Ortadoğu'daki savaş ABD şirketlerine yaradı

AA'nın haberine göre, Silah ve savunma şirketlerine ait hisselerin, Paris'te yaşanan 'terör' olaylarının ardından ciddi değer kazanması, bu firmaların son yıllardaki borsa performansını gündeme getirdi.

Derlediği bilgilere göre, ABD savunma sanayisinin önde gelen firmalarından Lockheed Martin ve Northrop Grumman'ın New York Borsası'nda işlem gören hisseleri, Arap Baharı'nın başladığı Aralık 2010'dan bu yana sırasıyla yüzde 222 ve yüzde 230'a yakın değer kazandı.

Verilere göre, Aralık 2010'da yaklaşık 69 dolardan işlem gören Lockheed Martin hisseleri, dün itibarıyla 222 doları aşarak, tüm zamanların rekorunu kırdı. Şirketin piyasa değeri de hisselerin yüzde 200'ü aşkın değer kazanmasına paralel olarak 24 milyar 700 milyon dolardan 68 milyar 180 milyon dolara yükseldi.

Benzer şekilde Northrop Grumman hisseleri, aynı dönemde 57 dolardan 188 dolara kadar yükselirken, şirketin piyasa değer de yüzde 89,5 artışla 34 milyar dolara ulaştı.

Raytheon, Boeing ve General Dynamics hisseleri de sert yükseldi

Martin Lockheed ve Northrop Grumman'ın güçlü borsa performansını, yüzde 162 değer kazanan Raytheon takip etti.

Dünyanın en büyük güdümlü füze üreticisi Raytheon'un hisseleri, Aralık 2010'da 47 dolardan alıcı bulurken, dün itibarıyla 123'ü doları geride bıraktı. Şirketin piyasa değeri de söz konusu dönemde, 16 milyar 890 milyon dolardan 37 milyar 110 milyon dolara yükselerek yüzde 120 artmış oldu.

Borsada en çok değer kazanan büyük Amerikan savunma şirketleri listesinin dördüncü ve beşinci basamağında ise Boeing ve General Dynamics yer aldı.

Bir diğer savunma şirketi Boeing'in hisseleri, Aralık 2010'da 64,6 dolar seviyesinde seyrederken, dün 148,28 dolardan kapandı. Böylece hisseleri yüzde 130 prim yapan şirketin, piyasa değeri de yüzde 116 artarak 99 milyar 350 milyon dolara çıktı.

General Dynamics hisseleri ise yüzde 114 artışla 66,8 dolardan 143 dolara kadar yükselerek, şirketin piyasa değerini 24 milyar 700 milyondan 45 milyar 430 milyon dolara taşıdı.

Uluslararası satışları da istikrarla arttı

Son 5 yıldaki borsa performansları dudak uçuklatan bu şirketlerin, aynı döneme ait satış rakamları için ise benzer oranlarda yüksek bir başarıdan söz edilmiyor. Bu durumun, özellikle ABD hükümetinin savunma harcamalarını, 2011'de yürürlüğe giren Bütçe Kontrol Yasası çerçevesinde ciddi şekilde azaltmasından da kaynaklandığı belirtiliyor.

Buna rağmen, dünyanın en büyük savunma şirketi Lockheed Martin'in yıllık finansal raporları 2010, 2011 ve 2012 yıllarına ilişkin satışların, ABD'deki bütçe kesintisine rağmen arttığını ortaya koyuyor. Şirket, 2009'da 43 milyar 995 milyon dolarlık satış yaparken, bu rakamlar sonraki 3 yılda sırasıyla 45 milyar 671 milyon dolara, 46 milyar 500 milyon dolara ve 47 milyar 182 milyon dolara yükseldi.

Şirketin, 2009'da toplam satış gelirinin yüzde 15'ine tekabül eden uluslararası satışların, 2010'da yüzde 17'ye çıkması ve sonraki iki yılda bu seviyede kalması, satışlardaki artışın yurt dışı kaynaklı olduğuna işaret etti.

Diğer 4 şirketin 2010-2014 yıllarına ilişkin bilançoları karışık sonuçlar ortaya koysa da uluslararası satışların genelde artış göstermesi dikkati çekti. Raytheon'un uluslararası satışlardan elde ettiği gelirin toplam satışlara oranı, 2010'da yüzde 23 iken, sonraki yıllarda düzenli şekilde artarak 2014'te yüzde 29'a ulaştı.

Benzer şekilde General Dynamics'in uluslararası satışlardan elde ettiği gelirler, 2010'da 6 milyar dolarla toplam satış gelirlerinin yüzde 18'ini oluştururken, 2014'te 7,6 milyar dolara yükselerek yüzde 25'ine çıktı.

2015'te artan gerilimler talebi artırdı

Dünyadaki jeopolitik gerilimlerin bu yıl yeniden artması, satışları son bir iki yılda düşüş eğilimine giren silah şirketlerine yaradı.

Pentagon verilerine göre, ABD'li savunma şirketlerinin bu yılın ekim ayına kadarki uluslararası satışları, 46 milyar 600 milyon dolarla rekor kırdı.

ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Suudi Arabistan'a yaklaşık 1,3 milyar dolarlık silah satışına onay verildi. ABD yönetimi, mayıs ayında da İsrail'e 1,9 milyar dolarlık silah satışı yapılmasını kabul etmişti.

Arap Baharı ve Suriye iç savaşı

Aralık 2010'da Tunus'ta başlayan Arap Baharı kısa sürede tüm Orta Doğu'ya yayılmış ve Suriye halkı da demokratik reform, özgürlük ve siyasi tutukluların serbest bırakılması talebiyle sokaklara dökülmüştü.

Başlangıçta halkın taleplerini karşılamakta yetersiz kaldıklarını kabul eden Devlet Başkanı Beşşar Esed, barışçı protesto hakkını tanıyarak, ülkede 48 yıldır süren olağanüstü hali sona erdirmiş ve Suriye Devlet Yüksek Güvenlik Mahkemesi'ni lağvetmişti.

Ancak, güvenlik güçlerinin 18 Mart 2011'de Dera'da göstericilere ateş açması nispeten barış ortamında süren gösteriler için bir dönüm noktası oldu.

Rejim karşıtı protestoların giderek yaygınlaşması üzerine Suriye ordusu Dera, Banyas, Humus ve Şam'da göstericilerin yoğun olarak yaşandığı yerleri bombalamaya başlamasıyla ülke halen süren iç savaşa sürüklendi.