 öğretmen ile yaptığı ankete göre öğretmenlerin 79.3’ü son beÅŸ yıl içinde bankadan kredi çekti. Ankete katılan öğretmenlerin yüzde 94’ü kredi kartı kullanıyor. Yüzde 22.6’sının aylık kart harcaması 1001- 1500 TL arasında. Yüzde 41’i düzenli kredi kartı borcunun tamamını ödeyemiyor.

Öğretmenlerin yüzde 86.6’sı son bir yıl içinde alım gücünde azalma olduÄŸunu söylüyor. Ankete katılanların yüzde 27.3’ü ek iÅŸ yapıyor. Ek iÅŸ yapanların yüzde 32,8’i özel ders veriyor, yüzde 21.3’ü çiftçilik yaptığını, yüzde 8.3’ü boya-badana, tamirat iÅŸleri yaptığını, yüzde 6.8’i ticaretle uÄŸraÅŸtığını, yüzde 1.2’si taksicilik yaptığını, yüzde 1.2’si garsonluk yaptığını belirtiyor.

Yüzde 30'u psikolojik sorunlar yaşıyor

Öğretmenler son bir yılda gıda harcamalarının da yüzde 70 oranında arttığını belirtiyor. Yüzde 23.6’sı 801-1.000 TL arasında gıda harcaması yapıyor. AraÅŸtırmaya göre öğretmenler psikolojik açıdan da sorunlar yaşıyor. Ankete katılanların yüzde 34’ü psikolojik rahatsızlık yaÅŸadığını ifade ediyor. Rahatsızlık yaÅŸayanların yüzde 36.6’sı ilaç tedavisi görüyor. Psikolojik sorunların nedeni yüzde 54.8 ile ekonomik sorunlar, yüzde 23.2 ile mesleki sorunlar, yüzde 9’u ile ailevi sorunlar.

İstifayı düşünüyorlar

Ankete katılan öğretmenlerin yüzde 56.4’ü öğretmenlik mesleÄŸinden istifa etmeyi düşündüğü zamanlar olduÄŸunu da belirtiyor. Ä°stifayı düşünme nedenleri arasında üst sıralarda adam kayırmacılık, ekonomik olarak tatmin olmamak, öğrencilerin-velilerin olumsuz tutum ve davranışlar yer alıyor. Ayrıca araÅŸtırmaya katılan öğretmenlerin yüzde 41’i öğrenci ve veli ÅŸiddetine maruz kaldığını belirtiyor. Åžiddete maruz kalanların yüzde 69.9’u sözlü, yüzde 19.2’si psikolojik, yüzde 10.6’sı fiziksel, yüzde 0.3’ü de cinsel ÅŸiddete maruz kaldığını ifade ediyor.

İki öğretmenden biri mobbing mağduru

EÄŸitim Bir Sen'in yaptığı araÅŸtırma ise öğretmenlerin okullarda maruz kaldığı mobbingi (kurum içi psikoljik ÅŸiddet, baskı ve taciz) daha ayrıntılı bir ÅŸekilde ortaya koyuyor. 12 ilde 2039 öğretmenle görüşülerek yapılan anketin sonuçları her iki öğretmenden birinin ‘yıldırma’ya maruz kaldığını gösteriyor.

Öğretmenlerin ‘her zaman’ maruz kaldığını söylediÄŸi 'yıldırma' türleri arasında üst sıralarda ÅŸunlar yer alıyor:
"Ä°ftira atılması, dedikodu çıkarılması", "amirlerimin bana bağırması", "baÅŸkalarının önünde kötü duruma düşmememi saÄŸlayacak sözler sarf edilmesi", "Amir ya da meslektaÅŸlarım tarafından okulda istenmediÄŸimin sözle ve davranışla ifade edilmesi", "ders esnasında kontrol amaçlı sınıfın kapısının  açılması ve dinlenmesi", "ders verilmemesi, disiplin soruÅŸturulması ile tehdit edilmesi." 

Yıldırmanın kaynağı yönetici

AraÅŸtırmaya göre kadın öğretmenler erkek öğretmenlerden, Ä°lkokul öğretmenleri de ortaokul ve lise öğretmenlerinden daha çok yıldırmaya maruz kalıyor. Mobbing maÄŸduru öğretmenler arasında genç öğretmenler çoÄŸunlukta. Öğretmenler en çok 21-30 yaÅŸları arasında yıldırmaya maruz kaldığını söylüyor.  Ã–ÄŸretmenlerin maruz kaldığı yıldırmanın kaynağı yüzde 50.9 yöneticileri, yüzde 25,8’i meslektaÅŸları, yüzde 12,9’u veliler. Öğretmenlerin yüzde 75.7’si de okulda yıldırmayı önlemeye dönük bir politika olmadığını söylüyor.

Kaynak: Al Jazeera