Operasyon var mı, yok mu?

Suriye politikası yoÄŸun eleÅŸtiri alan ABD yönetiminden arka arkaya çeliÅŸkili açıklamalar geliyor. 

15-16 Kasım’daki G-20 zirvesinin ardından Paris’e giden ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, burada CNN televizyonuna bir röportaj verdi. Christiane Amanpour’un “BaÅŸkan Obama dün IŞİD’e yönelik stratejinin iÅŸe yaradığını ve bu ÅŸekilde devam edeceÄŸini söyledi. Ancak son on günde Beyrut, Paris ve Rus uçağında ölenlerin sayısı 300’ün üzerine çıktı, yeni ‘normal’ bu mu?” sorusuna Kerry ÅŸu yanıtı verdi:

"Kesinlikle hayır. Bu, yabancı savaşçıların neler yapabileceÄŸini bir yansıması. BaÅŸkan ‘DAEÅž baskı altında’ dediÄŸinde, biz dediÄŸimizde Irak ve Suriye içini kast ediyoruz, buradaki alanları daraltıldı. Artık yüzde 25 daha az alanı kontrol ediyorlar. Kuzey Suriye’nin tüm sınırının yüzde 75’ini kapattık, ÅŸimdi kalan 98 kilometrelik kısmı da kapatmak için Türklerle birlikte operasyona giriyoruz.”

Operasyonla ilgili detay vermeyen Kerry, sadece “Bu operasyonları mümkün kılmak için özel birlikler sahaya gidiyor. Ä°ncirlik’i daha aktif ÅŸekilde kullanıyoruz. Baskı daha da büyüyor” dedi ve tüm bu operasyonların zaman alacağını söyledi.

Sinirlioğlu: Farklı ve yeni bir şey söz konusu değil ama planlamalarımız var

Kerry’nin CNN’deki açıklamalarını deÄŸerlendiren Türk DışiÅŸleri Bakanı Feridun SinirloÄŸlu, IŞİD’in sınırdaki varlığının kaldırılması için ilave tedbirler alınabileceÄŸini, bununla ilgili bazı planları olduÄŸunu ve ABD ile bu çerçevede yakın bir iÅŸbirliÄŸi içinde olduklarını söyledi.

Kerry’nin sözünü ettiÄŸi ‘operasyon’ kelimesinin ne anlama geldiÄŸi sorusuna yanıt veren SinirloÄŸlı, ‘farklı ve yeni bir ÅŸey söz konusu deÄŸil’ dedi:

"Aslında o bölgelerde biz uzun zamandan beri ABD ile hava operasyonları yürütüyoruz. Sınırımızdaki DAEŞ'in hala kontrol ettiği bölgedeki DAEŞ varlığının sona erdirilmesi konusunda da bazı planlamalarımız var. Bu planlar tamamlandığında operasyonlarımız daha yoğun boyut kazanarak sürdürülecek. Bunu önümüzdeki günlerde göreceksiniz. Bunu daha önce Erbil'de de ifade etmiştim. Sayın Başbakanımız CNN International'a verdiği demeçte de söylemişti. Sayın Cumhurbaşkanımız da muhtelif vesilelerle vurgulamıştı. Dolayısıyla farklı ve yeni bir şey söz konusu değil ama tekrar altını çizeyim, devam eden bazı planlamalarımız var. Bu planlamalar ortak harekat planlamalarıdır. Bunlar tamamlandığı zaman ne gibi tedbirler alınacağını, ne gibi operasyonlar yürütüleceğini birlikte göreceğiz."

Obama: Stratejide deÄŸiÅŸiklik olmayacak

BaÅŸkan Barack Obama’dan, Kerry'nin verdiÄŸi röportajın bir gün öncesinde farklı açıklamalar geldi. G-20 zirvesinin son gününde basın toplantısı düzenleyen Obama Suriye’de IŞİD’e yönelik düzenlenen kısıtlı operasyonların devam edeceÄŸini söyledi.“Benim yapmak istemediÄŸim ÅŸey poz vermek ya da Amerika liderliÄŸinin simgesini oluÅŸturmak için hiçbir ÅŸekilde iÅŸe yaramayacak olan baÅŸka bir strateji uygulamak” diyerek bugünkü stratejinin aynen devam edeceÄŸini belirtti.

IŞİD’le mücadelede farklılaÅŸma olup olmayacağı sorularına verdiÄŸi cevaplarda Suriye’nin kuzeyinden IŞİD’i temizlemek için yeni bir operasyon düzenleneceÄŸine deÄŸinmedi. Bu operasyonu sadece Kerry dillendiriyor. Kerry, 12 Kasım’da yaptığı bir konuÅŸmada da ‘Bir planımız var’ diyerek Suriye-Türkiye sınırında IŞİD’in elinde olan bölgeyi temizleyeceklerini söylemiÅŸti.

Obama ise bu bölgeyle ilgili sorulan sorulara şu yanıtı verdi:

"Güvenli veya uçuÅŸa yasak bölge, amaca zarar verir. Gerçek bir güvenli bölge, sahada askerler bulundurmamızı gerektirecek. Bu güvenli bölgeye kim girecek, kim çıkacak, terör saldırıları için mıknatıs görevi mi görecek, çok fazla sayıda soru ortaya çıkıyor.”

Obama, sahaya asker göndererek yapılacak operasyonların sürdürülebilir olmadığını söylüyor. “Åžu anda yaptığımız IŞİD’i hedef alıp sahadaki kapasitesini kısıtlamaya çalışmak, Suriyelileri, Iraklıları ve Kürt güçleri destekleyerek bu sınırların güvenliÄŸe alınması” diyerek, sahadaki güçlerin desteklendiÄŸi stratejinin takip edileceÄŸinin sinyalini veriyor.

Türk yetkililer sadece ‘IŞİD’le mücadelede ABD ile çalışmaya devam ediyoruz, önümüzdeki günlerde de gerekli tedbirleri almayı sürdüreceÄŸiz’ demekle yetindi.

ABD kara operasyonuna sıcak bakmıyor

Kerry CNN’e verdiÄŸi röportajın devamında “Sahada daha fazla asker sorunları çözmeyecek. Daha alttan bir çözüm gerekli, yerel halkın da DAEÅž’i göndermek için çalıştığını garantileyen bir çözüm” diyerek, ‘özgürleÅŸtirilen’ alanlarda yerel güçlerin IŞİD’le savaÅŸtığını hatırlattı.

Obama da G-20 zirvesinde düzenlediÄŸi basın toplantısında karaya askeri birlik gönderilmesiyle ilgili “Bana danışmanlarım bunun yanlış olacağını söylüyor” diyerek, Kerry gibi kara operasyonu planlarının olmadığını vurguladı.

Türk DışiÅŸleri Bakanı SinirlioÄŸlu ve BaÅŸbakan DavutoÄŸlu da son günlerde yaptıkları açıklamalarda Türkiye’nin Suriye’ye kara operasyonu düzenlemek gibi bir planı olmadığını açıklamıştı.

ABD Savunma Bakanı Ashton Carter da 16 Kasım’da yaptığı bir konuÅŸmada önemli olanın IŞİD’den sonra bölgeyi hâlâ kontrol altında tutabilmek olduÄŸunu söyledi. Bu sebeple sahadaki yetenekli ve istekli kuvvetleri belirleyip bunların desteklendiÄŸini, koalisyonun ana stratejisinin bu olduÄŸunu belirtti.

İncirlik sonrası beklenti gerçek oluyor mu?

Türkiye, AÄŸustos 2014’te Irak ve ardından Suriye’de IŞİD’e karşı hava operasyonlarına baÅŸlayan ABD’nin talebine raÄŸmen Ä°ncirlik Hava Ãœssü’nü Amerikan savaÅŸ uçaklarına açmamıştı. Gerekçe, Ä°ncirlik’in ‘kapsamlı bir stratejinin parçası olması gerekliliÄŸi’ydi.

Temmuz 2015’te Ä°ncirlik açıldığında Ankara’dan yapılan açıklamalara göre Suriye’nin kuzeyindeki Azez-Mare-Cerablus hattı IŞİD’den temizlenecek, bölge ılımlı muhalefetin kontrolüne bırakılacaktı. Türkiye’nin bu alana geçiÅŸine kesinlikle karşı çıktığı PYD de bölgeye giremeyecekti. Dönemin DışiÅŸleri Bakanı ÇavuÅŸoÄŸlu bu plan için ‘doÄŸal olarak güvenli bölge olacak’ demiÅŸti. Ancak ABD, Ä°ncirlik’i kullanarak operasyonlara yoÄŸunluk verse de Türkiye’nin bu bölgeyle ilgili beklentisini bugüne kadar boÅŸa çıkardı.

Kerry’nin iÅŸaret ettiÄŸi IŞİD kontrolündeki sınır bölgesi de burası.